بریده‌هایی از کتاب علی (ع) از زبان علی(ع)

به خدا سوگند، آن نیرو و توانی که با آن درِ قلعهٔ خیبر را از جا کندم و به‌اندازهٔ چهل ذراع به پشت سر خود انداختم، نیروی بدنی در اثر خوردن غذا نبود. آن نیرو از قدرت ملکوتی و تأییدات الهی بود و از جانی نشئت می‌گرفت که با نور خدا روشن شده بود و البته هرآنچه از تأییدات ملکوتی و جان نورانی دارم، از رسول خداست

ای مردم، آیا می‌دانید خداوند متعال در کتابش فرموده است: ( إِنَّمَا یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیرًا) (خداوند چنین اراده کرده است که پلیدی و گناه را از شما اهل‌بیت دور کند و کاملًا شما را پاک سازد.) با نزول این آیه، رسول خدا (ص) من، فاطمه، حسن و حسین را همراه خود در زیر عبایشان گرفتند و چنین دعا کردند: «خدایا، اینان عترت و خاصان من و اهل‌بیتم هستند. هر بدی را از اینان دور کرده و ایشان را پاک کن.»

در نادانی انسان همین بس که قدر خویش نشناسد.

خدا در اعماق وجود تو بس عظیم است.

هنگامی که جنگ شروع شد، مبادا فرد مجروحی را بکُشید و بعد از آنکه شکست خوردند و پا به فرار گذاشتند، مبادا افراد درحالِ فرار را تعقیب کنید. به اجساد کشته‌شدگان دشمن بی‌احترامی نکنید و اجساد دشمن را قطعه‌قطعه نسازید.

آری، هرکس که از مرگ نهراسد، دلش در توفان حوادث آرام و پابرجاست

ای رسول خدا، در میان همهٔ اصحاب خویش برادری ایجاد کردی؛ ولی مرا تنها گذاشتی و کسی را برای برادری با من انتخاب نکردی. رسول خدا (ص) در پاسخ فرمودند: تو را برای برادری با خودم انتخاب کرده‌ام. تو در دنیا و آخرت برادر من هستی و جایگاه تو نزد من، همانند جایگاه هارون نزد موسی است.

انگیزه‌های پذیرش خلافت خدایا تو می‌دانی که انگیزهٔ ما قدرت‌طلبی نبود خدایا تو می‌دانی که ورود ما به حکومت و جنگ و درگیری، برای به‌دست‌آوردن قدرت و حکومت و دنیا و ثروت نبود، بلکه می‌خواستیم: - نشانه‌های دین تو را به جایگاه خویش بازگردانیم - و در سرزمین‌های تو اصلاح را ظاهر کنیم، - تا بندگان ستمدیده‌ات در امن و امان زندگی کنند - و قوانین و مقررات فراموش‌شدهٔ تو بار دیگر به اجرا درآید.

به خدا سوگند، اگر همهٔ عرب برای نبرد با من متحد شوند، من هرگز از مقابل آن‌ها نمی‌گریزم؛ بلکه با تمام وجود با آن‌ها می‌جنگم و امانشان نخواهم داد. آری، هرکس که از مرگ نهراسد، دلش در توفان حوادث آرام و پابرجاست.

من و عمویم، حمزه، و برادرم جعفر و عموزاده‌ام عُبیده با خدا و رسول خدا (ص) عهدی بستیم و ملتزم شدیم به آن عهد وفادار باشیم. دوستانم پیش‌دستی کرده و در راه خدا جان دادند و به عهد خود وفا کردند؛ ولی من به‌خواست خدا زنده ماندم و خداوند این آیه را دربارهٔ ما نازل کرد: ( مِنَ الْمُؤْمِنینَ رِجالٌ صَدَقُوا ما عاهَدُوا اللَّهَ عَلَیْهِ فَمِنْهُمْ مَنْ قَضی نَحْبَهُ وَ مِنْهُمْ مَنْ یَنْتَظِرُ وَ ما بَدَّلُوا تَبْدیلاً)

هرچه علم فراگیرید و به آن عمل کنید، به‌صلاح دین شماست و بهشت را نصیب شما خواهد کرد. مال، مردم را بخیل می‌کند و حتی صاحب مال به خودش هم بخل می‌ورزد، چه رسد که بخواهد به مردم کمک کند! مال با انفاق‌کردن کم می‌شود؛ درصورتی‌که علم با انفاق‌کردن فزونی می‌یابد و انفاق علم، نشر و گسترش آن برای افراد مستعد و شایسته است.

در این امت، کسی را با آل‌محمّد (ص) مقایسه نتوان کرد. کسانی را که پروردهٔ نعمت هدایت اهل‌بیت پیامبرند، با آنان برابر نتوان شمرد. آری، آل‌محمّد (ص) اساس دین و ستون‌های استوار یقین‌اند. پیشی‌گرفتگان باید به آنان بازگردند و واپس‌ماندگان باید به آنان بپیوندد؛ زیرا ویژگی‌های امامت به آن‌ها اختصاص دارد و وصیت رسول خدا (ص) دربارهٔ خلافت مسلمانان و میراث رسالت، ویژهٔ آنان است. چنان‌که هم‌اکنون، حق به اهل آن بازگشته و خلافت به جایگاهی که از آن دور مانده بود، بازگردانده شده است.

بارالها، از سختی و رنج سفر و از اندوه هنگام بازگشت و سرگردانی پس از یقین به تو پناه می‌برم.

( لِیَجْزِیَ الَّذِینَ أَساؤُا بِما عَمِلُوا وَ یَجْزِیَ الَّذِینَ أَحْسَنُوا بِالْحُسْنَی) (تا آنان که بد کردند، به‌سبب عملشان جزا داده شوند و آنان که نیکی کردند، به نیکی جزا داده شوند.)

شیعیان من، پایداری کنید! عمر این دنیا هرچقدر هم دراز باشد، باز کوتاه است. فرصت‌های ازدست‌رفته مایهٔ عبرتِ ساکنان این دنیا هستند. کسانی که از دنیا رفتند، موعظه‌ای برای زندگان به‌شمار می‌روند. دیروز که گذشت، امکان برگشت ندارد و رسیدن به فردا هم قطعی نیست. آن‌ها که زودتر رفتند، پیشرو کسانی هستند که در میانهٔ راهند و آن‌هایی که در میانهٔ راهند، پیشروِ آخری‌هایند. همه از هم جدا می‌شوند و روزی باز به یکدیگر می‌رسند. مرگ بر همه چیره خواهد شد و آن روز هراسناک همگان را فراخواهد گرفت

هر مرد یا زن مؤمنی که بیمار شود، ما هم به‌خاطر او بیمار می‌شویم! و هر اندوهی به او برسد، ما هم اندوهگین می‌شویم و هر دعایی بکند، برایش آمین می‌گوییم و هرگاه ساکت باشد، برایش دعا می‌کنیم!

کناره‌گیری من چونان حضرت موسی (ع) برابر ساحران است که بر خویش بیمناک نبود. ترس او برای این بود که مبادا جاهلان پیروز شده و دولت گمراهان حاکم شود. امروز ما و شما بر سر دوراهی حق و باطل قرار داریم. آن‌کس که به وجود آب اطمینان دارد، تشنه نمی‌ماند.

وظیفه‌ای که من در مقابل شما دارم، این است که مطابق کتاب خدا و سنت رسول او با شما رفتار کنم و هرکس که در تنگنای حق قرار گیرد، قطعاً باطل او را بیچاره‌تر خواهد کرد.

انسان هیچ‌گاه از خانواده و قبیله‌اش بی‌نیاز نخواهد بود؛ هرچند مال و فرزند بسیار داشته باشد. اگر شخصی دست خود را از خانواده و قبیله‌اش کوتاه کند، آن قبیله یک یار از دست داده و خودِ آن شخص یاران بسیاری از دست داده است

آنگاه به من هجوم آوردید، مانند هجوم شتران تشنه که به آبشخور خود هجوم آورند. چنان ازدحام شد که بیم آن می‌رفت درنتیجهٔ ازدحام کشته شوم یا بعضی از شما بعضی دیگر را زیر دست‌وپا از بین ببرید. از شدت هجوم، بند کفش‌هایم گسست و عبا از روی دوشم افتاد و افراد ضعیف زیر دست‌وپا ماندند. به‌اندازه‌ای برای بیعت با من شادی کردید که مردم خردسالان را بر روی دوش گرفتند تا بتوانند شاهد مراسم بیعت باشند، سالمندان با پای لرزان برای بیعت‌کردن شتاب می‌کردند و ناتوانان را بر دوش می‌کشیدند و پاها از خستگی واماند. آنگاه گفتید: همانند ابوبکر و عمر با ما بیعت کن که ما جز تو کسی را نداریم و به غیر تو راضی نمی‌شویم. بیعت ما را بپذیر تا پراکنده نشویم و اختلاف نکنیم. این چنین بود که من با تکیه بر کتاب خدا و سنت رسول خدا (ص) با شما بیعت کردم.