بریده‌هایی از کتاب چرند و پرند

و در آخر از تمام هموطنان عزیزم، به‌خصوص جوانان پُردرک این مرز و بوم خواستار مطالعه‌ی آثاری اینچنین ماندگار در فرهنگ ادب پارسی را داشته و از بزرگان ادبیات و فرهیختگان و صاحب‌نظران تشویق مصرانه و جدی بر مطالعه‌ی این‌گونه کتابت‌ها را دارم.

این مجموعه داستان‌های‌کوتاه، اعلامیه‌ها، تلگراف‌ها و گزارش‌های خبری که مشکلات آن دوره از کشور را با لحنی طنزگونه و جذاب به تصویر می‌کشد (و چقدر هم تصویر آشنایی است)، اطلاعات تاریخی زیادی هم از آن برهه‌ی تاریخ عرضه می‌دارد که با بررسی و درک آن‌که کدام قسمت از طنزش مربوط به کدام واقعه است، می‌توان لذت تاریخ‌خوانی را نیز از آن برد.

امّا چه کنم که در ایران کسی قدردان نیست!

آب از آب تکان نمی‌خورد.

چشم بسته غیب نگو

آدم مثل تو سر سلامت به گور نمی‌برد

به ملت دوست و دشمنشان را بشناسان. گفتم: والله بالله این‌جا ایران است. در این‌جا این کارها عاقبت ندارد.

من می‌گویم مرد! آدم یک چیز را نمی‌داند، خوب بگوید نمی‌دانم. دیگر لازم نیست که از خودش حرف در بیاورد

درین سال زن‌های انگلیس در باب تحصیل حقوق سیاسیه خود اقدامات مجدانه به عمل آورده، اجتماعات بزرگ تشکیل داده، قسمت عمده جراید و نطق خطبا را مشغول خود کردند و برای حقانیت خود مقالات و کتاب‌های متعدد نوشتند و زن ملامحمد روضه‌خوان یک شب در قزوین دید که ساعت دو شد، بچه‌ها زیاد گریه می‌کنند، شام می‌خواهند و خودش هم خوابش می‌آید.

من آن وقت‌ها همین حرف‌ها را می‌خواندم و به همان اعتقاد قدیمی‌ها که خیال می‌کردند «هر چه توی کتاب نوشته، صحیح است» من هم گمان می‌کردم این حرف هم صحیح است. امّا حالا که کمی چشم و گوشم وا شده، حالا که گوشم قدری می‌جنبد و حالا که تازه سری توی سرها داخل کرده‌ام، می‌بینم که بیشتر از آن حرف‌هایی هم که توی کتاب نوشته‌اند، پر و پای قرصی ندارد. بیشتر آن مطالب هم که ما قدیمی‌ها محض همین‌که توی کتاب نوشته شده ثابت و مدلل می‌دانستیم، پاش به جایی بند نیست.