بریده‌هایی از کتاب سیروسلوک، منزل چهارم؛ تخلیه (پیراستن)

همواره قرآن‌کریم بر اقامهٔ نماز پافشاری دارد. اقامهٔ نماز به معنای خواندن نماز در اوّل وقت به جماعت و همراه با تعقیبات و در صورت امکان در مسجد است.

مداومت بر عبادات، به‌خصوص نماز، انسان را در خودسازی شجاع کرده، قدرت غلبه بر صفات رذیله را به وی می‌بخشد.

گناهان انسان معمولاً از صفات او سرچشمه می‌گیرد؛ مثلاً میوهٔ حسادت، غیبت و آبروریزی؛ میوهٔ تکبّر، تحقیر و کوبندگی؛ میوهٔ بی‌عفتی، فساد و فحشاء؛ میوهٔ دنیاگرایی، خوردن مال حرام؛ میوهٔ ریاست‌طلبی، تضییع حقّ دیگران و میوهٔ کینه‌توزی، تهمت و شایعه‌سازی است.

رفتار انسان و همچنین صفات او، هویت وی را تغییر می‌دهند؛ یعنی بعضی صفات بد و گناهان، انسان را از انسانیت بیرون می‌برند و او را به شکل یک جانور مجسّم می‌سازند

قرآن‌کریم می‌فرماید: (یوْمَ تَجِدُ کلُّ نَفْسٍ ما عَمِلَتْ مِنْ خَیرٍ مُحْضَراً وَ ما عَمِلَتْ مِنْ سُوءٍ تَوَدُّ لَوْ أَنَّ بَینَها وَ بَینَهُ أَمَداً بَعیداً) مثلاً اهل لهو و لهب، مونسی شبیه میمون دارند، افراد ظالم، مجبورند همراه یک سگ باشند و کسانی که زبان آن‌ها نیش داشته، همنشین مار و عقربند.

توبه، انابه و تضرّع و زاری در پیشگاه حق‌تعالی، چنان صفات ناپسند را در وجود انسان نابود می‌سازد که گویی نمک در آب حل می‌شود.

رذائل اخلاقی، هویّت انسان را از وی سلب می‌کند، او را از آدمیّت خارج کرده، حقیقت و هویّت حیوانی به وی می‌دهد،

اگر انسان تقوا پیشه کند و به دستورات دینی عمل نماید، اگر با خداوند متعال ارتباط عاطفی برقرار سازد و به مخلوقات او خدمت نماید و اگر با قرآن، نماز، دعا و توسّل سروکار داشته باشد و با تضرّع و زاری، آدم‌شدن را از خدا بخواهد، آنگاه خداوند تعالی خود، معلّم اخلاق او می‌شود، دست او را می‌گیرد و به مقام آدمیّت می‌رساند.

اگر جدّاً قدم در راه بگذاریم و به صحنه بیاییم و از خداوند متعال استمداد کنیم، آنگاه خداوند معلم اخلاق ما می‌شود و به مرور زمان می‌توانیم درخت رذالت را از دل بکنیم و آتش سوزندهٔ صفات رذیله را خاموش نماییم و اگر نشد، دست کم شعله‌های آتش رذائل را کم‌سو کرده، آن را به آتش زیر خاکستر مبدّل نماییم.

نمی‌توانم، نمی‌شود و نمی‌دانم در قاموس انسان راه ندارد،

استاد بزرگوار ما حضرت امام (ره) در درس‌های اخلاق بارها سفارش می‌کردند که دعا کنید و به خدا بگویید: خدایا! اگر قرار است من مشهور شوم، امّا غیر مهذّب باشم، هرچه زودتر مرگ مرا برسان.

ما باید آدم شویم تا بتوانیم به مقام خلیفةاللهی دست یابیم. باید بدانیم صفت رذیله داریم و باید خودسازی کنیم

در روز قیامت، به جز دل پاک، هیچ چیز به درد نمی‌خورد.

باید دل پاک و پاکیزه داشته باشند تا تقوا و عبادات و تقدّس ایشان به کار آید

چه‌کسی می‌تواند بگوید من حسود نیستم؟ من متکبّر نیستم؟ من دنیاطلب نیستم؟

در قیامت، فقط دل پاک و وارسته، سربلند و پیروز میدان است

هدف از خلقت انسان، تکامل روحی او تا رسیدن به مقام آدمیّت است

پاک‌سازی و تهذیب نفس، واجب شرعی است.

آدم متکبّر، آبروی دیگران را فدای ارضای تکبّرش می‌کند و از اینکه آبروی دیگران را ریخته و صفت رذیله‌اش را ارضاء کرده، خوشحال است

افراد متدیّن، نماز می‌خوانند، روزه می‌گیرند و مقیّد به ظواهر شرع هستند، اما تقیّد به رفع صفات رذیله در بین آنان نادر است، زیرا توجه ندارند که حتی یک صفت رذیله، مانع عاقبت به‌خیری است و از هر نوع بیماری جسمی و از هر میکروب و هرگونه سرطانی، بدتر و خطرناک‌تر است. بسیاری از افراد در این زمینه غافلند و خود را بیمار نمی‌دانند که در پی درمان باشند.