اشاره: یوهانس هوف در این مصاحبه دیدگاهی ویژه را دربارۀ کوزانوس به میان میآورد. هوف کوزانوس را با اکنون و مسائل آن مرتبط میداند. از نظر او کوزانوس متفکری میانفرهنگی است که در میانۀ فرهنگ مسیحی خود و فرهنگهای دیگر هلنیستی و اسلامی میاندیشد. چنین جایگاهی به سبب نسبت او با فلسفههای حکمی است که ریشههای آن به ارسطو و افلاطون میرسد و در عین حال او را با اندیشمندان دیگری از جمله ملاصدرا پیوند میدهد. کوزانوس مدرنیتهای سازگار با دیگر فرهنگها را به میان میآورد و سهم آنها را محفوظ نگاه میدارد. این به تعبیر هوف در مقابل سنخی از مدرنیته است که مبتنی بر فرض یک فرهنگ سکولار مرکزی و خنثی است. در این میان میتوان ابعاد اندیشۀ کوزانوس را از این منظر میانفرهنگی نگریست. هوف توضیح میدهد که چگونه مفهوم پرسپکتیو در اندیشۀ کوزانوس برای او ممکن میکند تا به همنشینی و همزیستی فرهنگها بیندیشد. در عین حال تمامی اینها از سوی دیگر به سبب یک دید کلنگرانه در کوزانوس است. چه در بحث دربارۀ دیدگاه او در باب عدد و چه نظر او راجع به قرآن و یا اندیشههای او دربارۀ نادانی دانسته، باید دید کلنگر او را مدنظر داشت که در آن طبیعت و فرهنگ و تکنولوژی ذیل کلی واحد، اندیشیده میشوند. در این میان فلسفه حکمی کوزایی به فلسفههای تشکیکی سنت اسلامی نزدیک میشود و این در مقابل نوعی قول به سنخیت واحد در کیهانشناسی دوران مدرن است. از نظر هوف، کوزانوس راه دیگری غیر از این مسیر را بر روی ما میگشاید که از برونو تا کانت و هابرماس ادامه دارد. تأکید بر خرد بهعنوان قوۀ شهود عقلانی، تمایز هوش ما از سایر هوشمندیها از جمله هوش مصنوعی را ضمانت میکند و مانع تقلیل این هوش به محاسبات عقلانی صرف میشود.
مقدمهای کوتاه
خو…
