کتاب جوانی ها

کتاب جوانی ها مجموعه شعری از بیژن الهی نقاش، مترجم و شاعر نوگرای ایرانی است. الهی یکی از تأثیرگذارترین شعرای مدرن فارسی و از چهره‌های شاخص جریان شعر دیگر است. کتاب جوانی‌ها مجموعه‌ای از اشعار بیژن الهی در سال‌های جوانی او است. اشعاری که در طول حیات او منتشر نشد و پس از درگذشتش به چاپ رسید. مجموعه شعر جوانی‌ها به‌همت انتشارات بیدگل منتشر شده است.

درباره کتاب جوانی‌ها اثر بیژن الهی

کتاب جوانی‌ها مجموعه شعری از بیژن الهی شاعر، نقاش، مترجم ایرانی است. این کتاب شامل اشعار دوره‌ی جوانی الهی مابین سال‌های ۱۳۴۵ تا ۱۳۵۱ است؛ مجموعه‌ای که در طول زندگی او منتشر نشد، چراکه بیژن الهی در انتشار آثار خود طبعی سخت‌گیر و وسواس‌گونه داشت. صاحب‌نظران الهی را یکی از تأثیرگذارترین چهره‌های شعر نو فارسی قلمداد کرده‌اند. نوگرایی او از همان اشعار آغازینش پیداست و می‌توان نشانه‌های آن را در مجموعه‌ی جوانی‌ها که شامل اشعار دوره‌ی ابتدایی شعر او یا به‌تعبیر خودش اشعار جوان اوست، دید. کتاب جوانی‌ها از ده مجموعه تشکیل شده است. علاوه‌بر خصوصیات منحصربه‌فرد ادبی، افکار سیاسی الهی نیز در اشعار این مجموعه متبلور شده است. باور و نگاه عمیق بیژن الهی به مفهوم آزادی از طنین و تکرار این واژه در شعر او هویداست.

بیژن الهی در این مجموعه شعر از بزرگانی همچون مسعود کیمیایی، فریدون رهنما و بهمن فرسی یاد کرده و برخی اشعارش را به آن‌ها تقدیم کرده است.

ویژگی‌های کتاب جوانی ها

کتاب جوانی‌ها شامل ده مجموعه از اشعار دوره‌ی جوانی بیژن الهی است. مهم‌ترین ویژگی شعر الهی نوگرایی است. نوآوری‌های فرمی الهی بعدها برای شعرایی که در پی جستن شیوه‌ای نو بودند، راهگشا شد؛ ازاین‌روست که او را در رده‌ی شاعر بزرگی چون احمدرضا احمدی از پیشگامان موج نو خوانده‌اند. شاعرانی که در جوانی با نواندیشی و جسارت، جریانی را بنا نهادند که از یمن آن شعرای نسل‌های بعدی، روحی نو و راهی تازه برای شکفتن و بالیدن یافتند. برای درک و دریافت شعر الهی باید غرق در کلمات او شد، چراکه عمق دریای اندیشه و شعر او ناپیداست. نوآوری در فرم و زبان، آشنایی‌زدایی و آمیختگی با طبیعت برخی ویژگی‌های مهم شهر بیژن الهی است. بیژن الهی مترجمی پرتوان نیز بود و به چند زبان ازجمله، انگلیسی، فرانسوی، عربی و آلمانی تسلط داشت. این زبان‌دانی و آشنایی بی‌واسطه با شعر جهان، به او در مسیر سخت نوگرایی قوت بخشید.

خواندن وخرید کتاب جوانی‌ها را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن این مجموعه را به ادب‌دوستان و علاقه‌مندان به شعر فارسی، خصوصا شعر نو پیشنهاد می‌کنیم.

چرا باید کتاب جوانی ها را بخوانیم؟

بیژن الهی نقشی بی‌بدیل در توسعه‌ی شعر نو فارسی داشته است. خیال‌انگیزی، نوگرایی و قدرت زبان و قلم او، خواندن اشعارش را بسیار لذت‌بخش کرده و یک بار خواندن‌شان هر مخاطبی را برای همیشه درگیر و دل‌بسته‌ی او خواهد کرد.

درباره بیژن الهی

بیژن الهی شاعر، مترجم و نقاش ایرانی بود. او در شانزدهم تیرماه ۱۳۲۴ در تهران دیده به جهان گشود. او در خانواده‌ای متمول به دنیا آمد، پدرش شیرازی و مادرش اهل تبریز بود. در نوجوانی علاقه‌ای وافر به نقاشی نشان داد. در سال‌های جوانی گرایش او به نوشتن و سرودن بیش‌تر شد. الهی اولین‌بار در سال ۱۳۴۳ شعرش را در جنگ طرفه منتشر کرد. اشعار الهی در نشریات دیگری همچون اندیشه و هنر، دفترهای روزن، مجله خوشه، هفته‌نامه تماشا، مجله رستاخیز جوان، مجله بیدار و شعر و ترجمه نیز به انتشار رسیده است.

الهی زبان‌های انگلیسی، فرانسوی، آلمانی، یونانی و عربی را بدون استاد آموخت. او ترجمه‌هایی بی‌نظیر از آثار نویسندگان و شعرایی بزرگ از‌جمله، میشو، جویس، فلوبر، پروست، الیوت، هولدرلین، کافکا، کاوافی و ابن‌عربی از خود به یادگار گذاشته است. الهی در پیشرفت شعر نو و مدرن فارسی نقشی بی‌بدیل ایفا کرده است. از اشعار او دو مجموعه‌ی دیدن و جوانی‌ها در قالب کتاب چاپ شده است. بیژن الهی در نهم آذر ۱۳۸۹ در تهران درگذشت و بنا به وصیتش در مرزن‌آباد به خاک سپرده شد.

نظر افراد مشهور درباره شعر بیژن الهی

اسماعیل خویی، شاعر صاحب‌نام ایرانی که دانش‌آموخته‌ی رشته‌ی فلسفه نیز بود، در رابطه با بیژن الهی می‌گوید: «او شاعر نوآوری بود و به آن‌چه داشت هرگز راضی نمی‌شد». مسعود کیمیایی کارگردانی که بیژن الهی تعدادی از اشعارش را به او تقدیم کرد، درباره‌ی الهی این‌چنین می‌گوید: «معمای بیژن الهی روبه‌روی ماست؛ معمایی که تأخیر در کشفش بیش‌ از پیش گره را کور خواهد کرد. سه سال از مرگش می‌گذرد و انتشار برخی نوشته‌ها و اشعارش تأیید می‌کند که سایه‌ی الهی بر سر سه دهه شعر ایران آن‌چنان عمیق است که نتوان از کشف معمایش شانه خالی کرد».

بخشی از متن کتاب جوانی‌ها

ای نگفته‌‌‌های مخطط/ که در نقشه‌‌‌ی خونم/ شبه‌‌‌جزیره می‌‌‌شوید!/ به این مهتاب/ که به اندازه‌‌‌ی پرده‌‌‌ی خناق/ کوچک شده ست/ مسعود سعدحصار گلویم/ بیگانه نیست./ می‌‌‌دانم طیاره‌‌‌یی میان جنگل سقوط کرده‌‌‌ست/ و پرندگان زنده/ از دریچه‌‌‌های خُرد شده‌‌‌اش / به درون می‌‌‌روند. / چه شب خاموشی/ که زیباترین ِآوازها/ همه با سُم نمدپیچ از آن می‌‌‌گذرند!