کتاب تاریخ طبیعی ویرانی

کتاب تاریخ طبیعی ویرانی نوشتهٔ وینفرید گئورگ زیبالد و ترجمهٔ فرزام امین صالحی است و انتشارات خوب آن را منتشر کرده است. جستارهایی در باب تأثیر جنگ بر هنر و ادبیات در این کتاب آمده است.

درباره کتاب تاریخ طبیعی ویرانی

تاریخ طبیعی ویرانی اولین کتاب غیرداستانی و. گ. زیبالد است که به انگلیسی چاپ شد و نویدبخش آثار دیگری بود که هرگز فرصت نگارش پیدا نکردند. 

تاریخ طبیعی ویرانی یکی از معدود کتاب‌هایی است که به بررسی تأثیر و پیامد جنگ هوایی و بمباران شهرهای آلمان در جنگ جهانی دوم بر روحیات مردم این کشور و به‌ویژه ادبیات پساجنگ آلمان می‌پردازد. زیبالد از آغاز درصدد است نشان دهد تلفات و ویرانی سرسام‌آور شهرهای آلمان چنان‌که باید در گفتمان رسمی، صحبت‌های خصوصی و ادبیات این کشور بازتاب نیافته و با آن به‌صورت تابو برخورد شده است. حادثهٔ شوم و قلمروی ممنوعه‌ای که پس از جنگ جهانی دوم، مقامات جمهوری فدرال آلمان کوشیده‌اند آن را از خاطرهٔ جمعی حذف کنند و با سامان‌دهی سکوتی هدفمند به این کار همت گمارده‌اند. از طرفی، مردم آلمان هم که خود در آنِ واحد هم قربانی رژیم رایش سوم بوده و هم در تکوین، تحکیم و کژروی آن همدست بوده‌اند، در این سکوت شریک شده‌اند. 

زیبالد در قسمت اول کتاب که برگرفته و چکیدهٔ سخنرانی‌های زوریخ اوست، افشاگری چند تن از متفکران و نویسندگان آلمانی دربارهٔ فروپاشی عظیم فردی و جمعی ناشی از جنگ و بمباران شهرها را واکاوی می‌کند. در قسمت دوم نیز ضمن ادامهٔ همین روند، سه نویسندهٔ مطرح دوران پساجنگ جهانی دوم آلمان ـ آلفرد آندرش، ژان آمری و پیتر وایس ـ را به‌عنوان نمونه برمی‌گزیند و با بررسی و نقد آثار آن‌ها هم به مقولهٔ سکوت و کم‌کاری ادبیات در برخورد با فاجعهٔ بمباران شهرها و شوم‌کاری‌های رژیم هیتلری و واکنش طیف‌های مختلف روشنفکران در برابر نازیسم می‌پردازد و هم میراث درخشانی در زمینهٔ نقد تماتیک و تحلیل ادبی از خود برجای می‌گذارد. برای خوانندگان و منتقدان جدی ادبیات، قسمت دوم کتاب همچون کلاس درسی بی‌نظیر برای یادگیری نقد و بررسی علمی و حرفه‌ای ادبی است.

خواندن کتاب تاریخ طبیعی ویرانی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به پژوهشگران رشته‌های تاریخ جهان و فلسفه پیشنهاد می‌کنیم.

درباره وینفرید گئورگ زیبالد

وینفرید گئورگ زیبالد، در سال ۱۹۴۴ در ورتاخ آلگائوی آلمان به دنیا آمد. در فرایبورگ، سوئیس و منچستر در رشتهٔ زبان و ادبیات آلمانی تحصیل کرد. سی سال در دانشگاه آنگلیای شرقی در نورویچ انگلستان تدریس کرد و در سال ۱۹۸۷ به اخذ کرسی استادی ادبیات اروپا نائل شد. از سال ۱۹۸۹ تا سال ۱۹۹۴ اولین مدیر مرکز ترجمهٔ متون ادبی بریتانیا بود. آثار قبلی‌اش برندهٔ جوایز بین‌المللی متعددی شده‌اند؛ کتاب‌هایی چون: پس از طبیعت، حلقه‌های زحل، مهاجران، سرگیجه و استرلیتز ازجمله جایزهٔ انجمن ملی منتقدان کتاب، جایزهٔ کتاب لس‌آنجلس تایمز، جایزهٔ ادبیات برلین و جایزهٔ ادبیات نُورد را دریافت کردند. وی در دسامبر سال ۲۰۰۱ درگذشت.

بخشی از کتاب تاریخ طبیعی ویرانی

«در اواسط دههٔ ۱۹۶۰، وقتی ژان آمری پس از سکوتی طولانی با مقاله‌ای دربارهٔ تبعید، نهضت مقاومت، شکنجه و نسل‌کشی دوباره در برابر دنیای آلمانی‌زبان ظاهر شد، ادیبان جمهوری نوین فدرال (که او از آن نسبتاً بیمناک بود) نگران جبران کاستی عظیم اخلاقی بودند که تقریباً تا سال ۱۹۶۰، وجه بارز ادبیات دوران پس از جنگ بود. سر درآوردن از موانعی که آمری، پس از تصمیم‌گیری برای ورود در بحثی که آن موقع داشت شروع می‌شد، باید پشت‌سر می‌گذاشت، چندان ساده نیست. این واقعیت که تجربیاتی نظیر آنچه بر او گذشت دیگر در گفتمان عمومی تابو نبودند شاید به او کمک کرده تا موضع خودش را مشخص کند؛ از سوی دیگر، همین واقعیت که صداهای موثق بسیار اندکی در آن بحث بلند می‌شد وظیفهٔ او را دشوارتر می‌ساخت، هرچند خود وجود همین بحث در قیاس با بی‌تفاوتی غیرعادی دههٔ ۱۹۵۰ بیانگر گامی به پیش بود. البته، از بسیاری جهات، اشتیاقی که ادبیات با آن «آشوویتس» را به‌عنوان ملک طلق خویش اعلام می‌کرد، کمتر از امتناع پیشین آن به کنکاش در این موضوع شوم منزجرکننده نبود. اثربخشی حیرت‌انگیزی که با آن از نکوهش نسیان جمعی به تشویق خود دنیای ادبیات، سرمایهٔ معنوی تولید می‌شد به‌راحتی می‌توانست تصویری کاذب از مردی چون ژان آمری بیافریند که به‌راستی عذاب کشیده بود و باز درعین‌حال تفاوت او را با همهٔ کسانی آشکار کند که حالا داشتند سهم ناچیزی از اتهامات را می‌پذیرفتند؛ هرچند تغییر دیدگاه آن‌ها نسبت به فصل شنیع رخدادهایی که حالا به تاریخ پیوسته بود، تأثیری جز این بر شیوهٔ زندگی آن‌ها باقی نمی‌گذاشت. درواقع، فقط تعداد انگشت‌شماری از نویسندگان، مثل پیتر وایس، توانستند وزنِ زبانی لازم برای بیان سوژه را بیابند و برخورد ادبی با نسل‌کشی را به چیزی فراتر از انجام وظیفه‌ای ارتقا دهند که وجه بارز آن پلشتی‌های ناگزیر بود. اما روایت‌هایی را که در دههٔ ۱۹۶۰ دربارهٔ راه‌حل نهایی نوشتند و دارای لحنی شاعرانه و درمجموع داستانی بودند که اغلب جلوی درک عمیق‌تر آن رخدادهای وحشتناک را سد می‌کرد، نمی‌توان تنها با این استدلال نادیده گرفت. این روایت‌ها باوجود همهٔ کاستی‌های اخلاقی و هنری‌شان، نخستین گام برای افشای حقیقت به مدد ادبیات بودند؛ این تلاش‌ها هنوز ادامه دارند و حالا رفته‌رفته منظرهای به‌مراتب مطرح‌تر و اندکی ظریف‌تر را ارائه می‌کنند.»