بریده‌هایی از کتاب رهایی از تکبر پنهان

دعا نکردن، یکی از وجوه استکبار در برابر حضرت حق برشمرده شده است.

وقتی کسی متکبّرانه از فرمان‌های خدا تمرّد می‌کند، در واقع به خدا تکبّر کرده است.

منفور شدن پیش آدم‌ها یکی از نتایج تکبّر است.

کسی که در قلبش ذره‌ای کبر باشد (حتی به اندازه ذره خردل) وارد بهشت نخواهد شد.

افرادی که قلبشان پر از تکبّر است، ولی به‌ظاهر افرادِ مهربان و بعضاً متواضعی هستند را باید از طریق نپذیرفتن حق شناخت.

امام صادق (ع) می‌فرمایند: «إنّما الکبرُ إنکارُ الحَقِّ؛ به درستی که تکبّر چیزی نیست جز انکارکردن حق.»

اگر حرفِ حقّی به ما عرضه شد و آن را نپذیرفتیم، در واقع «متکبّر» هستیم، به همین سادگی!

تکبّر مهم‌ترین عاملِ نفهمیدن و کج فهمیدن است.

یا اباذر، کسی که بمیرد و در قلبش ذره‌ای تکبّر باشد، بوی بهشت به مشامش نخواهد رسید، مگر اینکه قبلش توبه کند.

حضرت علی (ع) می‌فرمایند: «التَّکبُّرُ یظهِرُ الرَّذیلَةَ؛ تکبّر رذائل درونی انسان را ظاهر می‌کند.»

کسی‌که در وجودش تکبّر دارد، نمی‌تواند با مؤمنین کنار بیاید، چون مؤمنین از جنسِ تواضع به خدا بوده و از تکبّر تُهی هستند، لذا جنسِ او با جنسِ مؤمنین تناسب ندارد و به‌همین دلیل از مؤمنین بَدش می‌آید.

امیرالمؤمنین (ع) در کلمات مختلفی می‌فرمایند: «همه انسان‌های متکبّر، حقیر هستند» یا «جز انسان فرومایه کسی تکبّر نمی‌کند» یا «جز انسان فرومایه و بی‌نام و نشان کسی تکبّر نمی‌کند.»

باید یادمان باشد که هرگز برای بزرگ شدن عجله نکنیم. عجله در قضاوت و عجله در رسیدن به نتیجه، دو نوع عجلهٔ مهلک در همهٔ خطاهای ما هستند.

تکبّر یعنی خود را بزرگ پنداشتن؛ و بزرگی پوشالی خود را دوست داشتن؛ و برای حفظ آن، با خوبی‌ها و خوبان عالم جنگیدن؛ و بزرگ‌تر از خود را تحمل نکردن.

حسادت همچون خوره، ایمان را نابود می‌کند.

هر کس احساس می‌کند ایمانش ضعیف است و بی‌دلیل میزان معنویتش پائین است، یکی از کارهایی که باید انجام دهد این است که به قلب خود مراجعه کند و آن را از حیث وجود یا عدم وجود حسادت دقیقاً بررسی نماید.

یکی از معانی سیاسی نبودن همین است که انسان نسبت به سرنوشت دیگران بی‌تفاوت باشد و این همان بی‌رحمی است

دلایل بی‌رحمی می‌تواند متعدّد باشد، ولی ریشه اصلی‌اش خودخواهی افراطی است.

معلوم نیست ما چقدر از این بی‌رحمی را در قلبمان نابود کرده یا چقدر از آن را در خودمان از بین برده‌ایم؟

یک مثال خوب برای عیوبِ پنهان در وجودِ انسان، بی‌رحمی‌است.