بریده‌هایی از کتاب دایی وانیا: صحنه‌هایی از زندگی روستایی

راهزن‌ها و آتش‌سوزی‌ها نیستند که دنیا را نابود می‌کنند، بلکه کینه و نفرت‌ها، دشمنی‌ها و اختلاف‌عقیده‌های کوچک‌اند...

گاهی پیش می‌آید که به‌طرز تحمل‌ناپذیری رنج ببرم. اما متأسفانه نوری در آن دوردست‌ها به چشم نمی‌خورد. دیگر هیچ انتظاری ندارم، از آدم‌ها هم خوشم نمی‌آید... خیلی وقت است که دیگر کسی را دوست ندارم.

وقتی زندگی واقعی از آدم می‌گریزد، به سراب‌ها پناه می‌برد. به‌هرحال، از هیچی بهتر است.

آدم‌ها به‌جای آفریدن و ساختن، جز نابود کردن آن‌چه طبیعت به آن‌ها عطا کرده، کار دیگری نمی‌کنند.

دایی عزیزم، دایی نازنینم، وانیا، گریه نکن. می‌دانم که در زندگی لحظه‌ای شاد نبوده‌ای، اما حوصله به خرج بده دایی جان، حوصله... زمان استراحت ما هم فرا خواهد رسید... [دایی‌اش را در بغل می‌گیرد.] استراحت خواهیم کرد!

دوست دارم زندگی کنم، عاشق موفقیت، افتخار و هیاهو هستم، حال آن‌که این‌جا، انگار در تبعیدگاهم. مدام به گذشته‌ام تأسف می‌خورم، شاهد موفقیت‌های دیگران هستم و از مرگ وحشت دارم... نه، دیگر نمی‌خواهم، تحملش را ندارم!

پیرها آخرعمری مثل بچه‌ها می‌شوند، دل‌شان می‌خواهد برای‌شان دلسوزی کنند، ولی این روزها کی دلسوزی سرش می‌شود؟

دوروبرم جز یک عده احمق تمام‌عیار کسی را نمی‌بینم، گروهی آدم‌های بی‌شعور. وقتی آدم دو یا سه سال مدام با آن‌ها سروکار پیدا می‌کند، بی‌آن‌که متوجه باشد، خودش هم احمق می‌شود. این امر پرهیزناپذیر است.

این دکتر کاملاً حق دارد: هیولای نابودکنندگی در هریک از ما وجود دارد. شما نه به جنگل‌ها رحم می‌کنید، نه به پرندگان، نه به زن‌ها و نه به همنوعان‌تان.

آدم باید وحشی بی‌شعوری باشد که این‌همه زیبایی را در بخاری یا اجاق بسوزاند، آن‌هم برای نابود کردن آن‌چه خودمان قادر به به‌وجود آوردنش نیستیم. انسان طوری خلق شده که با هوش و نیروی خلاقه‌اش، به دارایی‌های طبیعی‌اش بیفزاید، اما تاکنون چه چیزی آفریده؟ فقط نابود کرده. از تعداد جنگل‌ها روزبه‌روز کاسته می‌شود، رودها به خشکی می‌گرایند، شکار نایاب می‌شود، آب‌وهوا خشک و نامساعد می‌شود و زمین هرروز فقیرتر و زشت‌تر می‌شود.

عمرمان به‌سر آمد، بدون هیچ شکوه و شکایتی می‌رویم. در دنیای دیگر خواهیم گفت: در آن دنیا خیلی رنج برده‌ایم، با تیره‌روزی زندگی کرده‌ایم و خداوند به ما رحم خواهد کرد.

روزهای بی‌شماری را باید پشت‌سر بگذاریم و شب‌هایی تمام‌نشدنی. و با صبر و شکیبایی آن‌چه را سرنوشت برای‌مان رقم زده تحمل می‌کنیم.

آدم وقتی کسی را که دوست دارد نبیند، کم‌تر رنج می‌برد.

باید به همه اعتماد کرد، در غیر این‌صورت زندگی تحمل‌ناپذیر می‌شود.

آه که زشت بودن چه نفرت‌انگیز است. می‌دانم که خوشگل نیستم، این را به خوبی می‌دانم.

آدم‌ها به‌جای آفریدن و ساختن، جز نابود کردن آن‌چه طبیعت به آن‌ها عطا کرده، کار دیگری نمی‌کنند.

سرنوشت مدام آزارم می‌دهد، گاهی پیش می‌آید که به‌طرز تحمل‌ناپذیری رنج ببرم. اما متأسفانه نوری در آن دوردست‌ها به چشم نمی‌خورد. دیگر هیچ انتظاری ندارم، از آدم‌ها هم خوشم نمی‌آید... خیلی وقت است که دیگر کسی را دوست ندارم.

در وجود انسان همه‌چیز باید زیبا باشد: چهره‌اش، لباس‌هایش، روحش و اندیشه‌هایش.

وقتی زندگی واقعی از آدم می‌گریزد، به سراب‌ها پناه می‌برد.

یک زن موقعی می‌تواند با مردی دوست شود که اول رفیقش و بعد هم معشوقه‌اش شده باشد.