بریده‌هایی از کتاب گرترود

هنرمند هم به خلاف آنچه مردم انتظار دارند، آدم خیلی سرحال و شادی نیست که هر لحظه از روی هیجان و التهاب هنر بیافریند، بلکه موجود بدبختی است که هر لحظه به لحاظ غنای روح خود در خفقان است و ناچار مقداری از آن را باید به دیگران انتقال دهد. این‌که هنرمندان مردمان سرحالی هستند دروغ محض است و سخنی خیلی دور از ذوق و قریحه. موزارت سرحال مثلا روان خود را با شامپانی درمی‌یافت و در نتیجه به نان شب محتاج بود! حالا این‌که چرا بتهوون به جای ساختن آن همه آهنگ‌های اعجاب‌انگیز زیبا در جوانی دست به خودکشی نزد کسی نمی‌داند. هنرمند حقیقی باید بدبخت باشد و غیرواقع‌بین! باید هر بار کیسه و توبره‌اش را باز می‌کند به نظرش بیاید که فقط مروارید در آن می‌یابد و گنجی در آن نهفته دارد.»

تمامی زندگی شاید ارزش زندگی کردن نداشت.

من دیگر حالا در توانایی مردم نسبت به تغییرشکل حیات فردیشان کاملا تردید داشتم و کلا افراد را ناتوان از ایجاد کمترین تغییر در سرنوشت خود و سایرین می‌دیدم.

نه می‌توانم زنده بمانم و نه بمیرم. همه چیز به نظرم احمقانه و عبث است.»

به نظر می‌آید که زندگی انسان به شب دراز و کسالت‌باری شباهت دارد که فقط گهگاهی بارقه‌هایی از نور با نوید انوار خود می‌توانند توجیهی برای سال‌های تاریک باشند.

من اشتباهی را که هاینریش موات مرتکب می‌شد به صورت عکس آن انجام می‌دادم و با زنان مانند دوست رفتار می‌کردم.

وقتی درست فکر می‌کنم که تمام قدرت و خلاقیت انسان‌ها زاییده ضعف و محرومیت و اشتیاقشان است

این مرد غمگین و تنها بود. تنهایی را با تمام وجود تجربه کرده بود و دیگر بیش از این نمی‌توانست آن را تحمل کند. از دیو و دد ملول و انسانش آرزو بود. دربه‌در به دنبال نگاهی مهربان و قدری تفاهم می‌رفت. در این راه آماده همه نوع ایثاری بود. این مطلب را در آن لحظات به خوبی دریافته بودم و برایم ملموس بود.

نگاه گستاخش بارقه‌ای از غم داشت که در نتیجه صورتش را شکسته‌تر از سن واقعی‌اش نشان می‌داد.

در هر حال این باز مادرم بود نه هیچ زن دیگر که مرا در بستر بیماری می‌دید و مراقبتم را به عهده می‌گرفت. در تخیلم به دوران کودکی بازمی‌گشتم. همه چیز را به فراموشی می‌سپردم و سعی می‌کردم روابط دیرپای گذشته را با این زن مهربان دوباره زنده کنم.

حتی اگر سرنوشت برونی‌ام به روال مقدر همه انسان‌ها از پیش تعیین و به من تکلیف شده باشد، اما حیات درونی‌ام ساخته و پرداخته وجود خودم بوده و خود را شخصآ مسئول و پاسخگوی همه شادی‌ها و تلخی‌های آن می‌دانم

ممکن است احساس تنهایی و خلاء یک بیماری باشد ولی چه می‌شود کرد. در خواب راه رفتن هم یک بیماری است، اما کسی که از آن رنج می‌کشد لبه پشت‌بام را می‌گیرد و می‌رود، فقط وقتی صدایش کنند و او را به خود آورند، از خواب می‌پرد و به پایین سقوط می‌کند و از بین می‌رود.

عشق، رازی است نهان در حیات انسان‌ها که گاه ارزنده‌ترین انسان‌ها را به قربانی می‌گیرد و نابودشان می‌سازد.

انسان قادر است بسته به نوع برخورد با مسائل، آنچه که پیش می‌آید را پذیرا بشود.

سرزنده‌ترین جوانان به پیران خوب بدل می‌شوند نه آن‌هایی که از وقتی دهانشان بوی شیر می‌دهد ادای پدربزرگ‌ها را درمی‌آورند.

تمام قدرت و خلاقیت انسان‌ها زاییده ضعف و محرومیت و اشتیاقشان است

«دوست عزیزم، به راستی نامه‌تان ناراحتم کرد. درد و رنج شما را درک کردم؛ اما رفتار گستاخانه‌تان را نمی‌بخشم. شما خود می‌دانید که تا چه حد برایتان علاقه و احترام قائلم، اما از وضعیت خود کاملا راضی و خشنودم و هنوز تصمیمی نسبت به تغییر آن نگرفته‌ام. البته اگر احساس کنم خطر از دست دادن شما وجود دارد از هیچ کاری برای پیشگیری از آن مضایقه ندارم، اما پاسخی برای آن نامه پرشور و بی‌پروا ندارم. صبور باشید دوست من؛ بگذارید مسائل میانمان همان گونه بماند که بود. وقتی همدیگر را دیدیم راجع به همه مطالب صحبت خواهیم کرد. در دیدار حضوری کارها آسان‌تر خواهد شد. دوستدار شما گرترود»

آیا او واقعآ مال من و زندگی‌ام نبود؟

آیا او واقعآ مال من و زندگی‌ام نبود؟

به حق دریافتم که عشق او در اعماق وجودم جای گرفته و پایدار است و پناهی چون من ندارد. می‌دانستم که در قلبم دیگر هرگز تمنای زنی دیگر نداشتم.