بریده‌هایی از کتاب زندگی خود را دوباره بیافرینید

تلهٔ نقص‌داشتن با احساس «دوست داشته‌نشدن» و یا «مورد احترام واقع‌نشدن» در کودکی همراه است. شما همواره توسط پدر و مادرتان مورد انتقاد یا طردشدن واقع شده‌اید.

اصلی‌ترین احساسی که با تلهٔ آسیب‌پذیری همراه می‌باشد، احساس «اضطراب» است. احساس می‌کنید که مصیبت و بلا در کمین است و شما نمی‌توانید کاری انجام دهید. این تله دو جهت دارد: از یک جهت میزان خطر را بزرگ و از جهتی دیگر توانایی خود برای مقابله با آن را کوچک می‌شمارید.

بایستی به رویارویی با موقعیت‌هایی که اغلب از آن‌ها اجتناب می‌کرده‌ایم تمایل نشان دهیم؛ از این موقعیت‌ها اجتناب می‌کردیم چرا که از شکست، طردشدن و یا تحقیر احتمالی آنان هراس داشتیم. اگر با این خاطرات دردناک و موقعیت‌های تهدیدکننده روبه‌رو نشویم، محکوم به تکرار الگویی‌هایی هستیم که ما را می‌رنجانند. بسیاری از ما از رویارویی با احساسات دردناک اجتناب می‌کنیم.

خشم، سازوکار دیگری است که باعث می‌شود شخص برای مقابله با حس محرومیت به حق‌طلبی متوسل شود. خشم افراطی نیروی محرکهٔ قوی برای افراد است که به آن‌ها اجازه می‌دهد بر شرایط کودکیشان غلبه کنند. با خشم می‌توانند چیزی که از نظرشان غیرمنصفانه است را سروسامان دهند.

تفاوت بین تلهٔ وابستگی و حق‌طلبی وابستگی، در میزان آن است. هرچه بیشتر وابسته باشید، هرچه بیشتر به شما رسیدگی شود و چیزهایی که می‌خواهید به شما داده شوند، بیشتر مستعد تلهٔ حق‌طلبی وابستگی خواهید بود.

شاید شما در کنترل احساسات، خصوصاً خشم و عصبانیت مشکل داشته باشید. اگرچه ممکن است که افسردگی داشته باشید اما خشم، احساس اصلی در وجود شماست. نمی‌توانید خشم خود را به روشی درست بروز دهید و مانند یک کودک عصبانی رفتار می‌کنید. بیتاب، تندمزاح و عصبی هستید.

وقتی می‌خواهید برای کاری، زمانی اختصاص دهید حتماً در نظر داشته باشید که آن کار چه تأثیری در کلیت خوشبختی و خوشحالیتان دارد. بیشترین زمان را به جنبه‌هایی از زندگیتان اختصاص دهید که بیشترین اهمیت را دارند. افرادی که دچار معیارهای پرتوقعانه هستند دید معقولانه را از دست می‌دهند. از نظرشان تمام کارها از یک درجهٔ اهمیت برخوردارند. ممکن است در این موارد، شما همان زمانی را که برای تهیهٔ بلیط هواپیما اختصاص می‌دهید برای نوشتن یک گزارش کاری مهم نیز در نظر بگیرید. شاید زمان را بر اساس مدتی که یک کار باید بدون عیب و نقص انجام شود تقسیم بندی می‌کنید و در این تقسیم‌بندی، توجهی ندارید که آن کار چه تأثیری در زندگیتان دارد.

میزان دقیق زمانی را که برای باقی‌ماندن معیارهایتان اختصاص می‌دهید را معین و مشخص کنید. یکی از روش‌هایی که می‌توانید به‌کار بگیرید، مدیریت زمان است. یک جدول زمان‌بندی درست کنید و در آن مشخص کنید که برای هر کار چقدر زمان باید اختصاص بدهید. نباید زمان بیشتری از آنچه که در این جدول مشخص کردید برای کار مورد نظرتان اختصاص دهید. وقتی زمانِ تعیین شده به پایان رسید به هر درجه از موفقیت که در آن کار رسیده بودید بسنده کنید.

از مقیاس صفر تا صد، اگر عملکردتان ۱۰۰، یا احتمالاً ۹۹ و ۹۸ نباشد از نظرتان صفر است. باید یاد بگیرید که می‌توان با ۷۰ یا ۸۰ نیز عملکرد خوبی داشت. با عملکرد ۸۰ هم می‌توانید به خودتان افتخار کنید. باید بدانید که بین بی‌نقص بودن و شکست، فواصل دیگری نیز وجود دارند.

کسانی که کارها را با تأخیر انجام می‌دهند معمولاً افرادی هستند که درگیر تلهٔ معیارهای پرتوقعانه هستند. دوست دارید عملکردتان در سطحی بالا باشد که بسیار گیج‌کننده است. هر قدر خود را بیشتر وقف آن پروژه کنید احتمال اینکه آن را رها کنید بیشتر می‌شود. ممکن است به جایی برسید که کلاً فرو بپاشید و از کارکردن دست بکشید. نمی‌توانید تحمل کنید که دوباره مجبور شوید با آن معیارها منطبق شوید.

وقتی شما در رابطه‌ای قرار می‌گیرید می‌توانید خیلی منتقد و پرتوقع باشید. توقع دارید که دیگران (خصوصاً کسانی که به شما خیلی نزدیکند مثل همسر و فرزند) بر طبق معیارها و استاندارهای شما زندگی کنند. ناخواسته آن‌ها را به این دلیل که نمی‌توانند مطابق معیارهایتان باشند کوچک می‌شمارید. البته چون معیارهایی که تعیین کرده‌اید از نظر خودتان خیلی پرتوقعانه و بلند و بالا نیستند، فکر می‌کنید که توقعات معمولی و منصفانه‌ای دارید.

کسی که گرفتار تلهٔ شکست است وقتی کاری را انجام می‌دهد می‌گوید: «نمی‌توانم هیچ کاری را درست انجام دهم، مدام خرابکاری می‌کنم»؛ اما کسی که دچار تلهٔ معیارهای پرتوقعانه شده باشد وقتی کاری می‌کنید می‌گوید: «خوب انجامش دادم اما می‌توانستم بهتر از این عمل کنم».

در کار مصمم‌تر باشید. تأییدیه هرکاری که می‌کنید را بگیرید. نگذارید دیگران از شما سوءاستفاده کنند. درخواست ارتقاء مقام یا افزایش حقوق بکنید اگر مستحق آن هستید. کارها را به دیگران نیز محول کنید. تمام روش‌ها و تکنیک‌های خوداظهاری را در محل کار پیاده کنید. جاهایی که خود را در قیدوبند و انقیاد قرار داده‌اید اصلاًح کنید. آیا با رئیس خود صریح رفتار نمی‌کنید و بعد پرخاش منفعلانه دارید؟ آیا میل خود را به خاطر زیردستان سرکوب می‌کنید؟ آیا اجازه می‌دهید همکاران و رقیبان شما را له کنند؟ این‌ها را اصلاح کنید. ممکن است ابتدا ترسناک به نظر برسد اما کم‌کم حس خوبی از اظهارگری پیدا خواهید کرد و همین به شما انگیزه می‌دهد تا این شیوه را ادامه دهید. پرخاشگر نشوید اما حق خود را بگیرید.

خیلی از نظرات و ایده‌های نابش ناشناخته و مسکوت باقی می‌ماند.

هر رابطه‌ای که شکل دهید، باز هم خشم در درون شما جوشش می‌کند. این حجم انباشته شده از خشم، چیزی است که ثبات روابط متشکل از انقیاد را تهدید می‌کند. در اوایل رابطه، خشم را فرو می‌نشانید و از جدل دوری می‌کنید و این موضوع باعث می‌شود که اختلالی در رابطه ایجاد نشود اما ادامهٔ این کار دشوار است. بعد از چندسال، این حجم خشم به نقطه‌ای می‌رسد که شما را متمرد می‌کند و تعادل رابطه را برهم می‌زند یا باعث می‌شود شما از آن رابطه صرف نظر کنید یا درصدد انتقام برآیید. به علاوه، با گذشت زمان شما رشد می‌کنید و احساس هویت شما بیشتر تقویت می‌شود. اگر به خود بیشتر اهمیت دهید و دیگر تمایل نداشته باشید که در یک رابطهٔ انقیادی بمانید؛ این رابطه یا باید با رشد شما وفق پیدا کند یا باید خاتمه یابد.

ممکن است احساس کنید که تحت کنترل هستید و از شما استفادهٔ ابزاری می‌شود و دیگران برای منافع خود از شما استفاده می‌کنند یا ممکن است حس کنید که کسی برای خواسته‌های شما ارزشی قائل نیست. ممکن است شما به صورت مزمن دچار خشم باشید اما متوجه نباشید و درست آن را درک نکنید. احتمالاً نمی‌توانید برای توصیف حال خود، صفت «عصبانیت و خشمگین‌بودن» را به‌کار ببرید.

اگرچه ممکن است که فرد آسان‌گیری باشید، اما بعضی از حس‌ها به شدت بر شما فشار وارد می‌کنند. به طور اخص، خشم از جایی نشئت می‌گیرد که شما مجبور شوید بارها و بارها خواست خود را فدای خواسته‌های دیگران کنید. وقتی نیازهای شما مدام سرکوب شوند، به وجود آمدن احساسِ خشم بدیهی و ناگزیر است.

کارلتون این الگوی خشم و احساس گناه را در رابطهٔ خود با همسرش نمایان کرد. او همواره در تلاش بود تا همسرش را راضی کند اما هرچه بیشتر تلاش می‌کرد، همسرش نیز بیشتر طلب می‌کرد. همین طلب‌کردن بیشتر، کارلتون را خشمگین می‌کرد. اما هرگاه خشمگین می‌شد بلافاصله احساس گناه می‌کرد و دوباره تلاش مضاعف می‌کرد تا همسرش را راضی و خشنود کند. به همین ترتیب او مدام در حرکت مابین خشم از همسر و احساس گناه از این خشم بود.

اگرچه که انسان‌های ازخودگذشته نسبت به کسانی که تحت انقیاد هستند خشم کمتری دارند، اما خشم شما را دربرگرفته است. نسبت چیزهایی که داده‌اید و بخشیده‌اید به چیزهایی که دریافت کرده‌اید بیشتر است و در تعادل نیست. اگرچه افرادی که به آن‌ها بخشش و عطای بیشتری داشته‌اید ولی آن‌ها به شما عوضِ کمتری داده‌اند ممکن است مستحق سرزنش نباشند، اما شما معمولاً خشمی در دل دارید. حتی ممکن است به این خشم اعتراف نکنید و بر وجود آن صحه نگذارید.

از آنجا که شما حس محکمی درمورد خود، یعنی کسی که هستید، ندارید؛ خطر این وجود دارد که خود را در انقیاد فراموش کنید. ممکن است آن‌قدر در رفع نیازهای دیگران غرق شوید که خودتان نیز در محلول این افراد حل و ترکیب شوید. مرز میان اینکه شما چه کسی هستید و آن‌ها چه کسی هستند محو می‌شود. ممکن است نظر و اهداف دیگران را بر خود وفق و تطبیق دهید. ممکن است خود را در یک نفر دیگر گم کنید. این احتمال هم وجود دارد که شما تحت انقیاد گروهی با یک رهبر مقتدر دربیایید و جذابیت‌هایی برای تقلید از آن گروه پیدا کنید.