بریده‌هایی از کتاب بحران آگاهی و تکوین روشنفکری در ایران

در ترکیب نظریه توطئه تناقض نهفته است، نظریه برخاسته است از نگاهی علمی به رویدادها و به واقع در تلاش است برای هر رویدادی اعم از تجربی یا حیطه علوم انسانی قانونی وضع نماید تا آن‌ها را قابل فهم سازد. هر قانون علمی باید قابلیت نقص و نقض داشته باشد، یعنی معلوم گردد در چه مواردی یک نظریه یا قانون علمی، از قانونی‌بودن ساقط می‌شود. ابطال‌پذیری، تجربه‌پذیری و پیش‌بینی‌پذیری، مهمترین ضوابط هر قانون و یا نظریه علمی‌اند. در دیدگاه توطئه‌پندار هیچ‌گونه مورد نقص و نقضی نمی‌توان یافت تا این نظریه ابطال شود، زیرا اولاً قلمرو آن مشخص نیست و به غایت کلی است، دیگر اینکه هر حادثه‌ای را می‌توان به آن فروکاست بدون اینکه خدشه‌ای بر این نظر وارد گردد. دیدگاه توطئه قادر به پیش‌بینی علمی روند آینده هم نیست، زیرا هر آینده‌ای که رقم خورد، باز هم در چارچوب این دیدگاه قابل تفسیر است.