بریده‌هایی از کتاب ادیان در خدمت انسان

امروز در عصر استعمار فکری و روحی و روانی زندگی می‌کنیم. اگر ما در برابر این استعمار سر فرود آوریم و آن را بپذیریم،‌ طبیعتاً نمی‌توانیم خود را از انواع دیگر استعمار برهانیم.

" وَإِذَا سَأَلَک عِبَادِی عَنِّی فَإِنِّی قَرِیبٌ أُجِیبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذَا دَعَانِ"

آیا می‌توان فرق گذاشت بین نقش دین و نقشی که سوءاستفاده‌کنندگان از دین، مانند طالبان قدرت و مال و مقام و یا وابستگان آنان ایفا می‌کنند؟ آیا ممکن است نقش اصیل دین را از نقش بهره‌جویان از دین جدا کرد؟

حقیقت این است که دین و، مشخصاً، اسلام بر پایهٔ توحید استوار است که به معنای پرستش خداوند یکتاست و تمامی آن در یک کلمه خلاصه می‌شود: "قولوا لا إله إلا اللّه تفلحوا" این عبارت از دو قسمت تشکیل شده است: "لا إله" و "إلا اللّه" و، به عبارت دیگر، این دستورْ نخست بر نفی خدایان تکیه و، سپس، بر وجود خداوند یکتا تأکید می‌کند؛ خداوندی که در صفات شبیهی ندارد و بی‌نیاز از زمان و مکان است

مرگْ شتافتن به سوی پروردگارِ آمرزنده‌ای است که آنچه نزد اوست، بهترین است و جاودانه است.

جناب امام، چگونه می‌توان جهان اسلام را به حرکت واداشت؟ باید اسلام را به صورت صحیح عرضه کرد تا بتواند نیازهای فزاینده و رو به رشد عصر حاضر را جواب‌گو باشد؛ نیازهای اقتصادی و اجتماعی که دنیا از آن رنج می‌برد. باید اسلام را به صورت علمی و با زبان روز و در کنار برخی تجربه‌های کوچک عرضه کرد و این افکار را در برابر افکار عمومی جهان ارائه کرد، همچنان‌که مشارکت در کاهش مشکلات جهانی و حضور موفق در عرصهٔ جهان اثرگذار خواهد بود.

"برای نخستین بار در تاریخ مسیحیت یک روحانی غیرکاتولیک در یک کلیسای کاتولیک و برای جمعی از مؤمنان در جایگاه موعظه سخن می‌راند. این اتفاق نه‌تنها اعجاب‌انگیز بلکه موجب تأمل و تفکر عمیق و درازمدت است."

برای انسان گرد آمده‌ایم، انسانی که ادیان برای او آمده‌اند، ادیانی که یکی بوده‌اند و هرکدام ظهور دیگری را بشارت می‌داده است و یکدیگر را تصدیق می‌کرده‌اند.

کبر و غرور توانایی انسان را متوقف و منجمد می‌کند، زیرا آدمِ مغرور حس می‌کند که به مرتبهٔ خودکفایی رسیده است، لذا از داد و ستد بازمی‌ایستد و از تکامل بازمی‌ماند و مردم نیز از اقتباس از او و کامل شدن به‌واسطهٔ او دست می‌کشند، و این یعنی مرگ توانایی‌ها و ظرفیت‌ها.

تمدن دینی تمدنی است که به وجود خدا و به آثار عمیق او در زندگی ما اقرار می‌کند، یعنی اینکه خدا در نهاد ما و در دل ماست و از رگ گردن به ما نزدیک‌تر است. او بین انسان و دل اوست.

تفکر و باور به خداوند در اندیشه و تمدن ما باوری انتزاعی و دور از تأثیر مستقیم بر زندگی روزمرهٔ ما نیست.

کسی نیست که ظلم و تجاوز را محکوم کند و یا به سبب آن رنج ببرد. آنان فقط در فکر تحمیل نقشه‌های خویش برای رسیدن به منافع خود هستند. این است وجدان جهانی و این است ویژگی‌های تمدن کنونی.

اخلاق در عرف امروز وسیله‌ای برای جلب مشتری و موفقیت در سیاست و تجارت است. اخلاق امری معنوی به حساب نمی‌آید، بلکه جزئی از عوامل موفقیت مادی و وسیله‌ای جدید از اسباب مادی شمرده می‌شود.

کسی دربارهٔ دین سخن می‌گوید که بی‌اعتقادترینِ مردم به آن است.

این پرستش پوشش تنگ نفْس را در هم می‌شکند تا او را به جهانی گسترده ببرد و برای او انگیزه و رغبتی بی‌نهایت خلق کند، چراکه خداوند متعال نماد بارز بی‌نهایت است. این همان معنی "إنّا للّه و إنّا إلیهِ راجعون" است

بنابراین، قوانینی که در این دنیا وضع می‌شود، محصول ذهن انسان و تابع منافع اوست. در بسیاری از جوامع، قانون تابع منافع اقلیت است؛ منافع صاحبان سرمایه، فئودال‌ها و شخصیت‌های بزرگ

اصول همهٔ ادیان توحید و نبوت و معاد است و مواردی که به آن‌ها افزوده شده، اجتهادها و تصوراتِ معینِ برخی اشخاص یا پیروان این ادیان بوده است.

پس انسان در راه دین همیشه پیروز و سربلند دانسته می‌شود، چه به هدف خویش برسد و چه قبل از دستیابی به آن بمیرد: "قُل هَل تَرَبَّصونَ بِنا إِ‌لّا إِحدَی الحُسنَیَینِ" این شعار مجاهدان صدر اسلام بود که پیروزی از آن‌ِ ماست، چه پیروز شویم، چه در راه رسیدن به هدفِ خود کشته شویم. پس از دیدگاه دین در راه دین هیچ شکست و سقوط و مرگی نیست.

شارل حلو، رئیس‌جمهور اسبق لبنان، در این باره می‌گوید: "برای نخستین بار در تاریخ مسیحیت یک روحانی غیرکاتولیک در یک کلیسای کاتولیک و برای جمعی از مؤمنان در جایگاه موعظه سخن می‌راند. این اتفاق نه‌تنها اعجاب‌انگیز بلکه موجب تأمل و تفکر عمیق و درازمدت است." اقدام بعدی امام دعوت از بزرگان مسیحیت برای ایراد خطبه‌های نماز جمعه بود، اما به سبب جنگ داخلی این برنامه تحقق نیافت.

افزون بر تحصیلات حوزوی، فارغ‌التحصیل رشتهٔ حقوق در اقتصاد از دانشگاه تهران بود.

همان اراده‌ای که او را در ۹ شهریور ۱۳۵۷ ربود، امروز بر همان عزم است که جامعهٔ اسلامی و خاور میانه و لبنان را از افکار و اندیشه‌های چنین متفکرِ مصلحِ آینده‌نگری محروم نگه دارد؛

دیدگاه‌های او، پس از گذشت نزدیک به سه دهه از غیبتش، هنوز تازگی و طراوت دارد و می‌تواند به پرسش‌های مطرح امروز جامعهٔ ایران نیز پاسخ گوید

تجربه‌های دینی تنها افتخار و عظمت برای گذشته‌های امت‌ها شده است.

بشر نیازمند چیزی است که تغییرناپذیر باشد و از او محافظت کند

ایمان به غیب درک انسان را از خود توسعه می‌دهد، زیرا انسان را به خدا و مالک مرگ و زندگی پیوند می‌دهد.

ممکن است از انسان زندگی را بگیریم، اما جاودانگی را خیر.

اگر بیش از این و فراتر از این گفتار توضیح می‌خواهید، لطفاً به کتاب‌هایی مانند پروتکل‌های سردمداران صهیونیست مراجعه کنید تا ببینید که تمدن جدید تا چه حد، در ریشه‌ها و اصولش، از استدلال‌های پنهان یهودیان تأثیر گرفته است.

هدف محدود است و تقاضا نامحدود. نتیجه چیست؟ طبیعی است که برتری‌جویی و کشمکش در جوامع به وجود می‌آید

بدین‌سان، زندگی همواره با ترس و احتیاط و نگرانی و تلاش برای غلبه بر دیگران یا دفاع از خود در برابر سلطه‌جویی آنان همراه است. در این حالت است که دیکتاتوری‌های رنگارنگ بروز می‌کند: دیکتاتوری‌های فردی و گروهی و نظامی و اقتصادی و سیاسی. سران ملت‌ها تنها برای امور سیاسی برنامه‌ریزی نمی‌کنند، بلکه برای فکر نیز طرح می‌ریزند و تعیین می‌کنند که چگونه باید اندیشید

مقصود از ازدواج موقت نوعی توافق برای عمل جنسی نیست، بلکه متعه یعنی توافق برای ازدواج، البته،‌ برای مدت محدود و معین. بر این اساس،‌ ازدواج موقت ممکن است مشکل نامزدی را حل کند و شاید در آینده نزد مردم ازدواج برتر باشد. همچنین، متعه مشکلات ناشی از انتخاب نادرست و مشکل طلاق را حل می‌کند. (امام موسی غرق در افکارش شد، آن‌گاه گفت:) این دین آسان است و این بیش از استحقاقِ ماست. ازدواج موقت می‌تواند معجزهٔ این عصر باشد، ولی متأسفانه آن را منشأ اختلاف و انتقادهای گوناگون می‌یابیم.