بریده‌هایی از کتاب بیدل دهلوی

علاج خارخار حرص ممکن نیست جز مردن

تحفهٔ ما بی‌بران غیر از دل صد چاک نیست

چشم طمع مدوزید برکیسهٔ خسیسان باورنمی‌توان داشت سگ نان دهد گدا را روزی‌دو زین بضاعت‌مردن کفیل‌هستی‌ست برگ معاش ماکرد تقدیرخونبها را در چشم‌کس‌ نمانده‌ست‌گنجایش مروت زین خانه‌ها چه مقدار تنگی‌گرفت جا را

غبار دشت بیرنگیم و موج بحر بی‌ساحل سر آن دامن از دست‌که می‌گردد رها اینجا

مستانه می‌خرامی و ترسم‌که در رهت با رنگ چهره‌ام بپرد هوش نقش پا در هر قدم ز شوق خرام تو می‌کشد خمیازهٔ فغان لب خاموش نقش پا گاه خرام می‌چکد از پای نازکت رنگ حنا به‌گرمی آغوش نقش پا رنگ بنایم از خط تسلیم ریختند یک جبهه سجده است برودوش نقش پا بیدل ز جوش آبله‌ام در ره طلب گوهرفروش شد چوصدف‌گوش نقش پا

آدمی گر اندکی غافل شود خر می‌شود

آدمی گر اندکی غافل شود خر می‌شود

آدمی گر اندکی غافل شود خر می‌شود

آن جلوه که ناپیداست باید همه جا باشد

دل آشفتهٔ ما را سر مویی دریاب

او سپهر و من‌کف خاک اوکجا و من‌کجا

دوجهان ساغرتکلیف زخود رفتن ماست

هرچه آید به نظر آن طرفش موهوم است روز شب صورت پشت و رخ‌کار است اینجا

آرزو خون‌گشتهٔ نیرنگ وضع نازکیست

هرکه را الفت شهید چشم مخمورت‌کند نشئه انگیزد زخاکش‌گرد تا روز جزا

او سپهر و من‌کف خاک اوکجا و من‌کجا

نیست برق جانگدازی چون تغافلهای ناز بیش از این آتش مزن در خانهٔ آیینه‌ها

قامت او هرکجا سرکوب رعنایان شود سرو راخجلت مگر درسایه‌اش داردبه پا هرنفس صد رنگ می‌گیرد عنان جلوه‌اش تاکند شوخی عرق آیینه می‌ریزد حیا بال وپر برهم زدن بیدل‌کف‌افسوس بود خاک نومیدی به فرق سعی‌های نارسا

نیست در بنیاد آتش خانهٔ نیرنگ دهر آنقدر خاکسترکایینه‌ای گیرد جلا

کجا الوان نعمت زین بساط آسان شود پیدا که آدم ازبهشت آید برون تا نان شود پیدا تمیز لذت دنیا هم آسان نیست ای غافل چوطفلان خون‌خوری یک‌عمر تادندان شودپیدا سحرتا شام باید تک زدن چون آفتاب اینجا که خشکاری به چشم حرص این انبان شود پیدا سحاب‌کشت ما صد ره شکافد چشم‌گریانش که‌گندم یک تبسم با لب خندان شود پیدا تلاش موج درگوهر شدن امید آن دارد که‌گرد ساحلی زبن بحر بی‌پایان شود پیدا جنون هم جهدها بایدکه دامانش به چنگ افتد دری صد پیرهن تا پیکر عریان شود پیدا عیوب آید برون تاگل‌کند حسن‌کمال اینجا