بریده‌هایی از کتاب درمان شوپنهاور

یک زن زیبا، تنها به خاطر ظاهر دلپذیر، به قدری مورد توجه است و پاداش می‌گیرد که از پرورش سایر ویژگیهای وجود خویش امتناع می‌ورزد، اعتماد به نفس و احساس موفقیت سطحی دارد که تنها در پوست او احساس می‌شود، و در نتیجه به محض از بین رفتن زیبایی به خاطر بالا رفتن سن و سال، احساس می‌کند دیگر هدیه‌ای برای ارائه کردن به سایر افراد ندارد، زیرا نه هنر فریبندگی را در خود پرورش داده است و نه حتی هنر جلب نظر افراد.

رنجهای بزرگ، احساسات مربوط به رنجهای کوچکتر را از بین می‌برند. برعکس، در غیبت رنجهای بزرگ، حتی کوچکترین دردسر و مزاحمت، عذابی بزرگ همراه دارد.

نمادهای موجود در تندیس ایزدمرد گانشا، جالب است. اگر دقت کنید، هر بخش از تصویر گانشا، مفهومی جدی و مهم دارد و در واقع نوعی راهنما برای زندگی کردن به حساب می‌آید. این سر فیل، به ما می‌گوید بزرگ بیندیشید. گوشهای بزرگ، می‌گویند بیشتر گوش بدهید. چشمان کوچک، نمایانگر دقت و تمرکز است و دهان کوچک، کم حرف زدن را به ذهن متبادر می‌کند. هرگز، حتی در این لحظه که با شما حرف می‌زنم، رهنمود گانشا را از یاد نمی‌برم که توصیه می‌کند زیاد حرف نزنم. اگر سخنان من بیشتر از حد توقع شما باشد، باید بگویید.

روزی اسکات، همکار جولیوس، گروه را به پلی که در جنگ ساخته می‌شود، تشبیه کرد و گفت که در مرحله ساختن، تلفات زیادی بر جای می‌ماند، یعنی افرادی، گروه را ترک می‌کنند، ولی پس از تکمیل ساختمان، افراد زیادی، یعنی اعضای باقیمانده در گروه و همه اعضایی که پس از آن وارد می‌شوند، به مکان بهتری می‌روند.

هرگز به خود نمی‌گفت: «همین لحظه! اکنون! امروز! همین را می‌خواهم. همین پدیده، تبدیل به زمان خوش گذشته می‌شود. می‌خواهم در همین لحظه باشم و در همین لحظه، ریشه بگیرم. » نه. همیشه باور داشت که هنوز خوشمزه‌ترین شکار را نیافته است و باید در انتظار زمان آینده باشد، زمانی که سالخورده‌تر، زیرکتر، بزرگتر، و ثروتمندتر می‌شود.

اغلب انسانها هنگامی که در انتهای عمر، به گذشته نگاهی می‌اندازند، متوجه می‌شوند که زندگی ناپایداری را گذرانده‌اند. هنگامی که می‌بینند آنچه را از دست داده‌اند، بدون اینکه ارزش آن را بدانند یا از آن لذت ببرند، جز زندگی نبوده، دچار شگفتی می‌شوند. چنین انسانی، فریب خورده از امید واهی، رقصان به آغوش مرگ می‌رود.

بیشتر رنجهای انسان، ناشی از جذب شدن به سوی آرزوها و امیال است. به محض برآورده شدن یکی از آنها، لحظاتی احساس لذت و رضایت می‌کند، ولی خیلی زود، ملال به سراغ او می‌آید و تا برآورده شدن یکی دیگر از آرزوها، از بین نمی‌رود.

بیمار ادعا می‌کند که این عبارت، یا این تضاد «تصمیم داشتم چنین کاری را انجام بدهم» در همه مدت آن هفته، ذهن او را اشغال کرده و در واقع، انگیزه او برای مراجعه به مطب من است. مرد می‌گوید: ــ دکتر هرتسفلد، به من بگویید اگر آنچه می‌خواهم، همین مطالعه و خواب راحت است، پس چرا نمی‌توانم به این خواسته دست یابم؟ چرا نمی‌توانم همان کاری را که می‌خواهم، بکنم؟

اعتمادی که نخستین ضرورت عشق به سایر افراد و باور کردن عشق آنها به خویشتن، یا به زندگی است، در کودکان محروم از عشق مادر، ایجاد نمی‌شود. آنها در بزرگسالی، از ترس همگان، به درون می‌گریزند و بقیه مدت عمر به روابط خصمانه می‌اندیشند.

اصول مستحکم جهان‌بینی ما، و همچنین ژرفا و سطوح آنها، در سالهای کودکی پایه‌ریزی می‌شود.

با هر نفسی که برمی‌آوریم، مرگ را که پیوسته در پی ضربه زدن به انسان است، به عقب می‌رانیم، هرچند که در نهایت، مرگ باید به پیروزی دست یابد، زیرا از لحظه تولد، سرنوشت ما را رقم می‌زند و با طعمه‌ای که در اختیار دارد، تنها مدتی کوتاه، پیش از بلعیدن آن، بازی می‌کند. در عین حال، ما با علاقه زیاد و نگرانی فراوان، تا حدی که می‌توانیم، به زندگی ادامه می‌دهیم، درست به همان شیوه دمیدن بر حباب صابون، در حالی که تردیدی نداریم سرانجام خواهد ترکید.

جولیوس نیز همانند اغلب پزشکان روان‌درمانگر، از هجومهای بی‌امان داخلی و خارجی، رنج می‌کشید. این هجومها، از جنبه‌های گوناگون سازمان داده می‌شد، از جمله شرکتهای داروسازی و ارائه‌دهنده مراقبتهای بهداشتی که بنیانگزار اجرای مطالعات ظاهری برای ارزیابی تأثیر داروها و درمانهای کوتاه‌مدت بودند؛ رسانه‌هایی که هرگز از مسخره کردن افراد درمانگر، خسته نمی‌شدند؛ تعدادی از افراد درمانگر که رفتارهایی ناشایست داشتند؛ سخنرانانی که انگیزه شنوندگان را، به تقلید از افراد بازاریاب، مثبت در نظر می‌گرفتند؛ و پزشکان فرقه عصر جدید یا همان پیروان طب گیاهی که همگی بر سر تسخیر قلب و ذهن افرادی که دچار مشکل می‌شدند، مسابقه می‌دادند.

انسان غیر از لحظات شگفت‌انگیز و مقدس میان بودن و خودآگاهی، چه دارد؟

«انسانها همچون گوسفندانی محسوب می‌شوند که در کشتزار، زیر نگاه قصابی که آنها را به نوبت برمی‌گزیند، جست و خیز می‌کنند، زیرا در روزهای خوش زندگی، از مظالمی همچون بیماری، جور، فقر، نقص عضو، فقدان بینش محتوم، جنون و مرگ، که سرنوشت برای آنها رقم خواهد زد، غافل می‌مانند. »

فهمیده‌ام که مشاهده منظره‌ای دوردست از فراز کوهی بلند، موجب گستردگی اندیشه می‌شود. همه مناظر کوچک، از بین می‌روند و تنها آنچه بزرگ است، شکل واقعی خود را حفظ می‌کند.

«فهمیده‌ام که مشاهده منظره‌ای دوردست از فراز کوهی بلند، موجب گستردگی اندیشه می‌شود. همه مناظر کوچک، از بین می‌روند و تنها آنچه بزرگ است، شکل واقعی خود را حفظ می‌کند.

«فهمیده‌ام که مشاهده منظره‌ای دوردست از فراز کوهی بلند، موجب گستردگی اندیشه می‌شود. همه مناظر کوچک، از بین می‌روند و تنها آنچه بزرگ است، شکل واقعی خود را حفظ می‌کند.

با هر نفسی که برمی‌آوریم، مرگ را که پیوسته در پی ضربه زدن به انسان است، به عقب می‌رانیم، هرچند که در نهایت، مرگ باید به پیروزی دست یابد، زیرا از لحظه تولد، سرنوشت ما را رقم می‌زند و با طعمه‌ای که در اختیار دارد، تنها مدتی کوتاه، پیش از بلعیدن آن، بازی می‌کند. در عین حال، ما با علاقه زیاد و نگرانی فراوان، تا حدی که می‌توانیم، به زندگی ادامه می‌دهیم، درست به همان شیوه دمیدن بر حباب صابون، در حالی که تردیدی نداریم سرانجام خواهد ترکید.

همواره به افرادی که از زندگی شکایت داشتند، توصیه می‌کرد برای مشاهده بیرون از خویشتن، و فراتر رفتن از خود، راهی بیابند.

یکی از سه اصل شوپنهاور که کمک زیادی به من کرده، این است که خوشبختی نسبی از سه منبع منشعب می‌شود: آنچه هستی، آنچه داری، و آنچه به نظر دیگران می‌آیی. آرتور اصرار دارد که تمرکز باید تنها بر نخستین مورد باشد و نباید بر دومی و سومی، یعنی آنچه داریم و آنچه به نظر دیگران می‌آییم، سرمایه‌گزاری کرد، زیرا تسلطی بر آنها نداریم و آنها از ما گرفته می‌شوند