بریده‌هایی از کتاب خودتان را بهتر بشناسید

این‌که عوامل بیرونی را سرزنش کنید نه تنها مسئولیت‌پذیری، بلکه کنترل زندگی را از شما دور می‌کند. درواقع شما برای توجیه عملکردتان در گذشته، از برعهده گرفتن کنترل آینده طفره می‌روید.

برنامه‌ریزی برای آینده دقیقا به چه معناست؟ به این معناست که ببینید در حال حاضر در چه جایگاهی از زندگی هستید، سپس تصمیم بگیرید به چه جایگاهی می‌خواهید برسید. درواقع بزرگ‌ترین مشکل درک نتیجه‌ی نخست این فرایند است، نه نیمه‌ی دوم آن. به این معنا که شما نمی‌خواهید ببینید در چه جایگاهی از زندگی قرار دارید و از این‌که زندگیتان را به‌دقت مورد بررسی قرار دهید، می‌ترسید. تهیه فهرست دقیقی از زندگی که ببینید در چه شرایطی قرار دارید، چه کارهایی انجام داده و چه کارهایی انجام نداده‌اید، می‌تواند ترسناک باشد. چگونه می‌توانید زمان‌هایی که در زندگی بیهوده هدر داده‌اید را جبران و توجیه کنید؟ اگر مجبور شوید اختلاف موجود را شناسایی کنید، تصویری که از خود دارید، آشفته خواهد بود. شما نمی‌توانید هیچ‌گونه سرزنشی را به‌خاطر رفتارهایتان بپذیرید. به‌جای آن برای توجیه گذشته از کنترل آینده طفره می‌روید. با ادامه دادن کارهای همیشگی دیگر مجبور نیستید گذشته را مورد سوال قرار دهید. اگر مجبور شوید به اشتباهات و شکست‌هایتان بنگرید، برای توجیه رفتارهای خود یا به‌بیان مناسب‌تر کارهایی که انجام نداده‌اید، میلیون‌ها بهانه دارید و همین توجیه‌ها هستند که اجازه نمی‌دهند در حال حاضر زندگیتان را کنترل کنید.

هنگامی‌که باید تصمیمی‌گرفته شود و نمی‌توان آن‌را به تأخیر انداخت شما با لشگری از بهانه‌ها و توجیه‌ها مسلح می‌شوید تا مبادا مسئولیت تصمیم اشتباه بر عهده‌ی شما گذاشته شود؛ همچنین مدت‌ها پس از آن‌که تصمیمی‌گرفتید، همچنان درگیر آن هستید و تمام جوانب و دلایلی را که چرا چنین تصمیمی‌گرفته‌اید، کنار یکدیگر قرار دهید.

موانع و مشکلات را به‌عنوان عاملی برای تقویت اراده‌تان به‌کار ببرید، نه تضعیف آن؛ به موانع و مشکلات به‌عنوان پل‌هایی نگاه کنید که روی هر پله‌ای که می‌روید یک گام به خواسته‌هایتان نزدیک می‌شوید و تنها کاری که باید انجام دهید، این است که با انتخاب کلید درست، توانمندیتان را به خود ثابت کنید. از مواجهه با چالش‌ها نترسید. بدون وجود موانع، چگونه می‌توانیم رشد کنیم؟ زمان‌هایی که به‌نظر می‌رسد مشکلات چیزی جز موقعیتی بی‌ثبات و ناپایدار نیستند، از افرادی مانند باب راس، توماس ادیسون و آبراهام لینکلن الهام بگیرید. انسان‌هایی که همیشه در خاطر مردم زنده هستند،‌ آن‌ها علی‌رغم وجود دشواری‌های متعدد، با انرژی و قدرت بیشتری به مسیرشان ادامه داده‌اند. هنگامی‌که متوجه می‌شوید؛ چگونه افراد معمولی در طی سال‌ها بر مشکلات زیادی غلبه یافتن به درک بهتری از مشکلات خود می‌رسید و دیگر آن‌ها را دست‌نیافتنی یا غیرقابل حل نمی‌بینید. اگر این یادآوری‌ها کمکی به شما نکرد، از شکسپیر الهام بگیرید: «شک و تردیدها به ما خیانت می‌کنند، ما را از تلاش دور می‌کنند و از پیروزی‌هایی که به احتمال زیاد نصیب ما می‌شود، محروم می‌سازند»، شاید شکسپیر می‌خواست این عبارت را نیز اضافه کند: «… ترس از به پایان رساندن».

برخی از کارها را به‌طور ناشناس انجام دهید؛ یکی از سریع‌ترین راه‌هایی که می‌توانید خود را از نیاز به مراقبت از عزت‌نفس شکننده رها کنید، این است که در یکسری کارها مشارکت کنید که در آن‌ها احساس خوبی نسبت به خود تجربه کنید؛ اما ذهنتان را درگیر نکنید. هنگامی‌که زمان، انرژی، استعداد، پول یا دیگر منابع خود را صرف کمک به دیگران می‌کنید و به‌جای آن توقع قدردانی یا تایید و تمجید ندارید، به روش غیرمنتظره سود خواهید برد. وقتی بدون انتظار، از خود زمان و سرمایه می‌گذارید، لذت واقعی را تجربه خواهید کرد تا زمانی‌که این کارها را انجام ندهید، نمی‌توانید آن‌را به‌طور کامل درک کنید.

هنگامی‌که هر مانع را به‌عنوان مراحل اولیه برای رسیدن به موفقیت نهایی در نظر می‌گیرید، در شروع مرحله‌ی جدید کار، در خود شادابی و انرژی بیشتری حس می‌کنید و مهم‌تر این‌که آن احساس، به شما قدرتی می‌دهد که برای رسیدن به هدف نهایی‌تان ضروری است.

عزت‌نفس ضعیف تاکید دارد که مراقبت از نفس مهم‌تر از گسترش مثبت خودپنداره است. شما قادر نیستید با انجام هر کاری که ممکن است موفقیت‌آمیز نباشد با خطر آسیب به عزت‌نفستان روبه‌رو شوید. شما دیگر نگران موفقیت‌ها و آنچه به‌دست می‌آورید نیستید، بلکه می‌ترسید اگر موفق نشوید چه چیزهایی را از دست می‌دهید. تمرکز شما به‌جای موفقیت معطوف به شکست است تا زمانی‌که از موفقیت خود مطمئن نباشید، مایل نیستید برای آن زمان و سرمایه بگذارید. در شروع کار خطر کمتر است؛ اما هنگامی‌که برای آن زمان و سرمایه می‌گذارید؛ نگران می‌شوید که این کار نیز مانند سایر کارها بی‌نتیجه خواهد شد، بنابراین به‌سرعت به‌دنبال کار دیگری می‌روید. شما به خود می‌گویید که ایده‌ی دیگری به ذهنتان خطور کرده، بهتر از ایده‌ای است که در حال انجام آن هستید. این روند معیوب همچنان ادامه دارد و شما از کاری به‌کار دیگر می‌پرید. انرژیتان در حال فوران است؛ اما استمرار ندارد. وقتی شک و تردید وارد می‌شود، تمرکزتان به‌هم می‌ریزد، شک و تردیدها و ترس‌ها انرژی شما را تحلیل می‌برند.

شما به‌شدت دلسرد می‌شوید؛ زیرا قادر نیستید روی نتایج موردنظر خود تمرکز کنید. توجه شما جذب موانع شده است. شما دیگر موانع را به‌عنوان مشکلاتی که باید بر آن‌ها غلبه یابید نمی‌بینید، بلکه به‌عنوان نشانه‌های هشدار و خطرناکی می‌بینید که باید از آن‌ها اجتناب کنید. شما تنها زمانی تلاش می‌کنید که مطمئن باشید یا حداقل درصد بالایی از احتمال موفقیت وجود داشته باشد؛ یعنی تا زمانی‌که بخاری روشن نشود، به‌دنبال چوب برای آتش نمی‌روید. بی‌شک در زندگی هیچ تضمینی وجود ندارد؛ اما از پذیرش این اصل اکراه دارید. این‌که بپذیرید هر چیزی ممکن است در هر زمان یا مکانی اتفاق بیفتد، موجب ناراحتی و اضطرابتان می‌شود؛ اما نادیده گرفتن این حقیقت موجب برطرف شدن آن نخواهد شد. اگر در گذشته دلسرد و ناامید شده‌اید (چه کسی ناامید نشده است؟) ممکن است احساس ناامیدی را به‌عنوان «نردبانی به هیچ جا» تصور کنید و آن‌را مبنایی برای فرار از تعهدات خود در نظر بگیرید. تا هنگامی‌که در مورد بسیاری از کارها تمام تلاش خود را به‌کار نبرید، مجبور نیستید خود را به‌خاطر پیامدهای احتمالی ناراحت و نگران کنید، پیامدهایی که ذهنتان را درگیر نکند، هرگز موجب ناراحتی و نگرانی شما نمی‌شوند.

عزت‌نفس ضعیف تاکید دارد که مراقبت از نفس مهم‌تر از گسترش مثبت خودپنداره است. شما قادر نیستید با انجام هر کاری که ممکن است موفقیت‌آمیز نباشد با خطر آسیب به عزت‌نفستان روبه‌رو شوید. شما دیگر نگران موفقیت‌ها و آنچه به‌دست می‌آورید نیستید، بلکه می‌ترسید اگر موفق نشوید چه چیزهایی را از دست می‌دهید. تمرکز شما به‌جای موفقیت معطوف به شکست است تا زمانی‌که از موفقیت خود مطمئن نباشید، مایل نیستید برای آن زمان و سرمایه بگذارید. در شروع کار خطر کمتر است؛ اما هنگامی‌که برای آن زمان و سرمایه می‌گذارید؛ نگران می‌شوید که این کار نیز مانند سایر کارها بی‌نتیجه خواهد شد، بنابراین به‌سرعت به‌دنبال کار دیگری می‌روید. شما به خود می‌گویید که ایده‌ی دیگری به ذهنتان خطور کرده، بهتر از ایده‌ای است که در حال انجام آن هستید. این روند معیوب همچنان ادامه دارد و شما از کاری به‌کار دیگر می‌پرید. انرژیتان در حال فوران است؛ اما استمرار ندارد. وقتی شک و تردید وارد می‌شود، تمرکزتان به‌هم می‌ریزد، شک و تردیدها و ترس‌ها انرژی شما را تحلیل می‌برند.

وقتی ذهن شفاف و آرام است عملکرد بهتری دارد، بنابراین فنون آرامش‌سازی را بیاموزید و به‌کار ببرید.

دوباره مغزتان را آموزش دهید. یک دفترچه یاداشت تهیه کنید و هر فکر یا عمل مهمی را که در طول روز به ذهنتان می‌رسد، بنویسید، مواردی که معمولا در جای دیگری ثبت نمی‌شوند، در دفترچه یادداشت کنید؛ اما اجازه ندهید این موارد نیز روی هم انباشته شوند؛ همچنین به مواردی که یادداشت می‌کنید، توجه داشته باشید تا تمام آن‌ها را به موقع انجام دهید. به مغزتان آموزش دهید که از این لحظه به بعد پیام‌های ارزشمندی که مخابره می‌کنید، پیگیری خواهید کرد.

عامل پیش‌بینی معطوف به هدف را به نفع خودتان به‌کار ببرید.

به‌طور کلی عادات و خصوصیاتی که در دیگران آزاردهنده و ناخوشایند می‌بینید، معمولا همان عادات و خصوصیاتی هستند که در خود شما هست و از آن‌ها متنفرید. اگر فردی نامنظم باشید، گرایش دارید اشخاصی را که فکر می‌کنید تنبل هستند، به‌شدت انتقاد و قضاوت کنید. دیدن خصوصیات دیگران به این خاطر برای شما آزاردهنده است که یادآورنده‌ی نقاط‌ضعف شما است. درواقع بازتابی از رفتارهای خودتان است که به‌شدت آزاردهنده بوده و فقط به دیگران مربوط نمی‌شود. به‌همین دلیل است که فردی خودخواه نخستین کسی است که خودخواهی دیگران را مورد اشاره قرار می‌دهد. احتمال دارد از عادات و خصوصیات دیگران آزرده شوید، درحالی‌که رفتار آن‌ها تداعی‌کننده‌ی هیچ عادات خاصی نباشد.

مهارت‌های برقراری ارتباط با دیگران را تمرین کنید؛ مهارت‌های ارتباطی ضعیف موجب انزوای افراد می‌شود. وقتی با اشخاص زیادی ارتباط دارید، کمتر نیاز خواهید داشت که خلأها را با صدای تلویزیون و رادیو پر کنید. بهبود مهارت‌های ارتباطی یکی از روش‌های سریع تقویت پیوندهای بین فردی است و می‌تواند خلأهایتان را برطرف کند. گفتگو بین افراد مسیری دو طرفه است؛ اگر خوب پیش برود، هر دو طرف احساس خوبی خواهند داشت و ادامه پیدا خواهد کرد؛ ولی اگر گفتگو خوب پیش نرود، یکی از طرفین به آن پایان خواهد داد. متأسفانه بسیاری از اشخاصی که در یکی دو مهارت ارتباطی ضعف دارند، ممکن است بازخوردهای منفی را بزرگ‌نمایی کنند و خودشان را فردی بینند که از نظر اجتماعی نالایق است. شما می‌توانید برای بهبود مهارت‌های ارتباطی معلم خصوصی بگیرید، در سمینارها یا کلاس‌های مربوطه شرکت کنید یا این‌که آن مهارت‌ها را با فردی مورد اعتماد تمرین کنید.

افکار منفی را از ذهنتان بیرون کنید و صدای منتقد درونی را آرام سازید؛ نگرانی‌ها و دلواپسی‌هایتان را بنویسید و هر هفته آن‌ها را بازنگری کنید. فقط به این علت که موضوعی مهم است، به این معنا نیست که باید تمام مدت درباره‌ی آن فکر کنید. شما عادت کرده‌اید به‌طور ذهنی درگیر برخی مسائل باشید. این تمرین به شما کمک می‌کند صدای منتقد درونیتان را آرام کنید و افکار خود را در مسیری که می‌خواهید، جهت دهید.

هیچ جایگزینی برای تلاش‌های متمرکز و هدفمند وجود ندارد.

دردناک‌ترین تجربه‌های گذشته خود را مرور کنید. اکنون چه اطلاعاتی دارید که می‌تواند پیامد آن تجربه‌ها را تغییر دهد؟ از آن زمان تاکنون چه مهارت‌ها یا بینش و خردی به‌دست آورده‌اید؟ در حد فاصل این سال‌ها، چه افرادی را ملاقات کرده‌اید که نقشی مثبت در زندگیتان ایفا کرده یا منابع ارزشمندی در اختیارتان قرار داده‌اند؟ پاسخ شما هر چه باشد، من مطمئنم شما متوجه شدید که آن موقعیت‌ها را با توجه به داشته‌هایتان در آن زمان به بهترین شیوه ممکن کنترل خواهید کرد. درک همین موضوع کافی است. اکنون ممکن است در مواجهه با موقعیت خاص متفاوت از آنچه بیست سال قبل انجام داده‌اید، رفتار کنید، شاید هم نه؛ اما اگر همان موقعیت‌ها دوباره در حال حاضر رخ دهند، با شناسایی همان دلایل می‌توانید به نتایج بهتری برسید و کنترل بیشتری بر زندگیتان داشته باشید.

شرایطی را که در گذشته احساس ناتوانی می‌کردید، مشخص کنید و بنویسید چگونه امروز می‌توانید آن‌ها را کنترل کنید؛ هر بار که اشخاص در انجام کاری شکست می‌خورند، دو پیامد به‌همراه دارد؛ نخست آن‌که آن‌ها درد و ناراحتی شکست را احساس می‌کنند، دیگر این‌که آن‌ها چند سال (یا تمام عمرشان) خودشان را برای آن شکست سرزنش می‌کنند و آن‌را مبنایی برای تصمیم‌گیری‌های بعدی خود قرار می‌دهند. ما تمام دوران کودکی را سپری کرده‌ایم، بنابراین با تجربه‌ی نداشتن کنترل بر زندگی و تصمیم‌گیری‌های دیگران برای ما که زندگی‌مان را تحت‌تاثیر قرار داده، آشنا هستیم؛ اما امروز چگونه رفتار می‌کنید که نشان می‌دهد تحت کنترل تصمیم‌های دیگران قرار ندارید؟

به یاد داشته باشید، افراد موفق بر کارهایی که نمی‌توانند انجام دهند، تمرکز نمی‌کنند، بلکه بر کارهایی که می‌توانند انجام دهند، متمرکز می‌مانند.

به یاد داشته باشید، افراد موفق بر کارهایی که نمی‌توانند انجام دهند، تمرکز نمی‌کنند، بلکه بر کارهایی که می‌توانند انجام دهند، متمرکز می‌مانند. هلن کلر از این حقیقت که ناشنوا، لال و نابینا بود، ماتم نگرفت؛ بلکه بر توانایی‌ها و داشته‌هایش متمرکز ماند و الهام‌بخش میلیون‌ها نفر در سطح جهان شد. بنابراین توانایی‌های خود را از نظر حرفه‌ای، عاطفی و اجتماعی مشخص کرده و اهدافتان را با خودارزیابی صادقانه هماهنگ کنید.