بریده‌هایی از کتاب فوتبال علیه دشمن

«آرژانتین قهرمان شد، اما خوشحالی، خوشحالی نبود. به نوعی انفجارِ جامعه‌ای بود که مجبور شده بود ساکت باشد.»

اما هر جا می‌رفتم بهم می‌گفتند: «فوتبال و سیاست! جای مناسبی را برای تحقیق انتخاب کرده‌ای.» فوتبال از آن‌چه فکر می‌کردم اهمیت بیشتری داشت. باشگاه فوتبالی را پیدا کردم که مواد هسته‌ای و طلا صادر می‌کند و

کسانی که دربارهٔ فوتبال صحبت می‌کنند گرایش به این دارند که استعاره‌های‌شان را از دو عرصه بیرون بکشند، هنر یا جنگ.

در ۱۹۹۰ فرناندو کالر دی‌ملو ۴ که به زبان انگلیسی هم مسلط بود، به‌عنوانِ رئیس‌جمهور برزیل انتخاب شد، با این هدف که برزیل را متمدن کند. مأموریتش انجام نشد. کالر از نظم‌وانضباط دفاع کرد ولی نه برای خودش. او که برای مبارزه با فساد انتخاب شده بود به فاسدترین رئیس‌جمهور تاریخ این کشور تبدیل شد. او در ۱۹۹۲ برای جلوگیری از احضار به دادگاه، از سمت خود استعفا کرد.

گفت: «دینامو، مجوز صدور قطعات موشک‌های هسته‌ای، سالانه دو تن طلا، و فلزاتی همچون پلاتینیوم را در اختیار دارد.» از من خواست اشاره‌ای به طلا نکنم، و من قول دادم. در طول نگارش کتاب، در بیشتر اوقات به این‌گونه قول‌هایم عمل کردم، اما در این مورد رعایت نکردم. پرسیدم: «چگونه چنین مجوزی گرفتید؟» با رشوه. او توضیح داد: «اگر علناً یک میلیون دلار به‌عنوان هدیه به ملت، به دولت بدهید، دولت به شما مجوز صادرات کالاهایی با ارزش بیشتر هم می‌دهد.» این مایهٔ تأسف بود؛ نه‌فقط چون یک باشگاه فوتبال با صدور قطعات سلاح‌های هسته‌ای جهان را به خطر می‌اندازد، بلکه چون خود اوکراین به طلایش نیاز داشت. این کشور در حال کنار گذاشتن روبل روسیه بود تا واحد پول خودش را ایجاد کند و فقط ذخیرهٔ طلا می‌توانست از ایجاد تورم بابت واحد پول جدید جلوگیری کند. دو تُن طلا در سال حجم بسیار زیادی است و مشخص بود که تورم در اوکراین حتا از روسیه هم نرخ بالاتری داشت.

فوتبال دفاعی مثل حکومت دیکتاتوری، روح آزاد را زندانی می‌کند.

آرژانتین، میزبان بازی‌ها، در آن سال قهرمان شد. ژنرال انکیزو هوادار فوتبال نیست و هنگام مسابقهٔ فینال برابر هلند، تنها مسافر یک اتوبوس در بوینس‌آیرس بود، ولی آن شب را به‌خاطر می‌آورد. «آن شب، شبِ انفجار هیجان و شادی‌ها بود. تمام کشور به خیابان‌ها ریختند. رادیکال‌ها، پرونیست‌ها (هواداران پرقدرت آرژانتین) را در آغوش می‌گرفتند و کاتولیک‌ها، پروتستان‌ها و یهودی‌ها را، و همهٔ آن‌ها هم فقط یک پرچم را همراه داشتند: پرچم آرژانتین!» آیا او این اتفاق را با زمان جنگ فالکلند که باز هم تمام مردم آرژانتین به خیابان‌ها ریختند، قابل مقایسه می‌داند؟ «دقیقاً! دقیقاً همان‌جوری بود!»

وقتی یک بازی برای میلیاردها نفر اهمیت پیدا می‌کند، دیگر نباید فقط یک بازی تلقی شود

فوتبال یعنی زندگی.‌ روزی که یک اتفاق فوتبالی نیفتد، معنای یک روز نافرجام را دارد. انگار خورشید مثل همیشه غروب نمی‌کند!‌ خلأ فوتبالی یکی از دردهای مشترک عاشقان فوتبال است که شاید بسیاری از خوانندگان این کتاب هم آن را تجربه کرده باشند

او گفت در یک کشور کمونیستی، باشگاه فوتبالی که از آن حمایت می‌کنید، در واقع جمعیتی است که خودتان تصمیم گرفته‌اید متعلق به آن باشید. این رژیم شما را نمی‌فرستد که از باشگاه خاصی حمایت کنید، شاید به‌جز طرف‌های غربی، شما خودتان می‌توانستید تیم‌تان را انتخاب کنید. این ممکن است تنها شانس شما برای انتخاب یک جمع باشد که در آن بتوانید درونیات خودتان را همان‌طور که دوست دارید ابراز کنید.

می‌گویند یک ناپلی وقتی پول داشته باشد، اول چیزی می‌خرد تا بخورد، و بعد می‌رود فوتبال ببیند و اگر پولی باقی ماند، به فکر سرپناه برای خودش می‌افتد.

فصل دوم: فوتبال جنگ است

«ما هلندی‌ها مغرور هستیم»، این جملهٔ یوهان کرویف است، بزرگ‌ترین بازیکن تاریخ هلند (و مغرورترین‌شان). «حتا وقتی آن‌سوی دنیا هم هستیم، به بقیه می‌گوییم باید چه‌کار کنند. از این نظر، ملت دلپذیری نیستیم.»

از یکی از هواداران بارسا پرسیدم: «چرا یک تاجر میلیونر مثل نونز این‌همه مشتاق بود که رئیس یک باشگاه فوتبال باشد؟» جواب این بود: «شما حتماً با "تئوری مرد کوچک تاریخ" آشنا هستید؛ خب نونز آدم بسیار کوچکی است.»

زنان ارمنی به ورزشگاه نمی‌رفتند، بنابراین ورزشگاه محلی برای مراسمِ مردانه بود.

زمانی که هلند ۲ ـ ۱ آلمان را در نیمه‌نهایی جام ملت‌های اروپا شکست داد. در هلند، ملت آرام این کشور خودشان هم شگفت‌زده شدند. بیش از نُه میلیون هلندی، بیش از ۶۰ درصد جمعیتِ کشور، به خیابان‌ها ریختند تا این پیروزی را جشن بگیرند. با این‌که بازی سه‌شنبه‌شب و در وسط هفته برگزار شد، عظیم‌ترین گردهمایی عمومی پس از آزادی ۱ شکل گرفت.

سایمون کوپر در کتابش به قدرت و نفوذ فوتبال در عرصه‌های غیرفوتبالی می‌پردازد؛ از تأثیر پیچیدهٔ فوتبال در دگرگونی ساختارهای اجتماعی، سیاسی و فرهنگی، از به‌هم‌پیوستگی و ازهم‌گسستگی ملیت‌ها و قومیت‌ها، از توافق و تقابل فرهنگ‌ها و تمدن‌ها، تا باور آن‌که این ورزش عجیب و محبوب مرزهایی فراتر از آن خطوط سپید پیرامون مستطیل‌های سبز دارد؛ مرزهایی ناپیدا و ناشناخته به وسعت این جهان پهناور.

اقتصاددان جوان و هوادار بارسا معتقد است: «کاتالونیا قدرتمندترین ملتِ بدون ایالت اروپاست. شما نمی‌توانید ما را با اسکاتلند مقایسه کنید، چون قدرت ما در ایالت‌مان به‌مراتب بیشتر از اسکاتلند در بریتانیاست. ما به بقیهٔ اسپانیا یارانه می‌دهیم، در حالی‌که اسکاتلند از انگلیس یارانه می‌گیرد.»

حسابی سرانگشتی نشان می‌دهد هر چه آزادی در کشوری کمتر باشد، فوتبال اهمیت بیشتری پیدا می‌کند

حسابی سرانگشتی نشان می‌دهد هر چه آزادی در کشوری کمتر باشد، فوتبال اهمیت بیشتری پیدا می‌کند؛ همان‌طوری که در شمال افریقا، خاورمیانه و خلیج فارس اهمیت بسیار زیادی دارد.