بریده‌هایی از کتاب در روزگار آلودگی

اما فعلاً وضعیت عادی معلق است و کسی نمی‌داند تا کی. وضعیت فعلاً غیرعادی است و باید یاد بگیریم که در این وضعیت زندگی کنیم و دلایلی بیابیم، جز ترس از مرگ، که بپذیریمش. شاید درست است که ویروس‌ها خرد ندارند، اما در این مورد از ما تواناترند: بلدند به‌سرعت جهش کنند و با محیط منطبق شوند. باید از آن‌ها یاد بگیریم.

شعاری به‌یادماندنی و در مقاله‌ای در مجلهٔ «ساینس» سال ۱۹۷۲ پیدایش می‌کنم: هر چه بیشتر متفاوت‌تر (More Is Different). فیلیپ وارن آندرسون هنگام نوشتن این عبارت به الکترون‌ها و مولکول‌ها اشاره داشت، اما با ما هم سخن می‌گفت: اثر تجمعی هر عمل ما بر گروه، با مجموع هر اثر متفاوت است. در مقیاس بالا، هر رفتار ما چنان پیامد فراگیری خواهد داشت که گاهی انتزاعی و از درک خارج است.

مدت‌ها پیش از نویسندگی، ریاضیات شگرد من بود تا بر اضطراب فائق بیایم. هنوز هم اتفاق می‌افتد که صبح‌ها به‌محض برخاستن، در سرم محاسبات و دنباله‌های عددی را پی بگیرم، اغلب نشانه‌ای است از اینکه چیزی روبه‌راه نیست.

دنبال فرمولی فشرده می‌گردم، شعاری به‌یادماندنی و در مقاله‌ای در مجلهٔ «ساینس» سال ۱۹۷۲ پیدایش می‌کنم: هر چه بیشتر متفاوت‌تر (More Is Different). فیلیپ وارن آندرسون هنگام نوشتن این عبارت به الکترون‌ها و مولکول‌ها اشاره داشت، اما با ما هم سخن می‌گفت: اثر تجمعی هر عمل ما بر گروه، با مجموع هر اثر متفاوت است. در مقیاس بالا، هر رفتار ما چنان پیامد فراگیری خواهد داشت که گاهی انتزاعی و از درک خارج است.

می‌توانیم کووید-۱۹ را اتفاقی مجرد، بداقبالی یا مصیبت تعریف کنیم، می‌توانیم فریاد بزنیم که تقصیر آن‌هاست. مختاریم. یا می‌توانیم به آلودگی معنا بدهیم. از این زمان استفادهٔ بهتری ببریم، آن را به کارِ اندیشیدن به چیزی ببندیم که وضعیت عادی ما را از فکرکردن به آن بازمی‌دارد: چطور شد که به اینجا رسیدیم، چطور می‌خواهیم از نو شروع کنیم؟ شمارش ایام. تصاحب دلی فرزانه. نگذاریم که این روزها بیهوده بگذرند.

مختاریم. یا می‌توانیم به آلودگی معنا بدهیم. از این زمان استفادهٔ بهتری ببریم، آن را به کارِ اندیشیدن به چیزی ببندیم که وضعیت عادی ما را از فکرکردن به آن بازمی‌دارد: چطور شد که به اینجا رسیدیم، چطور می‌خواهیم از نو شروع کنیم؟

همه انگشت را به سمت خفاش می‌گیرند، سارس هم از خفاش آمد؛ اما کوو-۲ مستقیماً از خفاش به انسان منتقل نشده است، بلکه واسطه‌ای داشته از گونه‌ای دیگر که شاید مار بوده است. در بدن این میزبان، RNA ویروس طوری جهش یافته که برای انسان خطرناک شده است.

ما همیشه می‌خواهیم تاریخ آغاز و پایان اتفاقات را بدانیم تا با دقت زیاد برای زندگی‌مان برنامه بریزیم.

کوو-۲ بدوی‌ترین شکل حیات است که می‌شناسیم. برای فهمیدن عملکردش، باید به هوش احمقانه‌اش وارد شویم و خودمان را از منظر او ببینیم و یادمان باشد که کوو-۲ به هیچ‌وجهی به ما توجه ندارد، نه به سنمان، نه جنسیتمان، نه ملیتمان و نه به ترجیحاتمان.

در روزهای اول اعداد مسبب وحشت مردم بودند. پس بهتر است آمار را پنهان کنیم یا راه دیگری پیدا کنیم تا اعداد کمتر به‌نظر بیایند؛ اما بلافاصله می‌فهمیم که این روش سبب وحشتی بسیار جدی‌تر می‌شود: اگر حقیقت را از ما پنهان کنند اوضاع بسیار بدتر از آن خواهد شد که به‌نظر می‌رسد.