بریده‌هایی از کتاب هنر به روایت مدرسه دوباتن

نیاز داریم ذهنمان را برای پذیرش حقایقی باز نگهداریم که ممکن است از زبان یک کودک بیان شوند.

به بلوغ رسیدن به‌معنی آگاهی از تأثیری است که قدرتِ آدمی می‌تواند بر دیگران داشته باشد. مدیرعامل‌ها لطفاً توجه کنید!

او در همان عمر کوتاهش، باوری حیاتی - و بسیار معقول - ارائه کرد: بیشتر چیزهایی که برای ما اهمیت دارند چیزهای هیجان‌انگیز، فوری، پُرشور یا ویژه نیستند. بیشترین بخش زندگی در سروکله زدن با چیزهایی سپری می‌شود که روزمره، معمولی، محقر، پیش‌پاافتاده و (صادقانه بگوییم) ملال‌آورند. فرهنگ باید بر این تمرکز داشته باشد که ما را وادار کند چیزهایی را بستاییم که میان‌مایه، روزمره و معمولی‌اند.

نگاه کلاسیک می‌داند که احساسات ما اغلب می‌توانند بر بینش‌های به‌دردبخورتر چیره شوند؛ می‌داند که ما آدم‌ها مدام خودمان و دیگران را بَد می‌فهمیم و هرگز از بلاهت، آسیب و اشتباه دور نیستیم.

نگاه رمانتیک تفکر آدمی را به راه‌های سرنوشت‌ساز اما بیهوده می‌کشاند؛ به امیدهای توخالی دامن می‌زند، کاری می‌کند که تحمل خودمان را هم نداشته باشیم؛ نمی‌گذارد به درون خود بنگریم، چشم‌هایمان را روی مخاطره‌های اتکا به غریزه در عشق و کار می‌بندد، از واقعیت دورِمان می‌کند و کارمان را می‌کشاند به اینکه بنشینیم و برای شرایط عادی هستی‌مان ماتم بگیریم.

شیوهٔ فلسفه برای غلبه بر مرگ همانا «خوب زیستن» است: بهترین تمرینِ خوب مردنْ خوب زیستن است. زیرا به‌قول آن فیلسوف، فقط کسی که به‌هنگام زیسته باشد می‌تواند به‌هنگام بمیرد - و بی‌حسرت از جهان برود.

نگاه کلاسیک به زندگیْ آگاهیِ بدبینانه از لغزش‌های سرشت انسان و بدگمانی به غریزهٔ نیازموده است. نگاه کلاسیک می‌داند که احساسات ما اغلب می‌توانند بر بینش‌های به‌دردبخورتر چیره شوند؛ می‌داند که ما آدم‌ها مدام خودمان و دیگران را بَد می‌فهمیم و هرگز از بلاهت، آسیب و اشتباه دور نیستیم. کلاسیک‌باوری در واکنش به این امور، مرتب دنبال این است تا با کمک فرهنگ، خطاهای ذهنمان را اصلاح کنیم.

وقتی بحث به زندگی اجتماعی می‌رسد، کلاسیک‌باوری می‌گوید باید ادب و نزاکت را رعایت کنیم، چون ادب و نزاکت جلوی خودِ واقعی‌مان را می‌گیرد. نگاه کلاسیک می‌فهمد وقتی می‌خواهیم در کنار کسی باشیم که برایمان اهمیت دارد، نباید دنبال شعار «خودت باش» برویم. می‌داند که تشویق و تحسین و قوت‌قلب دادن‌های کوچک به ما آدم‌هایی که لغزش و دلواپسی جزو طبیعتمان است، سود زیادی می‌رساند.

کلاسیک‌باوری، برخلاف رمانتیک‌باوری، با احتیاط از سرمایه‌داری استقبال می‌کند. به سود و منفعت بدبین نیست و پول را از بیخ‌وبُن ناخوشایند و شرم‌آور نمی‌داند؛ پول فقط یک منبع است که می‌توان آن را احمقانه یا هوشمندانه به کار برد. فکر نمی‌کند که وقتی بحثی مثل ازدواج در میان باشد، صحبت کردن از پول اشتباه است و نقش مادیات را در یک زندگی خوب می‌پذیرد.

باید به‌جای محکوم کردنْ دیگران را درک کنیم، می‌شنویم که آدم‌ها در اصلْ دلواپس‌اند نه بدجنس و اینکه هر قوتی که در شخصیت یک فرد می‌ستاییم ضعفی نیز با خودش دارد که باید آن ضعف را ببخشاییم.