چطور شبه‌علمِ «زبان بدن» شبکه‌های اجتماعی را تسخیر کرد؟<!-- --> | طاقچه
infinite

ویژه مشترکین بی‌نهایت

چطور شبه‌علمِ «زبان بدن» شبکه‌های اجتماعی را تسخیر کرد؟

متخصصان یوتیوبی با تحلیل بدن سیاستمداران و سلبریتی‌ها به‌دنبال کشف حقیقت‌اند. آیا موفق می‌شوند؟

فصلنامه ترجمان علوم انسانی

۱۲ دقیقه مطالعه

bookmark
چطور شبه‌علمِ «زبان بدن» شبکه‌های اجتماعی را تسخیر کرد؟

هر چند روز یک بار، ویدئویی دربارۀ «تحلیل زبان بدن» در شبکه‌های اجتماعی محبوب می‌شود: یک متخصص خودخوانده سخنرانیِ سیاستمداری جنجالی یا مصاحبۀ یک سلبریتی پرحاشیه را بر اساس حرکات دست، نگاه‌ها یا حالت بدن تحلیل می‌کند و ثابت می‌کند که سوژه دارد دروغ می‌گوید، یا نفرت و خشم و اضطرابش را پنهان می‌کند. بااین‌حال، پژوهشگرانی که دربارۀ رفتار غیرکلامی تحقیق می‌کنند، با تردید و بدبینی به این تحلیل‌های فراگیر نگاه می‌کنند. وینسنت دنو، پژوهشگر دانشگاه مک‌گیل، می‌گوید: تحلیل زبان بدن خیلی وقت‌ها چیزی بیش از یک شبه‌علم نیست.

وایرد — برخی می‌گویند اینکه دماغش را لمس کرد حرکت معناداری بود. دیگری می‌گفت زمانی که نوک زبانش را نشان داد، چنین نظری داشت. سومی اشاره کرد که فلان پلک‌زدن، به‌ شکلی خاص، نشان از تسلیم داشت. اما در مارس ۲۰۲۱، تحلیلگران زبان بدن در یوتیوب همگی بر یک نکته اتفاق نظر داشتند: مصاحبۀ مگان مارکل با اُپرا وینفری خوراک بی‌نظیری برای تولید محتوا بود. حق هم با آن‌ها بود: پنج ویدئوی برتری که به تحلیل ارتباطاتِ غیرکلامیِ دوشسِ ساسکس در آن افشاگری تمام‌عیار پرداخته‌اند درمجموع ۹/۵ میلیون بازدید داشته‌اند. ادعاهایی که در این ویدئوها مطرح می‌شود طیف وسیعی را در برمی‌گیرد؛ از «احساس می‌کنم دماغش می‌خارد» گرفته تا «این نشانۀ دروغگویی است ... او حتی لب‌هایش را هم به‌شکل متفاوتی فشار می‌دهد».

تحلیل زبان بدنِ خانوادۀ سلطنتی بریتانیا پدیدۀ جدیدی نیست؛ دهه‌هاست که به کسب‌وکاری پررونق اما کوچک در نشریات زرد بریتانیا تبدیل شده و دایره‌های قرمز بزرگ و فلش‌های ضخیم، مدت‌ها پیش از آنکه صفحۀ گوشی‌ها را پر کنند، سرنخ‌های مهمی در رسانه‌های چاپی به شمار می‌رفتند. اما طی چند سال گذشته، این باور که فلان …

این نوشته‌ را پسندیدی؟

like
like

اطلاعات چاپ

این نوشته در شماره ۳۵ مجله فصلنامه ترجمان علوم انسانی (تابستان ۱۴۰۴) منتشر شده است.