بریده‌هایی از کتاب دریاس و جسدها

«آدم‌ها هیچ‌وقت به خاطر وجود یا عدم وجودِ خدا به جان هم نیفتاده‌اند، به خاطر نام خداها می‌جنگند. آدم‌ها مشکلی با این ندارند که خم شوند و سجده کنند، بلکه مشکلشان این است که به سوی چه کسی پیشانی به زمین بسایند.»

«مردم این شهر باید بمیرند، بعد می‌فهمند وقتی زنده بودند چه انسان‌های نفهم و کله‌پوکی بوده‌اند.»

از تجربهٔ پنجاه‌وپنج‌ساله‌ام در این شهر می‌گویم. خودم معلم دینی بودم، مردم اصلاً دین برایشان مهم نیست، در واقع هیچ افکار و عقایدی مهم نیست. این شهر مشکلات بزرگی دارد، مردم این‌جا دنبال چیزی هستند که بپرستندش، خدا به‌تنهایی برایشان کافی نیست. اگر خدا برایشان کافی بود، دنبال عبادت دیگری نمی‌رفتند.

«گور چیز عجیبی است، هیچ‌چیز روی زمین مثل گور مجذوب‌کننده نیست، هیچ انسانی نیست که به هرجا فرار کند سرانجام به درون آن نیفتد.»

مردم مملکت ما باید چیزی داشته باشند که بپرستند. نه، نه، باید کسی باشد سجده‌اش کنند و او نجاتشان بدهد. این چیزی است که نمی‌فهمم.

«دقت می‌کنم و می‌بینم مردم شهر دنبال تفکر و اندیشهٔ جدیدی نیستند، بلکه شیفتهٔ رهبر جدیدند. وقتی از دورانی به دورانی دیگر می‌روند، تنها چیزی که تغییر می‌دهند رهبرانند. فکر می‌کنم هرکس بخواهد رهبرشان را از آن‌ها بگیرد یا حرمتش را لکه‌دار کند، انگار با آتش بازی می‌کند.»

«شما چون در غرب درس خوانده‌اید و بین آن‌ها رشد کرده‌اید، این مسئله را به آسانی درک نمی‌کنید. ما قیام نمی‌کنیم تا آزاد باشیم، قیام می‌کنیم تا دوباره اخلاقیات اصیلی را که از دست داده‌ایم، به دست بیاوریم. قیام‌ها در شرق، باید قیام اخلاقی باشد. شما غریبه هستید، به همین خاطر مسائل را این‌گونه عجیب می‌بینید. وقتی حرف قیام است، مثل غرب‌زده‌ها فوراً آن را به آزادی ارتباط می‌دهید، در حالی‌که مردم این‌جا علیه حکمرانان فاسد جنگ اعلام می‌کنند، در حقیقت برای اخلاق والا می‌جنگند. از هر کس در این‌جا بپرسید: اخلاق والا را می‌خواهی یا آزادی؟ به تو می‌گوید: اخلاق والا. هرکس را ببینید و از او بپرسید آیا آماده‌ای برای آزادی خواهرت بمیری؟ جواب می‌دهد نه! اما اگر بپرسی حاضری برای حفظ اخلاق و ناموس خواهر، زن و ملتت بمیری، می‌بینی همه برای مرگ آماده‌اند و سرودست می‌شکنند

توی این شهر، نادانی درمان هر درد است

با ترس می‌گفت: «انسان بی‌آن‌که بداند همیشه منتظر فریادرسی است که بیاید و به دادش برسد.»

حقیقت آن نیست که رخ داده یا می‌دهد، چیزی است که دنبالش می‌رویم و ما را با خود می‌کشد.