بریده‌هایی از کتاب هملت

چه بسیار از ما به گفتار، خوب ولی در عمل، مثل سنگیم و چوب

اگر به قدر شایستگی هر فرد، بخواهند از او پذیرایی کنند، کیست که از[ مجازات ]تازیانه، بگریزد؟... پس از ایشان به اندازه‌ی ارج و منزلت خودتان پذیرایی کنید!...[ اینجا‌ست که ]که هر چه شایستگی[ مهمان ]کم‌تر باشد، مهربانی‌های شما، بهای بیشتری خواهد یافت...

هیچ چیزی، خوب و بد نیست مگر[ ذهن و ]اندیشه‌ی ما[ در نظرمان ]آن را چنان بیافریند.

در این روزگار، از میان ده‌هزار تن، تنها یک تن را می‌توان راست‌کردار یافت.

مردم نیز بر روش ملوک خویشند. چونان آن کس که خوی نیک یا تن و روان ناهنجار زشتش را از اجداد خود به ارث می‌برد

به قسم‌های او اعتماد نکن. زیرا[ این سوگندها ]نقش دلّالان محبّت را بازی می‌کنند که زیر ظاهر پر رنگ و لعاب‌شان، هیچ خیالی نیست مگر برآورده کردن هوس‌های ناپاک. پرهیزکاریشان هم برای بهتر فریب دادن است.

اگر آرامش و لذّت‌های درازای عمر آدمی، تنها خوردن و خوابیدن است، انسان چیست، پس؟... جانور درنده‌ای و بس! بی‌گمان آن کس که ما را با چنان قدرت تعقّل بی‌کرانی آفریده که[ قادریم ]گذشته و آینده را بنگریم، نمی‌خواهد این خرد خدایی در ما بلااستفاده مانده و گندیده شود.

بسیار شبیه.[ چنین همانندگی ]تنم را از ترس ریش‌ریش می‌کند و عذابم می‌دهد.

هملت: اینک... جادوانه‌ترین هنگام شب است. آن لحظه‌ای که صحن معابد و گورستان‌ها، دهان به خمیازه از هم گشوده‌اند و دوزخ، دم تب‌آلوده‌ی مسریش را بر جهان سرایت می‌دهد

ولی برادر دلبندم!... مبادا اندرزگویی کنی و خود بدان رفتار نکنی و چون کشیشان از خدا بی‌خبر، راه سربالای خارآگین بهشت را نشانم دهی، اما خودخواهانه و گستاخ، خودت در جاده‌ی[ سراشیب ]گل‌کاری شده‌ی هرزه‌گی و خوش‌گذرانی بخرامی. بی‌آنکه یادت باشد چه پندهایی به دیگران داده‌ای!

دوشیزه‌ی فریبا اگر حتی در برابر ماهتاب هم زیبایی‌هایش را آشکار کند، سخاوت بسیار به خرج داده!... فرشته‌ی پاکدامنی و پرهیزکاری نیز از طعنه‌ی افترا، آسیب‌ناپذیر نیست. آفت، اوّل به شکوفه‌های نارس بهاری می‌زند[ نه به میوه ]و شبنم درخشان جوانی، از همان نخستین پرتوهای آفتاب زندگانی است که بیشتر به نابودی نزدیک می‌گردد. هشیار باش که ترسو، همیشه ایمن از گزند می‌ماند. زیرا اگر هیچ آسیبی، جوانی‌ات را تهدید نکند، همین که جوان و مغرور باشی، خودش برای گمراهی کفایت است.

بترس از[ اشخاصی چون هملت که ]مطیع مقام موروثی خویشند. او نمی‌تواند مانند مردم عادی بی‌نام و نشان، به هر چه خواست، دست یازد، و هر عزمی داشت، عملی سازد. هر گزیر و گزینشش مشروط به مصالح مملکتی‌ست.[ انگار کن ]سری که تصمیم می‌گیرد و انتخاب می‌کند، ولی باید به فکر بدن و تنه‌ی خویش هم باشد. پس نظر تنه[ ی اجتماع ]هم در تصمیم‌گیری‌ها[ ی چنین اشخاصی ]مؤثر است. یعنی اگر گفت: «دوستت دارم» خردمندی حکم می‌راند حرفش را تا جایی باور کنی که او توان عمل به آن را دارد.

هملت: پس بنگرید اینک که چه خوارم می‌شمارید!... دوست دارید[ نی جان ]مرا به بازی گرفته و بنوازید. وانمود می‌کنید که تارتارم را می‌شناسید. می‌خواهید بر قلب راز من، زخمه زنید. مشتاقید که گستره‌ی بم‌ترین تا زیرترین نت‌های مرا، به زار درآورید!... ولی از به چهچهه آوردن این ساز خرد، که بسی نواهای دل‌نواز و آواهای جان‌گداز در خود دارد، هنوز عاجزید. به راستی آیا می‌پندارید که به صدا درآوردن من، از نواختن یک نی هم ساده‌تر است؟... نام هر سازی که دوست دارید، بر من بگذارید! می‌توانید بر تارتار جانم زخمه زنید، ولی به فغان آوردنم... هرگز[ هرگز، هرگز ].

آفرینه‌هایی مانند من که بین زمین و آسمان،[ معلّقند و چون مار ]می‌خزند، به چه دردی می‌خورند؟ ما همه فرومایه‌گان محض، گستاخانی هستیم که نباید سخن هیچ کداممان را باور کنی.

هر آنچه که امروز جان دارد، باید روزی جان بسپارد و از زندگی به جاودانگی، ره بگذارد.

مارسلوس: خب![ خواهشمندم ]بنشینیم و آنکه می‌داند، مرا نیز آگاهی دهد که این نگهبانی‌های سفت و سخت‌گیرانه‌ی شبانه در[ سراسر ]کشور، از چیست؟ چرا هر روز مردم باید چندین به رنج و مشقّت توپ‌های مفرغین و برنجین را ریخته‌گری نمایند؟ و از چیست که این همه نبردافزارهای کشتار و جنگ[ به دانمارک ]وارد می‌شود،[ یا ]همه‌ی کارگران کشتی‌ساز، سخت سرگرم کار توان‌فرسایی هستند که[ بی مزد و جیره ]حتی یک‌شنبه‌ها[ ی تعطیل‌شان ]را نیز از ایشان گرفته است؟ مگر می‌خواهد بر سر دانمارک چه[ مصیبتی ]آوار شود که مردم می‌بایست شبانه روز، عرق‌ریزان، کوشش کنند و شام‌گاهانِ تب‌زده‌ی خویش را به روز متصّل‌دارند؟

وام نگیر! وام هم نده! زیرا اگر قرض بدهی، هم پولت گم و گور شده، هم دوستت. قرض هم که بگیری، یعنی صرفه‌جویی و عقل معاشت را تعطیل کرده‌ای.

هر سخنی را بشنو ولی با هر سخنی، موافقت نکن!... با همه از در مشورت درا، ولی نظر نهایی خود را بروز نده!... به اندازه‌ی سرمایه‌ات، جامه‌ی گران‌قیمت بپوش ولی عیّاش نباش! جامه‌ات ساده و فاخر باشد نه پر زرق و برق. چرا که مرد را به جامه‌اش می‌شناسند.

با کسی گلاویز نشو و به گونه‌ای[ قوی ]رفتار کن که از تو حساب ببرند.

هر چه می‌اندیشی را بر زبان نیار!... افکار نسنجیده را عمل نکن!... خوش‌برخورد باش، ولی ول‌انگار و سبک نباش!... دوستانی را که[ سفت و سخت ]آزموده‌ای و در دوستیشان تردید نداری، با چنگک‌های پولادین به خودت پیوند بزن!... ولی حیف کف دستی که بخواهد برای پذیرایی از دوست تازه به دوران رسیده، فرسوده شود!...