
اقتصاد رفتاری روزبهروز توجه بیشتری را در محیطهای دانشگاهی و تجاری به خود جلب میکند. هر سال که به فهرست پرفروشترین کتابهای اقتصاد نگاه میکنید، نام کتابهای اقتصاد رفتاری را در صدر فهرست میبینید. کمیتۀ نوبل نیز، در ادامۀ توجه به این رشته، امسال جایزۀ نوبل اقتصاد را به یک اقتصاددان رفتاری، ریچارد تیلر، اهدا کرد. در گفتوگوی پیش رو، دن آریلی، یکی از برجستهترین اقتصاددانان رفتاری، پنج کتابی را معرفی میکند که به نظرش در این حوزه تعیینکننده است.
فایو بوکز —
سوفی رول: من همین تازگی چند تا از کتابهای پیشنهادیات را خواندم و تقریباً نمیتوانستم هیچ کدام را زمین بگذارم. اینکه افراد در این شرایط آزمایشی چطور رفتار میکنند شگفتانگیز است، اینکه بدون آنکه متوجه شوند مقدار زیادی سوپ میخورند، یا اینکه نمیتوانند یک گوریل را ببینند. میخواهم بدانم که تو با این کتابهای انتخابی بهدنبال چه هستی؟
دن آریلی: به نظر من فهمیدن اینکه کجا اشتباه میکنیم بسیار جالب است. من، با توجه به رویکردی که نسبت به زندگی دارم، خود را یک هکر اجتماعی میدانم. زندگی ما بهشیوهای طراحی شده که الزاماً بهترین شیوه برای حداکثرکردن سلامت، بهروزی، یا موفقیتمان نیست. اگر بتوانیم بفهمیم که مشکلات از کجا ناشی میشود، میتوانیم روش برآمدن از پس آن مشکلات را نیز بیابیم. این اولین دغدغۀ من است.
علوم اجتماعی فوقالعاده جذاب است، چرا که درواقع علمِ هر آن چیزی است که انجام میدهیم. ما قبلاً فکر میکردیم بزرگترین رموز این گیتیْ ستارهها یا شاید زیستشناسی مولکولی است، یعنی چیزهایی که خارج از دسترس ما هستند. اما هر چه بیشتر به همین چیزهای دور و برمان میپردازیم، بیشتر متوجه میشویم که دانستههایمان دربارۀ آنها چقدر …