بریده‌هایی از کتاب در قلمرو پادشاهان

یک‌بار در یکی از بوتیکهای پاریس، لطیفه و یسلام اصرار داشتند تا من لباسی شصت هزار دلاری بخرم. وقتی به آنها گفتم دلم نمی‌آید آن همه پول بابت لباسی بدهم که شاید یک‌بار بیشتر آن را نپوشم، متعجب شدند. آن‌ها نیز مثل بقیه سعودیها فقط به فکر خرج کردن پولهای خود به هر شکل ممکن بودند.

طبق قانون اسلام، نزول پول حرام است و سعودیها بر این موضوع تأکید فراوان دارند، اما هنگامی که پای قراردادهای بزرگ به میان می‌آید، قوانین قرآن به سادگی فراموش می‌شوند. آل‌سعود نزول‌خوارند و از تمام خارجیها و داخلیهای غیرمحبوب، نزول پولشان را می‌گیرند. از این بامزه‌تر آنکه اگر منافعشان درخطر باشد، نزول نمی‌دهند.

اکنون تقریبآ تمام شاهزاده‌های درجه یک خانواده، بخش عمده‌ای از سود شرکتهای مختلف در این کشور را به جیب می‌زنند. تمام جاده‌ها، پل‌ها، فروشگاهها، برجهای تجاری، فرودگاهها و هر آنچه در عربستان وجود دارد، به نوعی متعلق به آل‌سعود است. آنها یا صاحب زمین هستند، یا شریک مستقیم شرکتهای خارجی و یا به سادگی درصدی از سود هر شرکت را دریافت می‌کنند، زیرا قیم قانونی آنها هستند. اکنون نفتی که سودش به عبدالعزیز می‌رسید، ارثیه‌ای کوچک است که خاندان بزرگ سعود را راضی نمی‌کند

اسلام یعنی رعایت اصول قرآنی و باور به قوانین حق و عدالت مطلق. اما وهابیت یعنی رعایت اصول قرآنی آن‌گونه که مردها می‌خواهند و شاه سعودی تصمیم می‌گیرد و عدالت نسبی بنا به شرایط در جایگاه خانوادگی اشخاص....

یک بار در یک مهمانی خانوادگی در میان جمع به عایشه گفتم: «برادرت یسلام الان در آن یکی اتاق است. برو او را ببین و از خودش بپرس چرا به دیدنت نمی‌آید و دیگر از من در این‌باره گله نکن.» کل سالن ناگهان در سکوت فرو رفت. من از عایشه می‌خواستم تا برادرش را در جمع مؤاخذه کند. زن‌های دیگر با بهت و حیرت به من نگاه می‌کردند.

حتی این گفت‌وگوهای ساده نیز برای من حکم آزمایش‌های سخت را داشت که نباید در آن‌ها وارد می‌شدم. به طور مثال شیخه می‌توانست حال شوهر من را بپرسد، چون برادر او بود، ولی من به هیچ وجه نمی‌توانستم حال شوهر او را بپرسم. با اینکه زن برادرش بودم، حق بر زبان آوردن نام شوهرش را نداشتم

یک‌بار که با رافعه گفت‌وگو می‌کردم، بحث روبنده و عبا و دستکش پیش آمد. من به او گفتم استفاده از تمام این‌ها برای حفظ حجاب غیرضروری است و در واقع نوعی تجاوز مردان سعودی به زن‌ها محسوب می‌شود. آن‌ها مردانی ضعیف هستند که حتی نمی‌توانند چهره یا دستان زنی را ببینند و دچار شهوت نشوند و برای آنکه خودشان را از بار گناه برهانند، چنین چیزهایی را برای شما ضروری اعلام کرده‌اند. رافعه طوری به من نگاه کرد که خیال کردم جملاتم را به زبان یونانی دوران اسکندر بیان کرده‌ام

فرهنگ صحراگردی و بادیه‌نشینی در این کشور آن‌ها را از تمام عناصر فرهنگی که در کشورهای متمدنی همچون ایران و حتی برخی از همسایگان عرب وجود دارد، دور می‌کند. سعودی‌ها مردمی عقب مانده‌اند که در حقیقت هرگونه لذتی را در زندگی، گناه می‌دانند.

در سال ۱۷۰۰ میلادی شخصی به نام عبدالوهاب ـ مردی پاک دین یا خشکه مذهب ـ از دیدن آنکه مردم، اسلام را با خرافاتی نظیر پرستش سنگ‌ها و درخت‌ها ترکیب کرده بودند، مشمئز شد و شروع به آموزش اسلام از دید خودش کرد. در سال ۱۹۳۲ عبدالعزیز بن سعود، سردار صحراها، تحت تأثیر آنچه از آموزش‌های او باقی مانده بود، قرار گرفت و وهابیت را در کل عربستان گسترش داد و همین‌طور نام خودش را بر کشور نهاد. بنابراین عربستان سعودی تنها کشور جهان است که نامش را از نام شاه خود گرفته است

از نظر اجتماعی عربستان سعودی کشوری قرون وسطایی است و سیاهی و تاریکی گناه و ممنوعیت، این کشور را دربر گرفته است. اسلام در این کشور واقعیتی متفاوت از دین الهی است. وهابیت، ریشه در راز و رمزها و نشانه‌های دنیایی کهن و ترسناک دارد و شباهتی با اسلام واقعی با پیچیدگی‌های متفکرانه و خردمندانه آن در کشورهایی همچون ایران و مصر ندارد.

تا قرن نوزدهم میلادی پای هیچ‌کس از اروپا به این بیابان عظیم و برهوت گشوده نشده بود. از نظر روانی، عربستان غیرصمیمی‌ترین و مهمان‌ناپذیرترین کشور دنیاست.

ما در نقطه‌ای از جهان زندگی می‌کردیم که برای انسان خلق نشده بود. عجیب‌تر آنکه جده در کنار دریا بود. این بزرگ‌ترین بندر صحرایی دنیاست! در این منطقه حتی یک رودخانه هم وجود نداشت و همین‌طور اثری از هیچ سبزه‌ای نبود و رنگی از آنچه متعلق به سواحل دریاست، در این منطقه دیده نمی‌شد.

یسلام یکی از اولین کامپیوترهای شخصی را که به بازار آمده بود، خرید. او علاقه فراوانی به استفاده از این سیستم جدید در گسترش کارهای خود داشت و به همین منظور با شخصی به نام استیو جابز ملاقات کرد. جابز یکی از اولین کسانی بود که استفاده‌های مختلف از کامپیوتر را فرا گرفته بود و یک کامپیوتر شخصی بزرگ در گاراژ خانه‌اش داشت

عربستان سعودی در آن سال‌ها هنوز از شکل سنتی و دیرینه خود فاصله چندانی نگرفته بود. مردم از سال ۱۹۳۰ و با کشف نفت در این سرزمین، کمی از فقر فاصله گرفته بودند. اما ثروت هنگفتی که باید تا پس از دهه هفتاد نصیب این سرزمین می‌شد، هنوز از راه نرسیده بود. میدان الاغ، یکی از مناطق شهر جده بود که مردم برای خرید آب در آنجا صف کشیده بودند و آب‌فروش‌ها از بشکه‌هایی که بار الاغ‌های خود کرده بودند، به آن‌ها آب می‌فروختند.

شیخ محمد بن‌لادن فقیرزاده بود، اما توانست بزرگ‌ترین شرکت ساختمان‌سازی خاورمیانه را راه‌اندازی کند. او کاخ شاهان و شاهزاده‌های عرب را ساخته بود و مکان‌های مقدس اسلامی را بازسازی کرده بود. او برای خودش غولی بود؛ یک قهرمان واقعی که بیش از هر مرد دیگری در این دنیا کار کرده بود. او صادق و پارسا بود و تمام کسانی که وی را ملاقات کرده بودند، دوستش داشتند و اکنون من عاشق پسر این مرد بودم.

در سال ۱۹۹۰ هنگامی که کویت به اشغال عراق درآمد و زمزمه‌های استفاده آمریکا از خاک عربستان برای مبارزه با صدام آغاز شد، اسامه شورش کرد. او به فهد، شاه عربستان، پیشنهاد داد که از نیروهای افغانی تحت حمایتش برای مبارزه با صدام استفاده کند. برخی از شاهزاده‌های مذهبی عربستان نیز این پیشنهاد او را پسندیدند و آن را ارزشمند دانستند اما شاه فهد آن را نپذیرفت. اسامه علیه خاندان سلطنتی عربستان شورید و بیانیه‌هایی در باب فساد و رشوه‌خواری آنها و وابستگی عمیقشان به آمریکا صادر کرد و بالاخره در پی این اقدامات، خاندان سلطنتی او را از کشور راند.

میدان الاغ، یکی از مناطق شهر جده بود که مردم برای خرید آب در آنجا صف کشیده بودند و آب‌فروش‌ها از بشکه‌هایی که بار الاغ‌های خود کرده بودند، به آن‌ها آب می‌فروختند

ام یسلام برایم توضیح داد که اسامه گفته زنش حق ندارد از شیشه برای آب دادن به بچه استفاده کند. به همین سادگی، او دستور داده بود نوزادش از شیشه استفاده نکند. به همین سادگی. و نجوا هم هیچ کاری در برابر امر او نمی‌توانست انجام دهد.

اسامه بن‌لادن و همتایان او به یکباره از دل کویر بیرون نیامده‌اند. آنها ساخته شده‌اند. فرهنگ قرون وسطی و عقب‌مانده سعودی آنها را شکل داده و ساخته است. اسامه نمونه کاملی از یک سعودی معتقد به باورهای قومی و مذهبی خویش است؛ فردی که از دنیای بیرون بی‌خبر مانده و هنگامی که درها باز شده، طغیان می‌کند. او متعلق به جامعه‌ای است که نیمی از مردمش ـ زنها ـ آزادی و فردیت خود را در برابر قوانین پوچ و بی‌اساس وهابی باخته‌اند؛ جامعه‌ای که در آن همه چیز مطلق است و جایی برای تغییر و دگرگونی وجود ندارد.

من در جامعه‌ای زندگی می‌کردم که زن‌ها هیچ بودند و می‌کوشیدند تا هیچ باقی بمانند. آن‌ها حاضر نبودند تغییرات خوشایندی را که در مجاورتشان رخ می‌داد، جدی بگیرند و من هرچه تلاش می‌کردم، حمایت نمی‌شدم. این زن‌ها توان و روح مبارزه را نداشتند و حاضر نبودند به آن‌چه نهی شده بود حتی فکر کنند. بدبختانه، بسیاری از آن‌ها زنانی باهوش و پرانرژی بودند، ولی فقط با موازین مذهبی حاضر به تجزیه و تحلیل وقایع می‌شدند. آن‌ها فقط به دلیل ایمانشان زنده بودند و شخصیت‌های فردی خود را به کلی فراموش کرده بودند