بریده‌هایی از کتاب جهان مکتوب

. آیا آنها خواهند توانست شاهکارهای فراموش‌شده‌ای همچون حماسهٔ گیلگمش را از زیر خاک درآورند؟ هیچ پاسخ قطعی‌ای برای این سؤال وجود ندارد. ماندگاری رسانه‌های الکترونیکی در گذر زمان، به‌خاطر کهنه‌شدن سریع برنامه‌ها و قالب‌های کامپیوتری، از همین حالا به مشکلی اساسی مبدل شده است.

تا چه حد عصر سروانتس که به عبارتی عصر تألیف چاپی مدرن است در حال رنگ باختن است و تا چه میزان مؤلف جای خود را به سرپرست، سلبریتی و تأمین‌کنندهٔ خدماتی خواهد داد که امیدوار است در اقیانوس محتوای ایجادشده از سوی کاربران همچنان شناور باقی بماند؟

سایر نویسندگان نگران آن هستند که در آینده به تولیدکنندگان محتوا بدل خواهند شد و آثارشان دیگر نه به‌عنوان آفریده‌های اصیل ذهن‌های مستقل، بلکه همچون شکلی از خدمت‌رسانی به مشتری قلمداد خواهند شد که برای برطرف  کردن تقاضایی خاص طراحی شده‌اند. در بهترین وضعیت، برخی از این تأمین‌کنندگانِ خدمات ممکن است شهرتی به‌هم بزنند و دستیاران زیادی را زیر بال‌وپر خود بگیرند، اما آنها نیز از دیدگاه سنتی مؤلفان داستان‌های جدید و اصیل به شمار نمی‌روند.

هنگامی که خود یاگودا دستگیر شد، از  قضا ترس مردم شدیدتر هم شد: حتی اگر خود رئیس پلیس مخفی در امان نباشد، پس دیگر هیچ‌کس امنیت ندارد. پس از یاگودا، فردی بدتر از او به نام نیکلای یژوف جانشینش شد که بر مرگ‌بارترین دوران پاک‌سازی بزرگ نظارت داشت، تا اینکه بالاخره او نیز به سرنوشت همتای خود دچار شد.

مطالعهٔ بی‌قاعده، چه خواندن انواع غلط متن‌های مذهبی باشد چه رمانس‌های عامه‌پسند، می‌توانست آسیب‌های فراوانی به‌همراه داشته باشد.

البته که کتاب‌سوزی تاکتیکی بود که کلیسای کاتولیک نیز از آن در نبرد علیه مارتین لوتر و کتاب‌های قوم مایا استفاده کرده بود. به‌نظر می‌رسید که سروانتس با چنین اقدامی موافق باشد؛ دست‌کم به‌نظر می‌رسید که او با این موضوع موافق است که چرخهٔ سواد همیشه هم بی‌عیب‌ونقص نیست.

در سال ۱۹۹۵، دولت مکزیک اعلام کرد که ال  ساب، مرد پشت نقاب، را شناسایی کرده است. او که اصلاً مایا نبود رافائل سباستین گی‌ین ویسنته نام داشت و در تامپیکو یعنی صدها مایل دورتر از شمال چیاپاس به دنیا آمده بود.

ال ساب با درک این موضوع بیش  از  پیش دست‌به‌قلم برد. او، علاوه‌بر  بیانیه‌هایی که در آنها مردم را دعوت به انقلاب می‌کرد، هنگام پاسخ به بیانیه‌هایی که از سوی دولت مکزیک منتشر می‌شدند جنبه‌ای شوخ از خود نشان می‌داد و همچنین ناظران سیاسی را با تمثیلاتی که برگرفته از قصه‌های فولکلور بودند شگفت‌زده می‌کرد. او همچنین شخصیتی داستانی (۴۳۲) به نام دُن دوریتو آفرید که به دُن  کیشوت جنگل لاکاندون مشهور شد. جهان مسحور این صدای جسور و تأثیرگذار شده بود.

هنگامی که چیزی را می‌دانی، دانستن آنکه آن را می‌دانی و آنگاه که چیزی را نمی‌دانی، پذیرفتن آنکه آن را نمی‌دانی؛ معرفت این است.

داستان گوتنبرگ و لوتر همچنین نشانگر تغییراتی است که در چگونگی تولید و انتقال متن‌ها و همچنین مخاطبان و اهداف متون به وجود آمده و از سویی به تأثیرات قابل‌ملاحظهٔ چاپ بر جوامعی اشاره دارد که حول متن کتاب مقدس شکل گرفته‌اند. این درس مهمی برای ما در آغاز قرن بیست‌ویکم است که در حال تجربهٔ انقلابی دیگر در فناوری‌های نگارش هستیم، فناوری‌هایی که بسیار اساسی‌تر از انقلاب چاپ هستند.

پسر او صفحاتی را حروف‌چینی کرد که در آن خداوند به زبان انگلیسی جهان را خلق می‌کرد و اساس کتاب مقدسی شد که در سال ۱۹۶۸ فرانک بورمن و خدمه‌اش آن را در آپولو ۸ قرائت کردند.

لوتر، راهب بی‌چیزی که صرفاً به سوءاستفاده‌ها اشاره می‌کرد و به‌تدریج می‌آموخت چگونه با مردم عادی و برای آنها صحبت کند، موفق شد مرجعیت بیشتری نسبت به پاپ پیدا کند، زیرا او یک مؤلف بود و پاپ فقط پاپ بود

اکثر این زنان نیز همچون موراساکی شیکیبو (۳۱۳) دختران فرمانداران ایالتی بودند به‌قدر کافی به جامعهٔ دربار نزدیک بودند که به‌خوبی با آن آشنایی داشته باشند، اما در عمل فاقد نفوذی سیاسی بودند و این مسئله سد راه آنان برای نویسنده شدن بود.

جهان غرب در کمال شگفتی پی برد رمان‌نویسی، که بسیاری آن را جزو عطایای اروپاییان به ادبیات می‌دانستند، هزار سال پیش به دست یک زن ژاپنی که نامش را نمی‌دانیم ابداع شده است.

اگرچه موراساکی شیکیبو به نظام درباری که به مردان اجازه می‌داد زنان را بربایند و بعد آنان را در اتاق‌هایشان محبوس کنند نمی‌تازد، به خوانندگانش نشان می‌دهد که این مجموعه‌قوانین چه سلطهٔ اندکی می‌تواند بر امیال، ترس‌ها و خیال‌بافی‌های کسانی داشته باشد که زیر سایهٔ آنها زندگی می‌کردند

دشوار می‌توان جهانی پرقیدوبندتر از این را خصوصاً برای زنان درباری تصور کرد که در اتاق‌های اندرونی محبوس بودند و از صحبت  کردن با هرکسی غیر از ملازمان خود منع می‌شدند. مردان درباری دست‌کم می‌توانستند خطر کنند و به بیرون شهر بروند و گاهی اوقات به دیدن یکی از خویشان یا دوستان خود بروند، اما آنها نیز همه‌جا در قیدوبند قوانین و رسوم بودند.

یا اینکه دور نگاه داشتن زنان از این نظام‌نامهٔ فرهنگی به‌عنوان شیوه‌ای ساده برای حفظ برتری مردان دنبال می‌شد، چیزی که موراساکی مؤلف به‌خوبی به آن واقف بود.

اختراع خط سیر تکامل بشر را به دو دوره تقسیم می‌کند: دورانی که در آن هیچ‌چیز دستیاب و فهم‌پذیر نیست و دورانی که در آن به اذهان و عقول دیگران دسترسی داریم.

از تلاقی داستان‌گویی با خط و کتابت بود که ادبیات متولد شد.

فیدل کاسترو نیز اولین  باری که مانیفست را در ۱۹۵۲ خواند به‌خوبی به یاد داشت زمانی که دیکتاتور فولخنثیو باتیستا  با پشتیبانی ایالات متحده دست به کودتایی برای به دست آوردن قدرت در کوبا زد. «بعد یک روز نسخه‌ای از مانیفست کمونیست، (۵۶۶) همان بیانیهٔ مشهور کمونیست‌ها، به دستم رسید و در آن چیزهایی خواندم که هرگز فراموش نکردم... چه عبارت‌ها و چه حقایقی! و ما آن حقایق را هر روز به چشم می‌دیدیم! احساس جانوری را داشتم که در جنگلی به دنیا آمده که از آن سر در نمی‌آورد و بعد ناگهان نقشهٔ جنگل را پیدا می‌کند.» این اتفاق بارها تکرار شد؛ از لنین در دههٔ ۱۸۸۰ تا کاسترو در دههٔ ۱۹۵۰، مانیفست کمونیست نقشهٔ جنگل را در اختیار انقلابیون جهان از روسیه و چین گرفته تا ویتنام و کوبا قرار داد