بریده‌هایی از کتاب مثنوی معنوی

نی حریف هر که از یاری بُرید پرده هایش پرده های ما درید ۱.۱۲ همچو نی زهری و تریاقی که دید؟ همچو نی دمساز و مشتاقی که دید؟ ۱.۱۳ نی حدیث راهِ پُر خون میکند قصه های عشق ِ مجنون میکند ۱.۱۴ * دو دهان داریم گویا همچو نی یک دهان پنهانست در لبهای وی ۱.۱۵ * یکدهان نالان شده سوی شما های و هوئی در فکنده در سما ۱.۱۶ * لیک داند، هر که او را منظر است کاین دهان این سری هم، زآن سَر است ۱.۱۷

گر خِضر در بحر کشتی را شکست صد درستی در شکست خضر هست ۱۰.۱۷ وَهم موسی با همه نور و هنر شد از آن محجوب، تو بی پر مپر ۱۰.۱۸ آن ُگل سرخ است، تو خونش مخوان مست عقل است او، تو مجنونش مدان

نیست وش باشد خیال اندر جهان تو جهانی بر خیالی بین روان

صد هزاران دام و دانست، ای خدا ما چو مرغان حریص بی نوا

خواب بیداریست چون با دانش است وای بیداری که با نادان نشست

پای استدلالیان چوبین بود پای چوبین سخت بی تمکین بود

چون که اندر مرگ بیند صد وجود همچو پروانه بسوزاند وجود

آن یکی خر داشت، پالانش نبود یافت پالان، گرگ، خر را در ربود

درنیابد حال پخته، هیچ خام پس سخن کوتاه باید، والسلام

نقد حال خویش را گر پی بریم هم زدنیا، هم ز عقبی، بر خوریم

می گریزم تا رگم جُنبان بود کی فرار از خویشتن آسان بود؟

دید از زاریش، کاو زار دل است تن خوش است و، او گرفتار دل است ۶.۹ عاشقی پیداست از زاری دل نیست بیماری چو بیماری دل

چون بمیرم، فضل ِ تو خواهد گریست از کرم، گر چه ز حاجت او بریست ۸۷.۲۸ بر سر گورم بسی خواهی نشست خواهد از چشم ِ لطیفت اشک جَست ۸۷.۲۹ نوحه خواهی کرد بر محرومیم چشم خواهی بست از مظلومیم ۸۷.۳۰ اندکی ز آن لطفها اکنون بکن حلقه ای در گوش ِ من ُکن زین سخُن ۸۷.۳۱ آنچه خواهی گفت تو با خاک من بر فشان بر مدرک غمناک من

زخمهای روح فرسا خورده ام

احمقان سرور شدستند و ز بیم عاقلان سرها کشیده در گلیم

چون نباشد عشق را پروای او او چو مرغی ماند بی پر، وای، او

نیم عمرت در پریشانی رود نیم دیگر در پشیمانی رود ۵۴.۴۳ ترک این فکر و پشیمانی بگو حال و کار و یار ِ نیکوتر بجو ۵۴.۴۴ ور نداری کار ِ نیکوتر به دست پس پشیمانیت بر فوت چه است؟ ۵۴.۴۵ گر همی دانی ره نیکو پرست ور ندانی، چون بدانی کاین بَد است؟ ۵۴.۴۶ بَد ندانی، تا ندانی نیک را ضد را، از ضد توان دید، ای فتی

راه هموار است و، زیرش دامها قحطِ معنی در میان نامها

رنج و غم را حق پی آن آفرید تا بدین ضد، خوش دلی آید پدید

گر توکل میکنی، در کار کن کسب کن، پس تکیه بر جبار کن ۵۰.۲۰ * تکیه بر جبار کن، تا وارهی ورنه افتی در بلای گمرهی