کتاب تاریخ مذاهب شیعه

کتاب تاریخ مذاهب شیعه نوشتهٔ فرهاد دفتری و ترجمهٔ جواد قاسمی است و انتشارات میراثبان آن را منتشر کرده است.

درباره کتاب تاریخ مذاهب شیعه

کتاب تاریخ مذاهب شیعه تاریخچه‌ای از اندیشه‌ها و نگرش‌های مذاهب و فرق گوناگون شیعی را بیان می‌دارد و پاره‌ای از دیدگاه‌های اروپایی نسبت به اسلام و شیعه در دوران صلیبیان و پس از آن را از هنگامی که با شیعه و جوامع شیعی آشنا شدند و به بررسی آن پرداختند، نشان می‌دهد.

این کتاب، یکی از آثار «مجموعۀ میراث شیعه» است که تدوین آن به همت مؤسسه اسماعیلی لندن صورت گرفته و هدفش آشنایی بیشتر با تاریخ، اندیشه‌ها و سنت‌های گوناگون شیعه و به طور کلی، مطالعه و تحقیق در اسلامِ شیعی است؛ مجموعه‌ای که خدمات علمی ارزنده‌ای در راستای شناخت تفکر شیعه ارائه داده و افق‌های تازه‌ای به روی مطالعات شیعی در غرب و دنیای اسلام گشوده است.

شیعه‌شناسی در غرب، از نظر نویسنده، تا دهه‌های اخیر به طور عمده، برپایۀ برخی از منابع و تفسیرهای اهل سنت استوار بود که اسلام اصیل و حقیقی را همان اسلام اهل سنت می‌انگاشت و شیعه را نوعی بدعت و انحراف از راه مستقیم می‌دانست. محققان غربی سال‌ها این تفسیر علمای اهل سنت از شیعه را پذیرفته بودند و مطالعات و تحقیقاتشان بر همین محور بود.

در بیشتر موارد هم جنبه‌های تاریخی برجسته می‌شد و کمتر به اندیشه‌ها و باورهای اساسی شیعه می‌پرداختند، اما از نیمه‌های قرن بیستم میلادی به بعد، محققانی همچون لویی ماسینیون و هانری کُربَن در فرانسه، از منظر جدیدی به شیعه نگریستند؛ به گونه‌ای که تا حدودی دور از برداشت‌های غلط نسبت به شیعه بود.

خواننده با مطالعۀ این کتاب، علاوه بر آشنایی با پاره‌ای از منابع و تحقیقات انجام شده در زمینۀ تاریخ و اندیشه‌های شیعی، از خواندن بسیاری از منابع تاریخی دیگر در این باب نیز بی‌نیاز می‌شود و با پژوهش‌های نوین به زبان‌های اروپایی هم آشنایی پیدا می‌کند.

این اثر سیر تاریخی، اعتقادی و سیاسی هریک از چهار مذهب اصلی شیعه را به اختصار بیان می‌کند و به تحلیل و توصیف آن‌ها می‌پردازد.

ازجمله امتیازات این اثر، تلاش و پای‌بندی به امر تحقیق و کار علمی در زمینۀ تاریخ و اندیشه‌های شیعی، تکیه بر منابع اصیل شیعه، کمک به پژوهش در زمینۀ شیعه براساس این منابع، معرفی سعۀ صدر و فراخ‌نگری شیعه، نگاه انتقادی به پژوهش‌های غرب درخصوص شیعه و همچنین پرهیز از سوگیری و فرقه‌گرایی است.

نویسنده در بسیاری موارد از مسلمانان شیعه به معنای عام، نه از گروه یا مذهبی خاص، سخن می‌گوید و یکی از انگیزه‌های نوشتن آن را معرفی و درک نادرست پژوهشگران غرب از شیعه می‌داند.

این کتاب، کاری پژوهشی است که با روش توصیفی و بی‌طرفانه به نگارش درآمده و به دور از هرگونه سمت و سوی جانب‌دارانه است. بااین‌حال، مترجم لازم دید بعضی از مطالب مربوط به اندیشه‌های شیعه دوازده امامی را اندکی توضیح و تفصیل دهد. این موارد به صورت پانوشت آمده‌اند.

خواندن کتاب تاریخ مذاهب شیعه را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

 ساختار و محتوای کتاب به گونه‌ای است که عموم خوانندگان، دانشجویان، استادان، پژوهشگران و کارشناسان تاریخ شیعه و اسلام، هریک به سهم خود می‌توانند از آن بهره ببرند.