بریده‌هایی از کتاب دایی وانیا: صحنه‌هایی از زندگی روستایی

استعداد دارم، باهوش و جسورم!... اگر به‌طور عادی زندگی می‌کردم، می‌توانستم شوپنهاور دیگری بشوم، یا داستایفسکی دیگری!

در وجود انسان همه‌چیز باید زیبا باشد: چهره‌اش، لباس‌هایش، روحش و اندیشه‌هایش.

دانستن راز کسی دیگر درحالی‌که آدم نمی‌تواند کمکش بکند، چه دردناک است.

وقتی زندگی واقعی از آدم می‌گریزد، به سراب‌ها پناه می‌برد

زندگی، کسالت‌بار، احمقانه و کثیف است.

دانستن راز کسی دیگر درحالی‌که آدم نمی‌تواند کمکش بکند، چه دردناک است.

تنبلی و بیکاری مسری است!

انسان طوری خلق شده که با هوش و نیروی خلاقه‌اش، به دارایی‌های طبیعی‌اش بیفزاید، اما تاکنون چه چیزی آفریده؟ فقط نابود کرده. از تعداد جنگل‌ها روزبه‌روز کاسته می‌شود، رودها به خشکی می‌گرایند، شکار نایاب می‌شود، آب‌وهوا خشک و نامساعد می‌شود و زمین هرروز فقیرتر و زشت‌تر می‌شود.

مغزم دست‌نخورده باقی مانده، عقلم هنوز سر جایش است، اما احساس‌هایم کُند شده و زنگار گرفته‌اند. هیچ آرزویی ندارم، احساس احتیاج به هیچ‌چیزی هم نمی‌کنم، به کسی هم علاقه‌مند نیستم... شاید فقط به تو.

شب و روز، این فکر که زندگی‌ام هدر رفته، مانند شبحی بدخواه آزارم می‌دهد.

گروهی آدم‌های بی‌شعور. وقتی آدم دو یا سه سال مدام با آن‌ها سروکار پیدا می‌کند، بی‌آن‌که متوجه باشد، خودش هم احمق می‌شود. این امر پرهیزناپذیر است.

پیرها آخرعمری مثل بچه‌ها می‌شوند، دل‌شان می‌خواهد برای‌شان دلسوزی کنند، ولی این روزها کی دلسوزی سرش می‌شود؟

گذشته‌ای برایم نمانده، به‌طرز احمقانه‌ای آن را با افکاری بیهوده به باد داده‌ام. حالا هم جز پوچی‌ای بیهوده چیز دیگری برایم نمانده.

او را روی میزی خواباندم که عملش کنم، اما تا بوی داروی بیهوش‌کننده به دماغش خود، جابه‌جا مرد. این لحظه‌ای است که احساس‌های آدم جان می‌گیرند و سر برمی‌دارند و انگار به‌عمد آدمی را کشته باشم، عذاب وجدان گرفتم. آن‌وقت نشستم و چشم‌هایم را بستم ــ این‌طوری ــ و از خودم پرسیدم: آیا آن‌هایی که صد سال، دویست سال پس از ما به دنیا آمده و زندگی خواهند کرد، آن‌ها که ما راه را برای‌شان باز و هموار کرده‌ایم، به‌خوبی از ما یاد خواهند کرد؟ نه، دایه جان، فراموش‌مان می‌کنند.

خودم پرسیدم: آیا آن‌هایی که صد سال، دویست سال پس از ما به دنیا آمده و زندگی خواهند کرد، آن‌ها که ما راه را برای‌شان باز و هموار کرده‌ایم، به‌خوبی از ما یاد خواهند کرد؟ نه، دایه جان، فراموش‌مان می‌کنند. مارینا: آدم‌ها بله، اما خدا فراموش‌مان نمی‌کند. آسترف: متشکرم، دست‌کم تو حرف خوبی زدی.

از خودم پرسیدم: آیا آن‌هایی که صد سال، دویست سال پس از ما به دنیا آمده و زندگی خواهند کرد، آن‌ها که ما راه را برای‌شان باز و هموار کرده‌ایم، به‌خوبی از ما یاد خواهند کرد؟ نه، دایه جان، فراموش‌مان می‌کنند.

کسانی که صد یا دویست سال پس از ما زندگی خواهند کرد و تحقیرمان می‌کنند که چرا زندگی‌مان را چنین احمقانه هدر داده‌ایم، شاید راز خوشبختی را دریابند. اما ما... برای‌مان فقط یک امید باقی می‌ماند. داشتن رویاهایی در سر، در تابوت‌مان، شاید آن موقع رویاهایی دلنشین به سراغ‌تان بیایند.

در سرزمین‌هایی که آب‌وهوای مساعدی دارند، مردمان‌شان کم‌تر با طبیعت درگیر می‌شوند، خلق‌وخوی ملایم‌تر و رفتاری محبت‌آمیزتر دارند. همگی‌شان زیبا، ملایم و حساس‌اند، گفته‌هاشان با ظرافت همراه است و حرکات‌شان دلپذیر. هنرها و دانش‌ها در این سرزمین‌ها شکوفا می‌شوند، فیلسوف‌ها بدبین نیستند، مردها با نرم‌خویی و ظرافت زیادی با زن‌ها رفتار می‌کنند...

حقیقت هرچه باشد، کم‌تر از بلاتکلیفی و بی‌خبری دردناک است.

یک زن موقعی می‌تواند با مردی دوست شود که اول رفیقش و بعد هم معشوقه‌اش شده باشد.