بریده‌هایی از کتاب در قلمرو پادشاهان

نمی‌توانم کاری کنم که فرزندانم در مدرسه، نفرت کورکورانه را نیاموزند. هر روز ساعت هشت صبح بچه‌ها را به مدرسه می‌بردم و ساعت دو بعدازظهر آن‌ها را به خانه بازمی‌گرداندم. فرستادن آن‌ها به مدرسه و کنار آمدن با آنچه در مدرسه آموزش داده می‌شد، درست مثل عبایی که می‌پوشیدم برایم اجباری بود. با تمام این اوصاف، اگرچه نمی‌توانستم مدرسه را متحول کنم، ولی اختیار دخترانم از ساعت دو به بعد با من بود و می‌توانستم تأثیرات منفی مدرسه را خنثی کنم. من به وفا و ناجیه آموختم که باید برای هر رفتاری دلیلی داشته باشند. باید یاد بگیرند که به همه چیز عمیق نگاه کنند، اتفاقات را در ذهنشان ارزیابی نمایند و به نتایج شخصی برسند. هر روز هنگام نهار برایشان اخبار روز را می‌گفتم و درباره مذهب و زندگی صحبت می‌کردم. من برنامه‌ای دائمی تنظیم کردم که دخترها طبق آن می‌توانستند

جالب‌ترین نکته درباره آل سعود و خانواده‌های بزرگ سعودی، رشوه‌خواری آشکار آنهاست. طبق قانون اسلام، نزول پول حرام است و سعودیها بر این موضوع تأکید فراوان دارند، اما هنگامی که پای قراردادهای بزرگ به میان می‌آید، قوانین قرآن به سادگی فراموش می‌شوند.

تنها تفاوت اسلام سعودی با اسلام طالبان، در توانگری، زیاده‌روی و اسراف آل‌سعود است. سعودی‌ها طالبان لوکس شده هستند.

اسلام یعنی رعایت اصول قرآنی و باور به قوانین حق و عدالت مطلق. اما وهابیت یعنی رعایت اصول قرآنی آن‌گونه که مردها می‌خواهند و شاه سعودی تصمیم می‌گیرد و عدالت نسبی بنا به شرایط در جایگاه خانوادگی اشخاص.... هیچ راهی برای جدا کردن نظام زندگی سعودی‌ها و دولت این کشور از شاخه تحریفی وهابیت وجود ندارد. وهابیت فقط پیکر اسلام را می‌شناسد و به عمق اصول معنوی آن هرگز نمی‌رسد. اسلام در کشورهای مدرن اسلامی، دینی انعطاف‌پذیر است که با تغییر شرایط زمانه، محیط را برای زیستن انسان‌ها آماده می‌کند و بی‌آنکه تحریفی در اصول بنیادی آن صورت گیرد، آزادی لازم را برای پیشرفت مادی و معنوی به مردم می‌بخشد.

بالا رفتن نقدینه یسلام، عملا تأثیری بر زندگی ما نداشت. ما همچنان با بلیط‌های مجانی سفر می‌کردیم و من اهل خریدهای آن‌چنانی نبودم. ولی با این همه می‌دانستم که ما جزو پولدارترین مردم جهانیم و این برای یسلام افتخار محسوب می‌شد. به رغم پیشرفت‌های مالی، یسلام هنوز هم راضی به نظر نمی‌رسید. او خوشحال نبود و خودش را درگیر کار می‌کرد تا زیاد فکر نکند.

بالا رفتن نقدینه یسلام، عملا تأثیری بر زندگی ما نداشت. ما همچنان با بلیط‌های مجانی سفر می‌کردیم و من اهل خریدهای آن‌چنانی نبودم. ولی با این همه می‌دانستم که ما جزو پولدارترین مردم جهانیم و این برای یسلام افتخار محسوب می‌شد. به رغم پیشرفت‌های مالی، یسلام هنوز هم راضی به نظر نمی‌رسید. او خوشحال نبود و خودش را درگیر کار می‌کرد تا زیاد فکر نکند.

ولی به من ثابت کرد که نقش او به عنوان یک زن سعودی فقط قرآن خواندن و اطاعت از قوانین مردسالارانه نیست و هنگامی که اسلام به او نیاز داشته باشد، با شجاعت تمام آماده حرکت و نبرد می‌شود. در افغانستان نیز مانند هر کشور دیگری در این دنیا، هنگام جنگ، زن‌ها نیز شانه به شانه مردها می‌جنگیدند. اما در این جنگ غیرمنصفانه و نابرابر با ارتش منظم شوروی، همه آن‌ها به اردوگاه‌های نظامی تبعید می‌شدند و زیر باد و باران با کمترین امکانات سر می‌کردند، در حالی که برای دشمن، ارزششان حتی از حیوان هم کمتر بود.

دسامبر همان سال شورش دیگری در یکی از شهرهای شرقی عربستان رخ داد و کشته‌های بسیاری بر جا گذاشت. شهر قاتیف مرکز استقرار شیعه‌های عربستان بود. شیعه، مذهب رسمی ایرانیان است. این گروه رسمی که در عربستان به شدت سرکوب شده بودند، پس از سال‌ها سکوت، تحت تأثیر انقلاب ایران و آیت‌الله خمینی، در روز به شهادت رسیدن امام حسین، نوه حضرت محمد، به خیابان‌ها می‌ریزند تا یاد او را زنده نگه دارند. این آیین در کشورهایی که مسلمانانش پیرو مذهب شیعه هستند، هر ساله انجام می‌شود و «مراسم عاشورا» نام دارد. پلیس وهابی عربستان بدون آنکه به آن‌ها تذکری بدهد، به خیابان‌ها می‌ریزد و شماری از این شیعیان را به قتل می‌رساند. این عمل موجب اغتشاش فراوان می‌شود و درگیریها چندین روز ادامه می‌یابد.

آن‌ها با عروسک بچه‌ها نیز مشکل داشتند و تمام عروسک‌ها را از مغازه‌ها جمع کردند. برای آن‌ها عروسک حکم ویسکی را داشت و حرام بود، چرا که در آیین وهابیت، هر نوع چهره‌پردازی هنری رقابت با خدا محسوب می‌شود.

من در جامعه‌ای زندگی می‌کردم که زن‌ها هیچ بودند و می‌کوشیدند تا هیچ باقی بمانند.

من در جامعه‌ای زندگی می‌کردم که زن‌ها هیچ بودند و می‌کوشیدند تا هیچ باقی بمانند.

وحشتی که آن شب مرا فرا گرفت، هنوز هم با من است و مدت‌ها به آن فکر می‌کردم؛ پدربزرگی که حق دارد نوه جوانش را بکشد، زیرا عاشق شده است، و از هیچ‌کس ـ حتی شاه‌ـ نیز کاری برنمی‌آید. آن‌ها بر مبنای دین اسلام رفتار نمی‌کردند. هیچ‌گونه دادگاه اسلامی برای دخترک بیچاره تشکیل نشده بود و هیچ فتوا یا حکمی را یک مقام مذهبی صادر نکرده بود. این حادثه غم‌انگیز فقط ریشه در باورهای خشک و پوسیده سعودی داشت و حتی هنوز هم این سنت‌های وحشیانه حفظ شده است.

من لباس‌های معمولی می‌پوشیدم و درست مثل مهمانی‌های اروپایی، باربی‌کیو (کباب پختن روی منقل‌های کوچک) و آبجو به راه بود. خرید الکل در عربستان بسیار دشوار است، اما اعضای سفارتخانه‌ها می‌توانند هرچقدر خواستند برای مصارف شخصی خود تهیه کنند. یکی از راننده‌های ما می‌توانست از یکی از سفارتخانه‌های آفریقایی برایمان آبجو تهیه کند.

وقتی از اتاق عقبی آمدم و برای کارگران توضیح دادم چه می‌خواهم، هیچ‌کدامشان گوش نکردند. آن‌ها همان کاری را می‌کردند که پیش از ورود من انجام می‌دادند و سعی می‌کردند تکه‌ای موکت را روی پارگی موکت اصلی بچسبانند. من مرتب آنچه می‌خواستم، تکرار می‌کردم و نهایتآ سرشان فریاد کشیدم. بالاخره یکی از آن‌ها کمی رویش را برگرداند و بی‌آنکه به صورت من نگاه کند، گفت: «من از زن دستور نمی‌گیرم.» و اخم کرد.

قطعآ اسامه نمی‌خواست فرزندش بمیرد. او به کودک خود بی‌توجهی نمی‌کرد، ولی برای او زجر کشیدن فرزندش کمتر از اعتقاداتش اهمیت داشت؛ اعتقادات بی‌ریشه‌ای که به اشتباه تصور می‌کرد از آیات قرآن سرچشمه گرفته‌اند. خانواده‌اش به سادگی از هیبت و تعصب و غیرت او می‌ترسیدند؛

آل‌سعود به کمک انگلیسیها و همین‌طور به کمک کلام و شمشیر، عربستان را بدین گونه که هست، بنا نهادند.

اسلام در این کشور واقعیتی متفاوت از دین الهی است. وهابیت، ریشه در راز و رمزها و نشانه‌های دنیایی کهن و ترسناک دارد و شباهتی با اسلام واقعی با پیچیدگی‌های متفکرانه و خردمندانه آن در کشورهایی همچون ایران و مصر ندارد. هنگامی که من وارد عربستان شدم، از عمر پادشاهی در این کشور بیش از پنجاه سال نمی‌گذشت و همه چیز همچنان شبیه دوره‌های کهن و ملوک‌الطوایفی بود. اگرچه عربستان یکی از ثروتمندترین کشورهای جهان است، اما در واقع توسعه‌نیافته‌ترین کشور عرب در میان دیگر کشورهای پولدار عربی محسوب می‌شود و ساده‌ترین بافت اجتماعی را در میان تمام کشورهای جهان داراست.

همه فروشنده‌ها نیز به دلیل ورود زنی سیاه‌پوش به همراه همسرش در یک مغازه معمولی غیبشان زده بود. خدایا! آنها از چه می‌ترسیدند؟ نجاست؟ از زنی که هیچ جای بدن یا چهره‌اش دیده نمی‌شد؟ آیا این که همه از سر راهم دور شوند و به من پشت کنند، نشانه احترام مرد به زن بود؟ داشتم از کوره درمی‌رفتم.

تمام لحظات آن زن در رعایت کردن اصول اسلامی، آن‌گونه که آنها را می‌شناخت، می‌گذشت. همه چیز برای او گناه محسوب می‌شد. همه چیز به او حرام بود و اگر حرام نبود، ناپسند و خجالت‌آور بود. راه رفتن در خیابان شرم‌آور بود. گوش سپردن به موسیقی شرم‌آور بود. حرف زدن با مستخدمین مرد حرام بود.

یسلام یکی از اولین کامپیوترهای شخصی را که به بازار آمده بود، خرید. او علاقه فراوانی به استفاده از این سیستم جدید در گسترش کارهای خود داشت و به همین منظور با شخصی به نام استیو جابز ملاقات کرد. جابز یکی از اولین کسانی بود که استفاده‌های مختلف از کامپیوتر را فرا گرفته بود و یک کامپیوتر شخصی بزرگ در گاراژ خانه‌اش داشت. ما خوشحال بودیم که همپای تغییرات دنیای مدرن پیش می‌رویم.