بریده‌هایی از کتاب اینترنت با مغز ما چه می‌کند؟

«اگر مهارت‌های ذهنی‌مان را به کار نگیریم، ما نه فقط آنها را فراموش می‌کنیم، بلکه نقشه مغزی این مهارت‌ها نیز به نقشه مغزی مهارت‌هایی تبدیل می‌شود که جایگزین مهارت‌های قبلی شده‌اند.

«به‌طور کلی، تعاملات ساده و مختصر با طبیعت می‌تواند باعث افزایش چشمگیر کنترل ذهنی شود». ظاهرا صرف زمان در جهان طبیعت برای «عملکرد ذهنی کارآمد اهمیتی حیاتی دارد. »

واژگان کتاب فقط توانایی ما را برای تفکر انتزاعی افزایش ندادند بلکه تجربه ما را از جهان فیزیکی، جهان بیرون از کتاب، نیز غنی‌تر کردند.

ما، از لحاظ عصبی، همان چیزی می‌شویم که فکر می‌کنیم.

و به نظر من کاری که اینترنت می‌کند این است که ذره‌ذره ظرفیت تمرکز و تعمق مرا می‌خورد. چه آنلاین باشم و چه نباشم. ذهنم اکنون توقع دارد که اطلاعات را به آن شیوه‌ای که اینترنت توزیع می‌کند، یعنی به شکل جریان سریعی از ذرات، جذب کند.

جان کالکین، کارشناس رسانه و کشیش یسوعی، می‌گوید: «ابتدا ما به ابزارهایمان شکل می‌بخشیم اما بعد از مدتی آنها به ما شکل می‌دهند.

اما یکی از روزهای سال ۲۰۰۷ بود که مار تردید به بهشت اطلاعاتی من خزید. من کم‌کم متوجه شدم که تأثیرات وب در این مدت به‌مراتب بیشتر و گسترده‌تر از تأثیراتی بود که رایانه شخصیِ تنها و منزوی‌ام در تمام این سال‌ها داشت. این تأثیرات فقط به این دلیل نبود که من وقت زیادی از روزم را پشت رایانه خیره به صفحه نمایش می‌گذراندم. به این دلیل هم نبود که بسیاری از عادات و کارهای روزانه‌ام تغییر کرده بود، چون بیش از گذشته به سایت‌ها و خدمات اینترنت عادت کرده و وابسته‌شان شده بودم. ظاهرا شیوه کار مغزم در حال تغییر بود. همان موقع بود که واقعا نگران شدم، چرا نمی‌توانم بیش از چند دقیقه به چیزی توجه کنم. اولش فکر کردم شاید یکی از نشانه‌های فرسودگی ذهن در میانسالی باشد. اما فهمیدم مسئله این نیست که مغزم دارد کند می‌شود. مسئله این است که مغزم گرسنه است و می‌خواهد به همان شیوه‌ای که اینترنت تغذیه‌اش می‌کند سیر شود ــ و هرچه بیشتر می‌خورد گرسنه‌تر می‌شد.

سوی دیگرش، روی آوردن به کتاب‌های به اصطلاح «زرد» به قلم افرادی است که پاسخ‌هایی دم‌دستی به این سؤال‌ها می‌دهند و راه‌حل‌های یکسان آسان برای همه مشکلات همگان پیش پا می‌نهند که همه با آنها آشنا هستیم: ۴۰ راه برای خوشبختی، ۲۰ راه برای غلبه بر اضطراب، ۵۰ توصیه برای زندگی زناشویی، و... انگار انسان‌ها ماشین هستند و می‌توان برای مشکلات افراد، که نام مشترک امّا کیفیت متفاوت دارند، راه‌حل یکسانی عرضه کرد که کارگر هم بیفتد.

«وقتی ورودی یک عصب قطع می‌شود، آن عصب به بهترین ورودی بعدی پاسخ می‌دهد. » ۲۳ بنابراین، به خاطر خاصیت سازگاری عصب‌ها، حس‌های شنوایی و لامسه قوی‌تر می‌شوند و تأثیر نابینایی را کاهش می‌دهند. این نوع تغییرات در مغز کسانی که دچار ناشنوایی می‌شوند نیز رخ می‌دهند، به این صورت که حس‌های دیگر تقویت می‌شوند تا ناشنوایی را جبران کنند

از کجا آمده‌ام، آمدنم بهر چه بود / به کجا می‌روم آخر ننمایی وطنم.