بریده‌هایی از کتاب مثنوی معنوی

زرّ و نقره چیست تا مفتون شوی؟ چیست صورت تا چنین مجنون شوی؟ ۲۴.۱۷ * این سرا و باغ تو، زندان توست ملک و مال تو، بلای جان توست ۲۴.۱۸ * آنجماعت را که ایزد مسخ کرد آیت تصویرشان را نسخ کرد

عقبه ای زین صعبتر در راه نیست ای خنک آنکش، حسد همراه نیست

مرغ بر بالا پران و سایه اش میدود بر خاک، پران مرغ وش ۱۷.۱۶ ابلهی صیاد آن سایه شود میدود چندان که بی مایه شود ۱۷.۱۷ بی خبر کان عکس آن مرغ هواست بی خبر که اصل آن سایه کجاست ۱۷.۱۸ تیر اندازد به سوی سایه او ترکشش خالی شود در جست و جو

چون بسی ابلیس آدم روی هست پس به هر دستی نشاید داد دست

هر که او از همزبانی شد جدا بینوا شد، گر چه دارد صد نوا

* تا توانی پیش کس مگشای راز بر کسی این در مکن زنهار باز ۷.۴۰ چون که اسرارت نهان در دل شود آن مرادت زودتر حاصل شود ۷.۴۱ گفت پیغمبر: هر آنکو سر نهفت زود گردد با مراد خویش جفت ۷.۴۲ دانه چون اندر زمین پنهان شود سِرّ آن، سر سبزی بستان شود ۷.۴۳ زرّ و نقره گر نبودندی نهان پرورش کی یافتندی زیر کان؟

جان من سهل است، جان جانم اوست دردمند و خسته ام، درمانم اوست

آن یکی خر داشت، پالانش نبود یافت پالان، گرگ، خر را در ربود

کوزۀ چشم حریصان پُر نشد تا صدف قانع نشد، پُر دُرّ نشد

ای بسا گنج آکنان ِ، ُکنج کاو کان خیال اندیش را، شد ریش گاو ۲۴.۱۵ گاو که بود تا تو ریش او شوی؟ خاک چه بود تا حشیش او شوی؟ ۲۴.۱۶ * زرّ و نقره چیست تا مفتون شوی؟ چیست صورت تا چنین مجنون شوی؟ ۲۴.۱۷ * این سرا و باغ تو، زندان توست ملک و مال تو، بلای جان توست

در تو هست اخلاق آن پیشینیان

عشقهایی کز پی رنگی بود عشق نبود، عاقبت ننگی بود

راست شو چون تیر و واره از کمان کز کمان، هر راست بجهد بیگمان

آب دریا جمله در فرمان توست آب و آتش ای خداوند، آن ِ توست ۷۳.۴۴ گر تو خواهی آتش آب خوش شود ور نخواهی آب هم آتش شود

مومنان آیینۀ یکدیگرند این خبر می از پیمبر آورند