بریده‌هایی از کتاب نیلوفر و مرداب

به ساختارهای ذهنی، عقاید، و تمایلات درونی‌تان که شما را به انجام کاری و گفتن چیزی سوق می‌دهد، عمیقاً توجه کنید.

به‌جای آنکه نیرو و توانایی‌های کارساز خود را در جهت محکومیت خودتان یا مشغول‌کردن فکر‌و‌ذکرتان به آن فاجعه‌های غیرواقعی ـ‌که تنها در گوشهٔ ذهنتان در انتظار شما هستند‌ هدر دهید، می‌توانید خود را برای روبه‌رو‌شدن با رنج‌های واقعی و آنچه واقعاً در حال حاضر در حال رخ‌دادن است، آماده سازید. آری، وجود رنج‌های درونم را می‌پذیرم اما چیز دیگری هم که پذیرفته‌ام این است که با‌وجودِ تمام رنج‌هایم همچنان سرشار از زندگی هستم:

بنیادی‌ترین مشکل ما این است که گاهی در دنیای درونمان ارتباط خوبی با خودمان نداریم، به‌عبارتی نمی‌توانیم خودمان را درک کنیم. در دنیای درون و بدن ما تنش‌ها و تعارض‌هایی وجود دارد و نمی‌توانیم این مشکلات را تجزیه، تحلیل، و برطرف کنیم. به‌جای آنکه کارهایمان را متوقف کنیم و عمیقاً به این مشکلات بنگریم، تا‌آنجا که ممکن است از آنها می‌گریزیم.

اگر رنج‌هایمان دوام می‌آورند و زنده می‌مانند به این دلیل است که خوراک آنها را تأمین می‌کنیم.

اگر بدانید چگونه از رنج‌ها به‌درستی بهره ببرید، می‌توانید شادی را پدید آورید.

تحقق شادی راستین، بسیار ضروری است که از چگونگی درست رنج‌بردن نیز آگاه شویم.

«هیچ‌چیز‌پایدار نیست، حتی جنگ. پس روزی به پایان می‌رسد.»

رنج و شادی، هردو، ماهیتی طبیعی دارند، به این معنا که ناپایدار هستند و مدام تغییر می‌کنند. هنگامی که گُل پژمرده می‌شود به کود تبدیل می‌شود. آن کود دوباره به روییدن گُل کمک می‌کند. و شادی نیز به همین شکل، طبیعی و ناپایدار است. شادی تبدیل به رنج می‌شود و رنج نیز تبدیل به شادی.

به‌محضِ اینکه دهانمان را باز می‌کنیم تا از «رنج» سخن بگوییم، می‌دانیم که نقطهٔ مقابل رنج نیز ‌همان‌جاست.

شادی، آرامش و آزادی مسئله‌هایی صرفاً «فردی» نیستند. در این رویکرد تنها زمانی فرد زندگی‌اش را خوب می‌داند که زمانه‌اش نیز «خوب» باشد. بر خلاف رویکرد اول، انسان دیگر جهان خارج را انکار نمی‌کند و می‌پذیرد که خانه‌اش، غایتش و آرمان‌هایش تنها در جامعه و به میانجیِ دیگران تحقق می‌یابد. در این رویکرد ما به دنبال واقعیت زنده و انضمامیِ خود آزادی، شادی و خوشبختی خواهیم بود نه صرفاً مفاهیم انتزاعی و فردی آنها. در یک کلام، اگر رنجی هست، «رنج جمعی» است و اگر شادی‌ای هم هست «شادی جمعی» خواهد بود.

برای تجربهٔ شادی و لذت لازم است چیزهایی را رها کنید.

اتفاقات ناخوشایند و ناخواسته نظیر «طرد شدن ازسوی دیگران»، «از دست دادن چیزی ارزشمند»، «رد شدن در امتحان‌های مهم»، و «مصدوم شدن در تصادفات» که گاهی در زندگی رخ می‌دهند، مانند آن اولین تیر هستند که سبب مقداری درد می‌شوند. اما دومین تیر را خودمان شلیک می‌کنیم که همان واکنش‌ها، داستان‌پردازی‌ها، و اضطراب‌های ما نسبت به اتفاقات ناخوشایند و ناخواسته‌ای است که برای ما رخ داده‌اند.

گاهی روزهای خود را با نگرانی دربارهٔ اینکه مثلاً «فلان شخص من را دوست ندارد» یا «گفتار و کردارم در گذشته درست نبوده است» یا «آن پیشرفتی که مدِ‌نظرم هست حاصل نخواهد شد» سپری می‌کنیم

«من به‌خاطر تو اینجا هستم. لازم نیست هر کاری را انجام بدهی و هر سخنی را بر زبان بیاوری. فقط عمیق و آرام نفس بکش.»

ؤثرترین شیوه برای ابراز شفقت به دیگری این است که به‌جای سخن‌گفتن، به او گوش فرا دهید. اکنون فرصتی در اختیار شما است تا گوش‌دادن عمیقانه و مشفقانه را تمرین کنید. اگر بتوانید با شفقت به کلام کسی گوش دهید، این عمل شما همچون مرهمی برای زخم‌های اوست.

بنیادی‌ترین مشکل ما این است که گاهی در دنیای درونمان ارتباط خوبی با خودمان نداریم، به‌عبارتی نمی‌توانیم خودمان را درک کنیم.

بودا می‌گفت هیچ‌چیزی بدون غذا زنده نمی‌ماند. این حقیقت نه‌تنها دربارهٔ حیات جسمانی موجودات زنده، که در‌مورد حالات روانی نیز صادق است. گُل عشق برای زنده ماندن به آبیاری، توجه، و پرورش نیاز دارد. و اگر رنج‌هایمان دوام می‌آورند و زنده می‌مانند به این دلیل است که خوراک آنها را تأمین می‌کنیم.

حیوانات به‌طور غریزی می‌دانند که بهترین روش درمان، متوقف کردن کارها و استراحت است. آنها به دکتر، داروخانه، و داروساز نیاز ندارند. در گذشته، ما انسان‌ها نیز صاحب چنین حکمتی بودیم و آن را به کار می‌بستیم. اما امروزه آن را از دست داده‌ایم. دیگر نمی‌دانیم که چگونه باید استراحت کنیم. به بدن خود استراحت نمی‌دهیم تا تنش را از خود دور کند و درمان شود. برای درمان بیماری‌ها و دردها یکسره به داروها رومی‌آوریم.

«فلان شخص من را دوست ندارد» یا «گفتار و کردارم در گذشته درست نبوده است» یا «آن پیشرفتی که مدِ‌نظرم هست حاصل نخواهد شد» سپری می‌کنیم. این موارد نسبت به رنج‌های عظیمی مانند فقدان عزیزان رنج‌هایی کوچک هستند، اما آنها را چنان برای خود بزرگ جلوه می‌دهیم که در نهایت تمام ذهنمان را به خودشان مشغول می‌دارند.

همه می‌دانند که برای روییدن نیلوفر‌ به گِل‌و‌لای نیاز است. اگرچه آن گِل‌و‌لای بدبوست اما رایحهٔ نیلوفر بسیار دلنشین است. اگر آن گِل‌و‌لای نباشد، نیلوفر شکوفا نمی‌شود. شما نمی‌توانید بر روی سنگ مرمر ‌نیلوفر‌برویانید. این گُل بدون گِل‌و‌لای نمی‌تواند شکوفا شود.