پانائیت ایستراتی

پاناییت ایستراتی (۱۸۸۴ ـ ۱۹۳۵)، نویسندهٔ طبقهٔ کارگر رومانی و معروف به «ماکسیم گورکی بالکان» در بریلا به دنیا آمد. او به‌دلیل فقر و تهیدستی خانواده، مدرسه را تا دورهٔ ابتدایی ادامه داد و پس از آن به مشاغل مختلفی نظیر شیرینی‌فروشی، پادویی میخانه، مکانیکی، نقاشی، رنگرزی، دستفروشی، کلیدسازی و... روی آورد. درون‌مایهٔ آثار او را ملهم از تجارب دوران کودکی و جوانی او دانسته‌اند که به ولگردی و ماجراجویی در کشورهای مختلف دنیا گذشت. «آدرین زوگرافی»، شخصیت اول رمان‌های ایستراتی، در واقع خود او است که عاشق ولگردی و ماجراجویی در کشورهای مختلف دنیا بود. سبک نویسندگی ایستراتی یادآور سبک نویسندگان اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم روسیه است. ایستراتی که تمام آثارش را به زبان فرانسوی نوشت، برخلاف شهرت و آوازه‌ای که در سایر کشورهای دنیا دارد، در کشورش رومانی که مهد نویسندگان بزرگی نظیر «زاهاریا استانکو»، «پترو دومیتریو»، «میرچا الیاده»، «هرتا مولر» و غیره بوده، نویسنده‌ای قابل‌اعتنا و محبوب و صاحب‌سبک محسوب نمی‌شود. او شهرت و محبوبیتش را مدیون رومن رولان، نویسندهٔ نامدار فرانسوی و برندهٔ جایزهٔ نوبل است. این نویسنده به‌واسطهٔ نامه‌ای که قبل از خودکشی نافرجامش به رومن رولان نوشته و روی سینه‌اش گذاشته بود تا بعد از مرگش به‌دست او برسد، توانست با رومن رولان آشنا و دوست شود. شاید این تقدیر ایستراتی بود که با این خودکشی نافرجام و به‌پشتوانهٔ تشویق‌های مکرر رومن رولان، وارد دنیای نویسندگی شود. آثار این ناپسری ادبیات قرن بیستم رومانی، به بیشتر زبان‌های دنیا مانند انگلیسی، آلمانی، روسی، صربی، ایتالیایی، اسپانیولی، ترکی، بلغاری، پرتغالی، یونانی، فارسی و... ترجمه شده است. «صیاد اسفنج» عنوان یکی از رمان‌های پانائیت ایستراتی است.