بریده‌هایی از کتاب مثنوی معنوی

پرس پرسان می کشیدش تا به صدر گفت: گنجی یافتم آخر به صبر ۵.۵ صبر تلخ آمد، ولیکن عاقبت میوۀ شیرین دهد، پر منفعت ۵.۶ گفت: ای نور حق و دفع حرج معنی "الصبر مفتاح الفرج"

چون که ُگل رفت و گلستان در گذشت نشنوی زآن پس ز بلبل سر گذشت ۱.۴۰ چونکه ُگل رفت و گلستان شد خراب بوی ُگل را از که جوئیم؟ از ُگلاب

فهم اگر دارید، جان را ره دهید بعد از آن، از شوق، پا در ره نهید

بس دعاها کان زیان است و هلاک وز کرم می نشنود یزدان پاک

ای که تو از ظلم چاهی می کنی از برای خویش دامی می تنی

روزها گر رفت، گو رو، باک نیست تو بمان، ای آنکه چون تو، پاک نیست

گر فراق بنده از بد بندگی است چون تو با بد بد کنی پس فرق چیست

نی که آن الله تو لبیک ماست؟ آن نیاز و سوز و دردت پیک ماست؟

هر که صیقل پیش کرد، او بیش دید بیشتر آمد بر او صورت پدید

آن یکی خر داشت، پالانش نبود یافت پالان، گرگ، خر را در ربود

چون غرض آمد، هنر پوشیده شد صد حجاب از دل به سوی دیده شد

هر که او از همزبانی شد جدا بینوا شد، گر چه دارد صد نوا

که شمرد برگ درختان را تمام؟ بی نهایت کی شود در نطق رام؟

کار پاکان را قیاس از خود مگیر گر چه ماند در نوشتن شیر و، شیر

عشقهایی کز پی رنگی بود عشق نبود، عاقبت ننگی بود

این جهان زندان و ما زندانیان حفره کن زندان و، خود را وارهان ۵۳.۱۴ چیست دنیا؟ از خدا غافل بُدن نی قماش و نقره و فرزند و زن ۵۳.۱۵ مال را گر بهر دین باشی حمول نعم مال صالح خواندش رسول ۵۳.۱۶ آب در کشتی، هلاک کشتی است آب اندر زیر کشتی، پُشتی است ۵۳.۱۷ چونکه مال و ملک را از دل براند زآن سلیمان خویش، جز مسکین نخواند

هیچ برگی در نیفتد از درخت بی قضا و حکم آن سلطان بخت ۸۸.۱۹ از دهان لقمه نشد سوی گلو تا نگوید لقمه را حق "کادخلوا" ۸۸.۲۰ میل و رغبت، کان زمام آدمیست جنبش آن رام امر آن غنیست ۸۸.۲۱ در زمینها، وآسمانها ذره ای پَر نجنباند، نگردد پره ای

بعد نومیدی، بسی اومیدهاست از پس ظلمت بسی خورشیدهاست

وز صدایش هوش جان حیران شدی

عاشقی پیداست از زاری دل