بریده‌هایی از کتاب نیلوفر و مرداب

بسیاری از ما اعتقاد داریم که تحقق شادکامی در «اینجا» و «اکنون» امکان‌پذیر نیست. گمان می‌کنیم لازم است که «اکنون» بسیار تلاش کنیم تا بتوانیم در «آینده» طعم خوشبختی را بچشیم. بنابراین شادی را به بعد موکول می‌کنیم و می‌کوشیم آن شرایط شادکامی را که اکنون نداریم در آینده به دست بیاوریم.

وقتی چیزی زیبا در دیگری می‌بینیم این گرایش در ما هست که از چیزهای نازیبای او چشم بپوشیم.

افراد شِکوه می‌کنند که در زندگی هیچ شادی‌ای ندارند، غافل از اینکه تنها باید بسیاری از لذت‌های کوچک را که زندگی به آنها پیشکش می‌کند، دریابند و آنها را رشد دهند.

درست همان‌طور که از میان کود ـ‌کودی که به‌درستی از آن مراقبت و نگهداری شده است‌باغ گُل می‌روید، وقتی عمیقاً به غم‌هایمان بنگریم و از آنها مراقبت کنیم، آنها نیز دگرگون و به درک و شفقت تبدیل می‌شوند.

باید تمرین کنیم آنچه را فرانسوی‌ها «بدبختـی‌های کوچک» می‌نامند از خود دور کنیم و توانایی‌ها و نیروی خود را صرف پذیرفتن و تسکین دردهای واقعیِ برآمده از بیماری‌ها و فقدان عزیزان کنیم؛ چراکه برخلاف رنج‌ها و بدبختی‌های کوچک، این رنج‌های عظیم اجتناب‌ناپذیرند.

توانایی بهره‌مندی از شادی مستلزم این نیست که رنج‌هایمان را به صفر‌برسانیم. در‌واقع، مهارت شاد بودن مهارت درست رنج‌کشیدن نیز هست. هنگامی که یاد بگیریم چگونه رنج‌هایمان را بپذیریم، در آغوش بکشیم، و درک کنیم، بسیار کمتر ‌رنج می‌کشیم. علاوه بر این، قادر خواهیم بود پیش‌تر ‌برویم و رنج‌هایمان را برای خودمان و دیگران به درک، لذت، و شفقت تبدیل کنیم.

نکتهٔ مهم این است که به یاد بیاورید همه‌چیز ناپایدار است.

اگر به رنج‌های درونمان به‌درستی توجه کنیم آنگاه می‌توانیم با وضوح، انرژی، و قدرت بیشتری به کنه رنج‌های خشونت، فقر، و بی‌عدالتی عزیزانمان و حتی جهانیان پی ببریم و به آنها بپردازیم. تا زمانی که فکر‌و‌ذکرمان ترس و ناامیدی باشد نمی‌توانیم از درد و رنج دیگران بکاهیم. درست رنج‌کشیدن نیاز به مهارت دارد. اگر ‌بدانیم چگونه مراقب رنج‌هایمان باشیم، نه‌تنها بسیار‌بسیار کمتر‌رنج می‌کشیم، بلکه می‌توانیم محیط پیرامون خود و جهان را شادتر کنیم.

چهار حقیقت ناب نخستین آموزه‌هایی که بودا، پس از روشن‌ضمیرشدنش، به بشریت تقدیم کرد دربارهٔ رنج بود. آنها را «چهار حقیقت ناب» می‌نامند. چهار حقیقت ناب بودا عبارتند از: انسان رنج می‌کشد؛ برخی اعمال رنج را پدید می‌آورند؛ می‌توان رنج را متوقف ساخت (می‌توان شادکام شد)؛ و اعمالی هستند که به توقف رنج‌بردن می‌انجامند (مرحلهٔ طلوع شادی). وقتی برای نخستین‌بار می‌شنوید که «رنج» یک حقیقت ناب است، ممکن است تعجب کنید و بپرسید که چه چیز در رنج‌بردن ناب است؟ بودا می‌گفت اگر بتوانیم رنج‌هایمان را شناسایی کنیم و در آغوش بگیریم و عمیقاً به ریشه‌های آن بنگریم، آنگاه می‌توانیم عاداتی را که مایهٔ رنج‌ها هستند، ترک کنیم و، در همان زمان، راهی به‌سوی شادی بیابیم

نخستین آموزه‌هایی که بودا، پس از روشن‌ضمیرشدنش، به بشریت تقدیم کرد دربارهٔ رنج بود. آنها را «چهار حقیقت ناب» می‌نامند. چهار حقیقت ناب بودا عبارتند از: انسان رنج می‌کشد؛ برخی اعمال رنج را پدید می‌آورند؛ می‌توان رنج را متوقف ساخت (می‌توان شادکام شد)؛ و اعمالی هستند که به توقف رنج‌بردن می‌انجامند (مرحلهٔ طلوع شادی).

مهارت شاد بودن مهارت درست رنج‌کشیدن نیز هست.

رنج نوعی گِل‌و‌لای است که برای خلق لذت و شادی به آن نیاز داریم. بدون رنج شادکامی معنا ندارد. پس نباید با پیش‌داوری اشتباه و تعصب با آن روبه‌رو شویم. باید یاد بگیریم که چگونه، با محبتی بی‌اندازه، رنج‌های خودمان و رنج‌های جهان را در آغوش بگیریم و بپرورانیم.

شاد‌بودن همین الان، همین امروز، هم ممکن است اما شادی نمی‌تواند بدون رنج باشد. برخی افراد فکر می‌کنند که برای شاد‌بودن باید از تمام رنج‌ها دوری کنند و به همین دلیل دائماً هوشیار و نگرانند که مبادا با رنجی مواجه شوند. آنها با این نگرانی، آزادی و خودانگیختگی و لذتشان را از بین می‌برند. این شیوهٔ درستی نیست. اگر بتوانید دردهایتان را شناسایی کنید و بپذیرید و از مواجه‌شدن با آنها فرار نکنید، درمی‌یابید که هرجا درد باشد، به‌طور هم‌زمان، لذت هم هست.