بریده‌هایی از کتاب Iخلاق در زندگی روزمره

هر کدام از ما فقط و فقط در پی همراهی با اجتماع ـ از خانواده گرفته تا همکاران و دوستان و همسایگان و غیره ـ می‌توانیم خودمان را بشناسیم و گامی به سوی اصلاح عیب‌ها یا صفت‌های منفی خود برداریم، یا صفت‌های مثبتمان را پرورش بدهیم و به تکمیل و تقویتشان کمک کنیم.

با همه سر جنگ داشتن، به دیدهٔ انتقاد به دیگران نگریستن، و حس برتری‌جویی، هیچ خوشایند نیست.

حضور یافتن در اجتماع، به من یاد داد که مثل یک دروازه‌بان حرفه‌ای فوتبال عمل کنم تا نگذارم توپ حریف (وسوسه‌های غیراخلاقی) از هیچ زاویه‌ای وارد دروازهٔ فکرم بشود و اعمال و رفتار و گفتارم را زیر سلطهٔ خود بگیرد.

در بطن اجتماع و در میان مردم است که معنای خوبی و بدی، نیک‌خواهی و بدخواهی، حسادت و رقابت، محبت و کدورت، غرور و تواضع و بسیاری صفات دیگر را درک می‌کنیم.

بخواهیم یا نخواهیم ما به دیگران نیازمندیم، آن‌ها هم به ما. این قانون طبیعت است.

همهٔ ما چه انسان‌های مفید و مؤثری دوروبرمان داریم و قدرشان را نمی‌دانیم. حتی شاید با توقع، تحقیر، توهین، و ده‌ها حسِ منفی دیگر به آن‌ها نگاه، یا از آن‌ها یاد کنیم.

روابط میان انسان‌ها اصلاً مقولهٔ ساده‌ای نیست. گاهی عملی از ما سر می‌زند و با آن عمل، ندانسته، فکری را در ذهن دیگران ایجاد می‌کنیم و باعث پر و بال یافتنش می‌شویم، که عواقبش، زنجیره‌وار، به پایمال شدن حق‌های فراوانی می‌انجامد.

از شما چه پنهان، از فاصلهٔ حدودِ دومتری، سطل مکانیزه را نشانه‌گیری و کیسه را پرتاب می‌کنم. به عقیدهٔ من انسان باید از زندگی‌اش لذت ببرد، چقدر شتاب؟ چقدر جدیت؟ چقدر تنش؟ اصلاً همین بیرون گذاشتن زباله هم باید تبدیل بشود به تفریح. البته گاهی نشانه‌گیری‌ام به خطا می‌رود اما مهم نیست، تا همین الانش هم کلی صفا کرده‌ام.

اگر رفتاری از دیگران سر زد و دیدم که می‌توانم در ذهنم جزئیاتِ نیت و هدف آن شخص را مو به مو تحلیل کنم و ویژگی اخلاقی منفی شکل‌گرفته در آن شخص را شناسایی کنم، تقریباً همیشه، بعد از کند و کاوی درونی، عین همان ویژگی را در خودم پیدا می‌کنم. درست مانند همان بوی عطر، یا غذا که چون خودم تجربه‌اش را داشته‌ام خوب می‌شناسمش، آن صفتِ منفی هم اگر برایم جزء به جزء آشنا آمد، از دیدِ خودم معنایش این است که «در خودم هم کم و بیش چنین صفتی، از پیش، وجود داشته است».