بریده‌هایی از کتاب سیره تربیتی پیامبران؛ حضرت نوح (ع)

ما سه چیز را از سه کس دریافته‌ایم: شکیبایی را از ایوب، سپاس را از نوح و [زشتی] حسد را از فرزندان یعقوب.

تکذیب، انسان را به این مرتبه می‌رساند که خدا او را رها کرده، طاغوت ولیّ او می‌شود. اگر نوری از فطرت هم در وجودش باقی مانده باشد، از آن خارج می‌شود و به فعلیت ظلمت می‌رسد. اگر تکذیب در وجود انسان قطعی و شدید شد، راه هدایت بسته می‌شود و امیدی به هدایت نیست.

کسی که مانع شکوفایی استعدادهای نیکوی دیگران است، ظالم است. گاهی ممکن است شخصی با پارتی‌بازی، آشنایان و خویشان خود را در مسندی قرار دهد و جوانی را که استعداد رشد دارد، محروم کند. این از مصادیق ظلم است و چنین شخصی مورد بازخواست قرار خواهد گرفت؛ چون با ضایع کردن هر استعدادی، در حقیقت حقی پایمال می‌شود.

هرکس می‌خواهد نورانی شود، بر محمد و آل محمد، زیاد صلوات بفرستد. ذکر صلوات برای عمل، هم ایجاد مقتضی می‌کند، یعنی توفیق می‌آورد، و هم رفع مانع. گناهان برای انسان مانع ایجاد می‌کنند. صلوات ما را به شجرهٔ طیبه متصل می‌کند و ما را از این موانع عبور می‌دهد. می‌گوییم: خدایا، من توان حرکت ندارم، ولی محمد و آل محمد صلی‌الله‌علیه‌وآله مقرّبان تو هستند؛ من با تقرّب به اینها، می‌خواهم به‌سوی تو حرکت کنم

نمایاندن راه کار خداست، اما انتخاب راه، کار ماست. نبود

در جمهوری اسلامی نیز بسیاری از افراد با انتساب به این نظام، نام و عنوان و عزت پیدا کردند، ولی آنها که قدرناشناسی و خیانت کردند و فکر کردند مردم آنان را دوست دارند و هرجا باشند با آنها هستند، وقتی از نظام جدا شدند و زاویه گرفتند، از اذهان مردم هم پاک شدند و حتی خاطره‌ای هم از آنان باقی نماند.

به بزرگی گفتند: تو از کمالاتی که پیشینیان داشتند چه داری؟ گفت: «سوزِ نداشتن داشته‌های آنها را دارم». سوز نداری یعنی طلب؛ من اینها را ندارم، ولی می‌دانم هست.

مرحوم علامه طباطبایی در ذیل «بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیم» سوره حمد می‌فرماید: این روایت شریف ناظر به این است که هرقدر عمل به خدا و ابدیت گره بخورد، به همان نسبت ابدی می‌شود.

به نوح هجوم آوردند و او را به‌شدت مضروب کردند. نوح علیه‌السلام بر اثر این ضربه‌ها سه روز بیهوش افتاد و خون از گوشش جاری شد و سپس به هوش آمد. این حادثه پس از سیصد سال از بعثت او رخ داد. او در خلال این مدت، شب و روز مردم را دعوت می‌کرد، اما آنها می‌گریختند.

نوح علیه‌السلام پس از گذشت نهصد سال برای فرج دعا کرد. فرج برای مؤمنان با برکنده شدن شر ظالم‌ها ملازم است. وقتی برای فرج دعا می‌کنیم، یعنی مؤمنان به کمالات و قرب بالاتر برسند و در ضمن آن اشقیا دستشان از شقاوت کوتاه شود.

علامه طباطبایی رحمه‌الله می‌فرماید: هر عمل صالح و هر اعتقاد صحیحی که در عالم انسانی تا روز قیامت شکل بگیرد، نوح علیه‌السلام در ثواب آنها شریک است. این مطلب، بیان تأثیر سلام در همهٔ عالم انسانی است.

انکار و تکذیب، راه انسان را به‌سوی حقیقت می‌بندد و دیگر امکان بهره‌مند شدن از آن نیست. تکذیب هم مانند تصدیق به دلیل احتیاج دارد

هرچه به زمان ظهور نزدیک‌تر می‌شویم، بلاها بیشتر و سخت‌تر می‌شود. بعضی از اولیا می‌گفتند: آن‌قدر سخت می‌شود که ما نمی‌دانیم برای فرج دعا کنیم یا نه! چون می‌ترسیم که نکند جا بمانیم.

مَنْ غَابَ عَنْ أَمْرٍ فَرَضِی بِهِ کَانَ کَمَنْ شَهِدَهُ وَ أَتَاه. هر کس در کاری حاضر نباشد، ولی بدان راضی باشد، مانند کسی است که در آن کار حاضر بوده و آن را انجام داده است. ما از ابتدای عالم نبودیم. زمانی هم می‌آید که عمر ما پایان می‌پذیرد و نیستیم. ما در برهه‌ای محدود از زمان حضور داریم. در این برهه هم در همهٔ مکان‌ها نیستیم. این روایت می‌فرماید: انسان می‌تواند خودش را فرازمانی و فرامکانی کند.

آرامش نوح علیه‌السلام در آن وضعیت، اوج رابطه او با خدا را می‌رساند. مؤمنان در آن شرایط، وقتی نوح را می‌دیدند یقین می‌کردند که او کشتیبانی خدایی است و مطمئن می‌شدند که اگر نوح کشتیبان است، کشتی به ساحل می‌رسد. اگر کشتیبانی غیر از او بود، این کشتی بقا نداشت. با «بسم‌الله» نوح این کشتی بقا پیدا کرد. بِسْمِ اللّهِ مَجْراها وَ مُرْساها

در این کشتی درآ، پادر رکاب ماست دریاها مترس از موج، بسم الله، مجراها و مرساها

شکر اخلاص می‌آورد و اخلاص سبب بقاست. مخلِص وقتی که به حد مخلَص می‌رسد، خدا زبان و چشم و گوش او می‌شود.

مَنْ قَرَأَ سُورَةَ التَّحریمِ آتاهُ اللّهُ تَوْبَةً نَصوحاً. کسی که سوره تحریم را بخواند، خداوند توبه‌ای نصوح نصیبش می‌کند.

معبودا، تو را به خاطر ترس از عقابت و به انگیزه طمع و دستیابی به پاداشت عبادت نکردم، بلکه تو را سزاوار عبادت یافتم، ازاین‌رو عبادتت کردم.‌ او می‌فهمد که خدا قاهر مطلق است و عزت مخصوص اوست؛ ازاین‌رو او را عبادت می‌کند.