بریده‌هایی از کتاب زندگی خود را دوباره بیافرینید

رهرو آن نیست که گهی تند و گهی خسته رود، رهرو آن است که آهسته و پیوسته رود.

اگر گرفتار تلهٔ نقص هستید، شما نیز همچون برندون به کلی از برقراری روابط صمیمانه اجتناب می‌ورزید و هرگز اجازه نمی‌دهید کسی بیش از حد با شما صمیمی و به شما نزدیک شود. اگر گرفتار تلهٔ شکست هستید، از انجام کارها، تکالیف مدرسه، گرفتن ترفیع و یا قبول انجام پروژه‌های جدید اجتناب می‌کنید. اگر گرفتار تلهٔ طردشدن اجتماعی هستید، از گروه‌ها، مهمانی‌ها، جلسات و گردهمایی‌ها دوری می‌کنید. اگر گرفتار تلهٔ وابستگی هستید، از تمام موقعیت‌هایی که نیازمند استقلال شما هستند دوری می‌کنید. ممکن است حتی از تنها رفتن به مکان‌های عمومی واهمه داشته باشید.

لکس در خانواده‌ای بزرگ شده که مدام از او انتقاد و او را خوار کرده‌اند. (عامل اصلی برای ایجاد تلهٔ نقص‌داشتن). در بزرگسالی نیز به گونه‌ای رفتار می‌کند که به تحقیر و انتقاد منتهی می‌شود. شریک و دوستانی را برمی‌گزیند که بسیار از او انتقاد می‌کنند. اعمالی از روی شرمندگی دارد و همیشه عذرخواه دیگران است.

سه نشانه مبنی بر محدودشدن ابراز وجود شما وجود دارد. اول اینکه شما بسیار با دیگران «سازگار» هستید. همیشه در جهت کسب رضایت دیگران هستید و همیشه از آن‌ها مراقبت می‌کنید. همیشه منافع خود را فدای دیگران می‌کنید. به نظر اصلاً نگران نیازهای خود نیستید. نمی‌توانید اطرافیان خود را در رنج ببینید و مدام امیال خود را در جهت کمک به آن‌ها فدا می‌کنید. آن‌قدر به دیگران محبت می‌کنید که آن‌ها از اینکه با شما باشند احساس گناه می‌کنند. در درون خود ممکن است احساس ناتوانی و تسلیم داشته باشید و یا از اینکه محبت‌های شما مورد سپاسگزاری واقع نشده دلخور شوید. شما بیش از حد در جهت رفع نیازهای دیگران مهربانی می‌کنید.

دو تلهٔ موجود در حوزهٔ عزت نفس عبارتند از نقص و شکست. آن‌ها با احساس بی‌ارزشی در زندگی شخصی و کاری در ارتباط هستند. تلهٔ شکست شامل احساس عدم صلاحیت در رسیدن به موفقیت در زندگی فردی و کاری می‌شود. همان احساسی است که باعث می‌شود فکر کنید کمتر موفق هستید و استعداد کمتری دارید و یا نسبت به دیگران از هوش کمتری برخوردارید.

عزت نفس عبارتست از احساس ارزشمندبودن در زندگی شخصی، اجتماعی و شغلی. این احساس، از حس احترام و دوست داشته‌شدن در دوران کودکی و از سمت خانواده و دوستان و محیط مدرسه می‌آید.

افراد وابسته اغلب احساس توسعه نیافته و گرفتار شده‌ای نسبت به خود دارند. هویت آن‌ها با هویت والدین یا همسرانشان آمیخته می‌شود. نمونهٔ آن همسری است که کاملاً در زندگی شوهرش تحلیل می‌شود و هویت خودش را از دست می‌دهد. هرکاری را که شوهرش از او بخواهد انجام می‌دهد. هیچ دوستی ندارد، سرگرمی ندارد و نمی‌تواند عقیده و نظر خودش را داشته باشد. زمانی که حرفی می‌زند، آن حرف‌ها در مورد زندگی شوهرش خواهند بود.

افراد وابسته اغلب احساس توسعه نیافته و گرفتار شده‌ای نسبت به خود دارند. هویت آن‌ها با هویت والدین یا همسرانشان آمیخته می‌شود. نمونهٔ آن همسری است که کاملاً در زندگی شوهرش تحلیل می‌شود و هویت خودش را از دست می‌دهد.

ارتباط با دیگران (تله‌های مربوطه: کمبود محبت و طردشدن اجتماعی) برای توسعهٔ احساسِ ارتباط با دیگران، به عشق، توجه، همدردی، احترام، عاطفه، درک و راهنمایی نیاز داریم. به دریافت چنین عواملی چه از سوی خانواده و چه از سوی هم‌سن و سالانمان نیازمندیم.

یک کودک، به خانواده‌ای ایمن و باثبات نیاز دارد. خانهٔ ایمن خانه‌ای است که والدین آن در دسترس هستند. چه از نظر فیزیکی و چه از نظر احساسی در خدمت کودک هستند. با هیچ‌کس بداخلاقی نمی‌شود. دعواهای لفظی، درون‌مرز واضح و معمولی رخ می‌دهد. هیچ ترسی از مرگ و یا ترک‌شدن برای مدت طولانی وجود ندارد.

کنند. افرادی که در کودکی ترک شده و یا با بدرفتاری و تجاوز مواجه شده‌اند، آسیب‌دیده‌ترین افراد هستند. آن‌ها در هیچ کجا احساس امنیت نمی‌کنند. حس می‌کنند که هر لحظه ممکن است اتفاق وحشتناکی رخ دهد. حس می‌کنند کسی که دوستشان دارد، قصد ترک و یا آسیب‌رساندن به آن‌ها را دارد. آن‌ها احساس آسیب‌پذیری و شکنندگی می‌کنند. به راحتی می‌توان تعادل روحی آن‌ها را بر هم زد. خلق‌وخویی پرتنش و از هم گسیخته دارند و افرادی بی‌فکر و خودنابودگر هستند.

دوران کودکی ما تنها باید شبیه به آن چیزی باشد که دی. دبلیو اسکات می‌گوید: «به اندازه کافی خوب باشد.» یک کودک برای رسیدن به امنیت، ارتباط با دیگران، استقلال فردی، عزت نفس، ابراز وجود و محدودیت‌های واقع‌گرایانه، نیازهای اساسی دارد. اگر این نیازها برآورده شوند، کودک می‌تواند از نظر روانشناختی به رشد دست پیدا کند.

دوران کودکی ما تنها باید شبیه به آن چیزی باشد که دی. دبلیو اسکات می‌گوید: «به اندازه کافی خوب باشد.» یک کودک برای رسیدن به امنیت، ارتباط با دیگران، استقلال فردی، عزت نفس، ابراز وجود و محدودیت‌های واقع‌گرایانه، نیازهای اساسی دارد. اگر این نیازها برآورده شوند، کودک می‌تواند از نظر روانشناختی به رشد دست پیدا کند.

بازیگر و خوانندهٔ بیست و نه ساله. او توسط ناپدری‌اش با آزار جنسی روبه‌رو شده و همچنان از اثرات به جا مانده از آن رنج می‌برد. مدلین، کماکان گرفتار تلهٔ بدگمانی و بدرفتاری است.

طنزِ نهفته در تلهٔ رهایی همین است: هرچه فرانسین غیرقابل‌پیش‌بینی‌تر باشد، پاتریک با احساس و عشق بیشتری به سوی او جذب می‌شود. هرچه فرانسین بیشتر تهدید به رفتن و ترک‌کردن می‌کند، پاتریک «جاذبه» بیشتری حس می‌کند.

پاتریک: هرکاری می‌کنم تا او را برگردانم. نمی‌توانم تحمل کنم. می‌دانم اگر او را از دست بدم نابود می‌شوم. درک نمی‌کنم که چرا دچار چنین چیزی شدم؛ انگار وقتی می‌دانم که علاقه‌ای به من ندارد بیشتر عاشق او می‌شوم. با خودم فکر می‌کنم که اگر کمی بهتر باشم، دیگر نیازی به این روابط نخواهد داشت. اگر کمی بهتر می‌بودم، با من می‌ماند. نمی‌توانم این بلاتکلیفی را تحمل کنم.

پاتریک: او یک پیمانکار سی و پنج ساله است. هرچقدر که روابط همسر او، فرانسیس، با مردانِ دیگر بیشتر می‌شود، پاتریک نیز او را بیشتر طلب می‌کند. پاتریک در تلهٔ «ترک‌شدن» گرفتار شده است. پاتریک به شدت ناراحت و ناراضی است. همسرش همچنان به رابطه به مردان دیگر ادامه می‌دهد. با هر رابطه‌ای که فرانسیس برقرار می‌کند، پاتریک دلسرد و ناامید می‌شود.

تکرارِ مداومِ دردها و رنج‌های کودکی‌مان؛ یکی از آگاهی‌های اصلی در روان‌درمانی با رویکرد روانکاوی است. فروید چنین فرآیندی را «تکرارِ بی‌اختیار» نامیده است. فرزندِ یک فرد الکلی، با شخصی الکلی ازدواج خواهد کرد. فرزندی که مورد بدرفتاری واقع شده، بزرگ می‌شود و با فردی بدرفتار ازدواج می‌کند و یا خودش به فردی بدرفتار تبدیل می‌شود. کودکی که مورد آزار جنسی قرار گرفته، سنش بالا می‌رود و به روسپی تبدیل می‌شود. کودکی که بیش حد کنترل شده، به دیگران نیز اجازه می‌دهد تا او را کنترل کنند.

برای مثال، وقتی دریابیم که والدین ما چقدر پرتوقع و اهل تنبیه بوده‌اند، می‌توانیم بفهمیم که چرا شریک زندگی‌مان فردی ایرادگیر است و یا چرا وقتی مرتکب اشتباهی می‌شویم تا این حد نسبت به خودمان حس بدی داریم.

الگوهایی همچون احساس شدیدِ کمبود، احساس شدید تنهایی و گوشه‌گیری، گرایش به فداکردن نیازهای خود برای رسیدگی به خواسته‌های دیگران و یا نوعی وابستگی منفی نسبت به دیگران. اینها تله‌های گرانبهایی بودند که در کارکردن با بیمارانی که به روند درمان واکنشی نشان نمی‌دادند، به آن‌ها پی بردم. پی بردم که با تهیهٔ لیستی از تله‌های زندگی، می‌توانم مشکلات بیمارانم را به بخش‌های قابل کنترلی تقسیم کنم. همچنین می‌توانستم تدابیر مختلفی برای حل هر مشکل یا الگو مطرح کنم.