بریده‌هایی از کتاب سه خواهر

باید کار کرد، کار کرد! اگر زندگی را غم‌انگیز می‌یابیم، اگر به نظرمان گرفته و افسرده‌کننده می‌آید، به این دلیل است که کار نمی‌کنیم. ما جزو آن آدم‌هایی به دنیا آمده‌ایم که کارکردن را تحقیر می‌کنند.

من فردا از این‌جا می‌روم، دوست عزیز. شاید دیگر هرگز هم یکدیگر را نبینیم. می‌خواهم نصیحتی به تو بکنم. کلاهت را سرت بگذار، چوبدستی‌ات را بردار و برو... برو و پشت سرت را هم نگاه نکن. هرقدر دورتر بروی برایت بهتر است.

ناتاشا را دوست دارم، اما بعضی وقت‌ها به نظرم بی‌نهایت فرومایه و مبتذل می‌آید. آن‌وقت است که گیج می‌شوم و سر درنمی‌آورم چرا تا این حد دوستش دارم، یا به چه دلیل دوستش دارم.

بیایید برای یک‌بار هم که شده حرف‌هامان را رک‌وراست و بی‌پرده به هم بزنیم. چه دلخوری‌ای از من دارید؟ بگویید چی؟

خوشبخت‌شدن برای ما امکان‌پذیر نیست، چون وجود ندارد، ما فقط آرزویش را می‌کنیم.

بهتر نیست آدم گاو یا اسب باشد و کار کند، تا زنی جوان که تا لنگ ظهر می‌خوابد، قهوه‌اش را توی رختخواب می‌خورد، دو ساعت هم صرف لباس‌پوشیدن و آرایش‌کردن می‌کند؟... آه که چه نفرت‌انگیز است. من مثل موقعی که هوا گرم است و آدم نیاز دارد آب بخورد، دلم می‌خواهد کار کنم. اگر صبح زود از خواب برنخواستم، اگر همچنان به بی‌کار و بی‌عار گشتن ادامه دادم، دوستی‌تان را از من دریغ کنید، ایوان رومانیچ عزیز.

این عشق و علاقه‌ام نسبت به شما، بهترین چیزی است که می‌توانم داشته باشم.

اما آیا این وضع می‌تواند برای همیشه به همین منوال ادامه پیدا کند؟ شک دارم! شک دارم! دوران دیگری آغاز شده، هیولایی به سویمان می‌آید، توفان قدرتمندی دارد شکل می‌گیرد، کاملاً نزدیک است و به‌زودی تنبلی، بی‌تفاوتی، تبعیض‌ها، از زیر کار دررفتن‌ها، ملال و افسردگی در جامعه‌مان پایان می‌گیرد.

«اصل در سراسر عمر نحوه‌ی درست زندگی‌کردن است. هر کس این اصل را از دست بدهد، محکوم به فناست.»

هر قدر بیش‌تر از عمرم می‌گذرد، بیش‌تر علاقه دارم بدانم.

زندگی به همین صورت باقی می‌ماند؛ زندگی‌ای دشوار، پررمزوراز و شادمانه. هزار سال دیگر هم باز آدم‌ها آه‌کشان می‌گویند: «آه که زندگی‌کردن چه دشوار است!» ترس از مرگ هم همواره وجود خواهد داشت و هیچ‌کس هم دلش نمی‌خواهد بمیرد.

گاهی وقت‌ها چه موضوع‌های احمقانه‌ای، چه جزییات بیهوده‌ای ناگهان بدون هیچ دلیلی در زندگی آدم اهمیت پیدا می‌کنند! هر قدر هم آدم نمی‌خواهد به آن‌ها اهمیت بدهد، جدی‌شان نگیرد، بازهم تعادلش را از دست می‌دهد و هیچ وسیله‌ای هم پیدا نمی‌شود جلو این دلشوره را بگیرد

به نظر من بشر باید ایمان داشته باشد، دست‌کم به یک چیز، در غیر این صورت زندگی‌اش توخالی خواهد بود... زندگی کردن، بدون این‌که آدم بداند چرا لک‌لک‌ها پرواز می‌کنند، چرا بچه‌ها زاده می‌شوند، چرا آسمان پرستاره است... باید فهمید چرا زندگی می‌کنیم، در غیر این صورت، همه‌چیز مهمل و دری‌وری خواهد بود.

کمی دیگر که بگذرد، پی خواهیم برد که این زندگی و این درد و رنج‌ها چه مفهومی دارند... اگر حالا می‌دانستیم چه خوب بود!

گاهی وقت‌ها چه موضوع‌های احمقانه‌ای، چه جزییات بیهوده‌ای ناگهان بدون هیچ دلیلی در زندگی آدم اهمیت پیدا می‌کنند! هر قدر هم آدم نمی‌خواهد به آن‌ها اهمیت بدهد، جدی‌شان نگیرد، بازهم تعادلش را از دست می‌دهد و هیچ وسیله‌ای هم پیدا نمی‌شود جلو این دلشوره را بگیرد.

به گمانم همه‌چیز رفته‌رفته تغییر خواهد کرد. هم‌اکنون هم این تغییرها در برابر چشمان‌مان رخ می‌دهند. تا دویست یا سیصد سال، شاید هم هزار سال دیگر، اهمیتی ندارد در چه مدت زمانی، زندگی تازه‌ای برقرار خواهد شد، زندگی‌ای سرشار از خوشبختی. البته ما تا آن موقع زنده نیستیم اما برای همین و با این آرزو زنده‌ایم، کار می‌کنیم و رنج هم می‌بریم. این ما هستیم که زندگی آینده را می‌آفرینیم، حتا این تنها هدف زنده‌بودن‌مان است و اگر موافق باشید، همین موضوع خوشبختی‌مان را تشکیل می‌دهد.

چه رنج بزرگی است وقتی آدم شکوهمندانه می‌نوازد و همزمان می‌داند کسی چیزی سرش نمی‌شود!

هزار سال دیگر هم باز آدم‌ها آه‌کشان می‌گویند: «آه که زندگی‌کردن چه دشوار است!» ترس از مرگ هم همواره وجود خواهد داشت و هیچ‌کس هم دلش نمی‌خواهد بمیرد.

فردی هوشمند و باسواد هرجا که باشد، حتا در شهر کوچک غم‌انگیز و کسل‌کننده‌ای مثل این‌جا، هرگز به‌دردنخور نیست

هیچ بعید نیست که زندگی کنونی - که ما بدون چک‌وچانه می‌پذیریم - روزی به نظر عجیب و احمقانه بیاید، نادرست و شاید هم گناهکارانه.