بریده‌هایی از کتاب درمان شوپنهاور

به باور شوپنهاور، انسانی که نیروی درونی و فضیلت متعارف داشته باشد، نیازی به حمایت سایر افراد، از هر نوع، ندارد و فردی خودکفا به حساب می‌آید. این باور، همراه اعتقاد خدشه‌ناپذیر او به نبوغ خویشتن، یک عمر دوری از صمیمیت را به خوبی توجیه می‌کند.

در آن وضعیت، به آرتور شوپنهاور می‌اندیشید که همواره بر سر میز غذا، هزینه دو نفر را می‌پرداخت، مبادا کسی کنار او بنشیند

آرتور شوپنهاور چندین سال پیش از تولد فروید، این فرضیه را مطرح ساخت که نیروهای زیست‌شناسانه زیادی بر انسان حکومت می‌کند، ولی او با خودفریبی، تصور می‌کند فعالیتهای خود را آگاهانه برمی‌گزیند.

بارها تأکید می‌ورزد که هیچ مقاومتی در برابر نیروی جنسی وجود ندارد: «... زیرا انسان تحت تأثیر پدیده‌ای مشابه غریزه حاکم بر حشرات است، در نتیجه اهداف را بدون اراده و برخلاف استدلالهای منطقی خویش، دنبال می‌کند، و هرگز نمی‌تواند از چنگال این پدیده، رهایی یابد. »

تمایل جنسی در واقع بخش نامرئی رفتارهای انسان است که از ورای پرده‌هایی که بر آن می‌اندازند، خود را نشان می‌دهد. دلیل جنگ، هدف صلح، منبع پایان‌ناپذیر هوش و خوش‌طبعی، کلید همین کنایات، مفهوم همه اشارات و سخنان بر زبان نیامده و نگاههای دزدیده‌شده، مایه فرو رفتن جوانان و اغلب سالخوردگان به عالم خلسه، و تفکر همیشگی و برخلاف اراده افراد ناپرهیزکار است.

اغلب مردان فریب ظاهر زنان را می‌خورند و پلیدی آنها را نمی‌بینند. مردان در دوران جوانی ازدواج می‌کنند و درسالخوردگی بهای گزافی برای این اقدام می‌پردازند، چون متوجه می‌شوند همسری مجنون، لجباز، و عصبی دارند. »

خوشبخت، فردی است که بتواند یک بار برای همیشه از ایجاد رابطه با تعداد زیادی از انسانها پرهیز کند.

مادر سلامت و امنیت، بی‌اعتمادی است. ضرب‌المثلی فرانسوی نیز، این باور را تأیید می‌کند. فراموش کردن ویژگیهای بد انسان، همچون دور انداختن پولی به زحمت به دست آمده است. باید خود را از صمیمیت و دوستی ابلهانه، دور نگه‌داریم.

برای آرزوها باید مرز قائل شد، اشتیاق را مهار کرد، بر خشم چیره شد و همواره این واقعیت را به ذهن سپرد که هرکس، تنها می‌تواند به بخش بسیار اندکی از آنچه داشتنش ارزشمند است، دست یابد.

۱ـ زندگی رنج است. ۲ـ رنج، تحمل دلبستگیهای متعدد به اجسام، عقاید، افراد، و زنده ماندن است. ۳ـ ترک آرزوها، دلبستگیها و خویشتن، درمان رنج است. ۴ـ پیمودن مسیری دارای هشت مرحله به سوی وارستگی، راهی ویژه برای دستیابی به زندگی فاقد رنج است.

در مقابل همه بی‌خردیها، کاستیها و پلیدیهای انسانی، باید گذشت نشان دهیم و به یاد داشته باشیم که آنچه می‌بینیم، در واقع همان بی‌خردیها، کاستیها و پلیدیهای خود ما محسوب می‌شود

همیشه به خاطر می‌سپارم که همه ما محکوم به زیستن در وضعیت نامطلوب و تحمل بدبختیهای محتوم شده‌ایم. اگر از روز نخست، چنین واقعیتهایی را می‌دانستیم، هرگز حاضر نمی‌شدیم این زندگی را انتخاب کنیم. به قول شوپنهاور، همه ما افرادی رنجور به حساب می‌آییم و در تمام مدت عمرمان، نیازمند مدارا و دریافت عشق از یکدیگر، هستیم.

شوپنهاور می‌گوید زیبایی، یعنی نامه سرگشاده‌ای حاوی توصیه که قلب را وادار به لطف به کسی می‌کند که آن را همراه دارد.

افلاطون نتیجه گرفته که عشق، درون فردی می‌شکفد که عاشق است، نه درون فردی که عاشق او می‌شوند.

روزی یکی از همکاران، راجع به یکی از بیماران خود، حرف می‌زد. می‌گفت بیمار او، هر نیزه‌ای را که به سویش پرتاب می‌کنند، می‌گیرد و در بدن خود فرو می‌برد تا دچار عذاب شود. شاید خیلی ربطی به این ماجرا نداشته باشد، بانی. ولی زمانی که دیدم خودت را برای چه موضوعات بی‌ارزشی سرزنش می‌کنی، یاد بیمار همکارم افتادم.

گل پاسخ داد: ابله! گمان می‌کنی شکوفا شدن من، برای دیده شدن است؟ من برای خود می‌شکفم، و نه برای سایر افراد. شکوفایی، مرا خوشحال می‌کند. منشاء شادی من، در وجود و در شکوفایی خودم است!

۱ـ زندگی رنج است. ۲ـ رنج، تحمل دلبستگیهای متعدد به اجسام، عقاید، افراد، و زنده ماندن است. ۳ـ ترک آرزوها، دلبستگیها و خویشتن، درمان رنج است. ۴ـ پیمودن مسیری دارای هشت مرحله به سوی وارستگی، راهی ویژه برای دستیابی به زندگی فاقد رنج است.

هرگز به خود نمی‌گفت: «همین لحظه! اکنون! امروز! همین را می‌خواهم. همین پدیده، تبدیل به زمان خوش گذشته می‌شود. می‌خواهم در همین لحظه باشم و در همین لحظه، ریشه بگیرم. » نه. همیشه باور داشت که هنوز خوشمزه‌ترین شکار را نیافته است و باید در انتظار زمان آینده باشد، زمانی که سالخورده‌تر، زیرکتر، بزرگتر، و ثروتمندتر می‌شود. ولی ناگهان مصیبت، همه‌جا را دگرگون ساخت. انگاره آرمانگرایانه راجع به زمان آینده، فرو پاشید و حسرتی بی‌پایان برای زمان گذشته، آغاز شد.

هرگاه از منظر جوانی به زندگی نگریسته شود، آینده‌ای طولانی و پایان‌ناپذیر است؛ ولی اگر از منظر سالخوردگی نگریسته شود، گذشته‌ای بسیار کوتاه می‌شود. هرگاه با کشتی از ساحل دور می‌شویم، اجزای ساحل به تدریج کوچک و کوچکتر می‌شوند، به گونه‌ای که امکان شناسایی و تمایز آنها بسیار کمتر است، درست همچون سالهایی که با همه رویدادها و ویژگیهای گوناگون، پشت سر نهاده‌ایم.

انسان لبخند می‌زند و با آرامش، به تخیلات ناپایدار دنیا می‌نگرد، دنیایی که همچون شطرنجبازی بی‌اعتنا و فاقد هیجان در پایان بازی، در مقابل او ایستاده است