بریده‌هایی از کتاب میرزا ملکم خان ناظم الدوله و نظریه پردازی مدرنیته ایرانی

مدرنیته در ایران سه مرحله حیرت، شیفتگی و شک پدید آورد.

از این معنی حیرتم به حیرت افزود که در این ازدحام و فتور که اگر در شهری از ایران واقع شده بود، از شب دوشنبه تا به‌حال ده هزار تن بیشترک به معرض قتل و هلاک برآمده بودند، غریب‌تر آن‌که... ] مسئولان امر[از حکم مقصر فارغ نشده‌اند، و مطلب از ایراد این گزارشات آشکارکردن خیرخواهی و بی‌ازاری و آزادی مردم این شهر است که تا گناه بر گناهکار ثابت نشود، به‌معرض مؤاخذه درنیاورند که ترسند مبادا بی‌گناهی را آزار رسانده باشند. (۳)