بریده‌هایی از کتاب از ذهنت بیرون بیا و زندگی کن

آنها باور دارند که مراقبه راهی برای متوقف‌کردن افکار و احساسات، هنگام ساکن‌نشستن در یک مکان آرامش‌بخش است. به‌هیچ‌وجه این‌گونه نیست. در مراقبه، هیجانات، افکار و علائم بدنی ِ دردناک به‌فراوانی وجود دارند، اما شما یاد می‌گیرید که فقط آمدن و رفتن آنها را مشاهده کنید.

چرا بشر امروز تا این حد گسترده در حال رنج‌کشیدن است؟ چرا تغییر شرایط این‌قدر دشوار و مشکل است؟ و چه کاری در این لحظه از دست شما برمی‌آید؟ این کتاب به بررسی مفصل این سؤال‌ها می‌پردازد.

حدود ۳۰ درصد کل بزرگسالان در برهه‌ای از زندگی خود به یک اختلال روانی مبتلا می‌شوند، و حدود ۵۰ درصد این افراد چنین اختلالی را در چند مرحله از زندگی خود تجربه می‌کنند، و تقریباً ۸۰ درصد آنها بیش از یک مشکل روان‌شناختی جدی خواهند داشت (کسلر و همکاران، ۱۹۹۴)

اغلب انسان‌ها حتی در جریان زندگی موفقیت‌آمیز خود نیز دست‌وپا می‌زنند و تقلا می‌کنند. از خود بپرسید: چند نفر را می‌شناسید که در دوره‌ای از زندگی خود با مشکلات اجتماعی، روان‌شناختی، رابطه‌ای، شغلی، اضطراب، افسردگی، خشم، مشکلات مربوط به خویشتن‌داری، مشکلات جنسی، ترس از مرگ و...، دست‌وپنجه نرم نکرده باشند؟ بسیار بعید است که پاسخ به این سؤال چیزی به‌جز «هیچ‌کس» باشد.

ما از گذشتهٔ خود و آنچه بر ما رفته است، اعم از تجاوز، ظلم، سوءرفتار، حوادث دلخراش، ضربه‌های عاطفی، خشونت، از دست‌دادن عزیزان و داغ‌دیدگی، ضربه‌های هولناک و... هیچ راه گریزی نداریم. افکار، خاطرات، احساسات بدنی، هیجانات و... مربوط به این حوادث به‌طور دائم و پیوسته در قلمرو ذهن ما آمدوشد دارند.

واژهٔ "suffer" معنای «به دوش‌کشیدن باری خارج از توان و تمایل» را به ذهن متبادر می‌کند. شاید به این دلیل که این بارْ بسیار سنگین، ناعادلانه و یا فراتر از تحمل شما به‌نظر می‌رسد. معنای ضمنی این واژه به چیزی فراتر از درد اشاره دارد. در حقیقت این کلمه روش متفاوتی را برای پرداختن به مشکل درد مطرح می‌کند.

به‌خوبی می‌دانید که قربانی‌کردن زندگی‌ای که می‌خواهید داشته باشید، در پای تلاش‌های بیهوده برای کنترل دردهای هیجانی، چه هزینه‌هایی در بر دارد. شما بهتر از هر کسی می‌دانید حس قبض و محدودشدن و بربادرفتن معنا و سرزندگی روزهایتان، به دلیل کشمکش با افکار، احساسات، آمادگی و حساسیت‌های رفتاری ، امیال و کشش‌های درون ی، خاطرات و علائم بدنی که شما را ناراحت می‌کند، چگونه است. شما می‌دانید در دام ذهن افتادن به قیمت از بین‌رفتن سرزندگی و نشاط زندگی، چه حالی دارد.

گاهی بعضی از مراجعه‌کنندگان، به عمد، به پرسش رغبت و تمایل بلافاصله پاسخ آری نمی‌دهند. آنان حالت بله گفتن می‌گیرند و سعی می‌کنند خود را فریب دهند. نشانهٔ قطعی عدم تمایل مخفیانهٔ آنها این است که بعد از جوابِ «بله»، کلمهٔ «اگر» را می‌آورند، و آنچه به‌دنبال «اگر» می‌آید، به‌طور ارادی، قابل کنترل نیست. چنین کوشش‌های خودفریبانه‌ای، محکوم به شکست هستند.

. ما حقایق را می‌دانیم. آنها تغییر نخواهند کرد، بلکه داستانی که دربارهٔ آنها نوشته می‌شود و خودهای مفهوم‌سازی‌شده‌ای که برونداد آن داستان‌ها هستند جنبه‌هایی از زندگی ما را شکل می‌دهند که به‌واسطهٔ وابستگی به آنها و ترکیب و درآمیخته‌شد ن با آنها، از تغییرشان عاجزیم. شاید داستان ما و وابستگی ما به آن داستان قابل تغییر باشد.

روش پذیرش و تعهد به ماهیتِ مشکلات می‌پردازد نه به ظاهر آنها.

به تمام عبارت‌های «من .... هستم» که در مورد خود به زبان می‌آورید، فکر کنید: «من خیلی ناراحت هستم»، «من خیلی مضطرب هستم»، «خدایا من به‌شدت تحت فشار روانی هستم»، «درمانگر به من گفت مبتلا به وسواس هستم»، «از درد و رنج دائمی خسته شده‌ام» و... . این نوع استفاده از زبان، شما را با درد و رنج همراه می‌کند. ترکیب و درآمیختگی شناختی، یعنی این عبارت‌ها را به‌عنوان حقیقت محض تلقی کنید و به این باور برسید که شما، خودِ دردتان هستید، و چون نمی‌پذیرید که ذهنتان این افکار را ایجاد کرده، تصور یک زندگی بدون درد و رنج برایتان مشکل می‌شود.

اغلب، خود را به دردهایمان می‌چسبانیم و در مورد زندگی براساس احساسی که داریم ـ و نه اعمالی که انجام می‌دهیم ـ قضاوت می‌کنیم، و به‌نوعی، به دردمان تبدیل می‌شویم.

مشکلات شما دو نوع درد ایجاد می‌کنند. فقط اضطراب، ناراحتی و یا نگرانی نیست که ایجاد درد می‌کند، بلکه وجود همین درد زندگی شما را محدود می‌کند و اجازه نمی‌دهد مطابق با آرمان‌های خود پیش بروید. فعالیت‌هایی هستند که اگر این دردها وجود نداشت، به آنها می‌پرداختید.

- دردِ روان‌شناختی طبیعی است و همه آن را تجربه می‌کنند. - نمی‌توانید از درد روان‌شناختی خود خلاص شوید، اگرچه می‌توانید گام‌هایی را برای جلوگیری از افزایش آن بردارید. - درد و رنج دو مرحلهٔ متفاوت از وجود ما هستند. - نباید خودتان را با رنج‌تان یکی بدانید. - پذیرفتن درد، گامی در جهت رهایی از آن است. - می‌توانید از همین حالا شروع کنید که براساس ارزش‌هایتان زندگی کنید، اما برای این کار باید بیاموزید چگونه از ذهن خود بیرون بیایید و وارد زندگی شوید. در نهایت، روش پذیرش و تعهد، ایجاد تغییری اساسی در دیدگاه‌تان را از شما می‌خواهد: تغییر شیوهٔ برخورد با تجربه‌های درونی‌تان

اگر دچار اختلال هراس هستید، شاید به‌دلیل ترس از حملات هراس، از پرداختن به فعالیت‌هایی که قبلاً به‌طور معمول انجام می‌دادید، به‌شدت می‌ترسید. ممکن است از ترس اینکه دچار حملهٔ هراس شوید، دیگر به سوپرمارکت نروید. شاید به این دلیل که نمی‌خواهید دیگران شما را در حالت هراس ببینند، از حضور در موقعیت‌های اجتماعی احساس مطلوبی نداشته باشید. با دوستانی رابطه برقرار می‌کنید که به شما احساس امنیت می‌دهند و در نتیجه به زمان‌بندی آنها وابسته می‌شوید و انتظار دارید همواره در کنار شما باشند.

تمام مطالب این کتاب، در کنار هم تأثیرگذار هستند. هنگامی‌که وارد سایر بخش‌های برنامهٔ رویکرد پذیرش و تعهد می‌شوید، بسیاری از تکنیک‌هایی که در این فصل یاد گرفته‌اید، برای شما مفید خواهد بود. نه‌تنها از ذهن‌آگاهٔ باید در زندگی روزمره استفاده کنید، بلکه همچنان‌که همراه با کتاب پیش می‌روید نیز باید از آن بهره بگیرید. در واقع،

قوانینی که ذهن برای ما تعیین می‌کند ساده ولی قدرتمندند. این قوانین می‌گویند: «براساس آنچه باور دارید عمل کنید». قوانین از شما می‌خواهند که در تأیید و یا رد آنچه ذهنتان به شما می‌گوید واکنش نشان دهید. متأسفانه چه با فرمان‌های ذهن موافقت کنیم، و چه مخالفت خود را با جروبحث نشان دهیم، واکنش ما به این معنا خواهد بود که افکارمان را واقعی پنداشته‌ایم. زمانی‌که افکارتان را واقعی تصور می‌کنید و بی‌کم‌وکاست می‌پذیرید، «سوار قطار ذهن خود» شده‌اید، یعنی به افکاری که ذهنتان عرضه می‌کند، صرفاً برحسب حقایقی که به آنها مربوط می‌شوند، پاسخ می‌دهید. موافقت و مخالفت، هر دو در محدودهٔ قوانین هستند، بنابراین هیچ‌یک از این پاسخ‌ها شما را از قطار پیاده نمی‌کند

در دوراهی زندگی یک جاده کم‌گذر وجود دارد به‌نام جادهٔ پذیرش و گشودگی، ذهن‌آگاهی، متمایزسازی و ارزش‌ها و یک جادهٔ پرگذر به‌نام جادهٔ اجتناب، درآمیختگی و کنترل، و این شما هستید که باید تصمیم بگیرید تمایل دارید کدام مسیر را انتخاب کنید. هر مسیری را که انتخاب کنید، مشکلات خاص خود را در پی خواهد داشت. یک مسیر به درد و رنج و زندگیِ توأم با فلاکت، ولی شاید آشناتر و کم‌چالش‌تر منتهی می‌شود و مسیر دیگر، جادهٔ پرچالشِ پذیرش، گشودگی و تعهد به ارزش‌هاست، ولی با تمام سختی‌هایش شما را به یک زندگی توأم با سرزندگی و نشاط راهبری می‌کند. انتخاب با شماست. هیچ راه گریزی نیست؛ یکی از جاده‌ها را باید انتخاب کنید. در این انتخاب کاملاً آزادید و مسئولیت دارید که برای یک زندگی غنی، بانشاط و معنادار بپاخیزید و دست به انتخاب بزنید.

این کتاب قرار نیست به شما کمک کند تا از باتلاقی که در آن گیر افتاده‌اید رها شوید، بلکه می‌خواهد به شما بیاموزد که چگونه با این باتلاق کنار بیایید، رنج‌های خود را التیام بخشید، و در جهت رسیدن به یک زندگی انسانی، معنادار و ارزشمند، با قدرت و نفوذ بیشتری پیش بروید.

بشر رنج می‌برد و این فقط به‌معنای دردکشیدن نیست. رنج چیزی بیش از درد است.