بریده‌هایی از کتاب ماهیت و کارکردهای تفکر نقادانه و خلاقانه

این امکان وجود دارد که شخص در یک زمینهٔ خاص نابغه باشد اما، در عین حال، در زمینه‌های دیگر تنگ‌نظر و کوته‌بین باشد. برای مثال، بسیاری از اندیشه‌ورزانِ زیرک با شور و اشتیاق به رژیم نازی خدمت کردند. یکی از این افراد ورنر فون براون بود که دانشمندی زیرک در زمینهٔ ساخت موشک بود. رومل و گودِریان، ژنرال‌های آلمانی، نیز دو نفرِ دیگر بودند. این افراد در حوزه‌های تخصصیِ خودشان در بالاترین سطح عمل می‌کردند، ولی جهان‌نگری آنها و توانایی‌شان در استدلالِ اخلاقی به‌طرز تأسف‌باری پایین و بی‌مایه بود.

اندیشیدنی دارای کیفیتِ بالاست که از عهدهٔ کاری که قرار است انجام دهد برآید. اندیشیدن است که غایت‌های اندیشیدن را برآورده می‌کند. اگر اندیشیدن غایت نداشته باشد (بی‌هدف باشد) نیز این امکان وجود دارد که، به طور اتفاقی، دستاورد ارزشمندی برای شخصِ اندیشنده به همراه داشته باشد. اما غالباً فقط به ورطهٔ جریانی بی‌پایان از تداعی‌های تحلیل‌نشده که مربوط به گذشتهٔ تحلیل‌نشدهٔ شخص هستند فرومی‌غلطد

برای اندیشیدنِ صحیح، نیروی تخیل و سنجه‌های فکری هر دو لازم است.

تفکر نقادانه دانشی است با هدف افزایش توانایی ما در اندیشیدن، استدلال کردن، و نقد کردن

کتاب‌های زیر نیز محوری‌اند و بهتر است پیش از کتاب‌های دیگرِ مجموعه خوانده شوند: سنجه‌های تفکر نقّادانه، تحلیل اندیشه و تفکر علمی، و هنر پرسیدن.

هر کدام از ما با ویژگی‌های ذهنیِ تغییرناپذیری به دنیا می‌آید که کنترلی بر آن ندارد. اما، اگر بخواهیم توانایی‌های بالقوهٔ خودمان را شکوفا کنیم، فارغ از اینکه هنگام تولد چه قابلیت خامی داریم، باید آن قابلیت را پرورش دهیم. اندیشهٔ سنجشگرانهٔ صحیح به ما قدرتِ بسط دادن می‌دهد و این لازمهٔ خلّاقیت است. اندیشهٔ سنجشگرانه مستلزمِ ارادهٔ آفرینش و ارتقابخشی است.

نابغه‌ها نیز، همانندِ همهٔ انسان‌های دیگر، ممکن است زندگی‌ای تک‌بعدی داشته باشند؛ ممکن است در یک زمینه عملکردی نبوغ‌آمیز داشته باشند، اما در بیشتر زمینه‌های دیگرِ زندگی‌ْ سطحی بیندیشند

چگونه می‌توان با این واقعیت کنار آمد که ممکن است کسی نابغه باشد، اما فقط در یک محدودهٔ کاملاً تنگ و بسته. این امکان وجود دارد که شخص در یک زمینهٔ خاص نابغه باشد اما، در عین حال، در زمینه‌های دیگر تنگ‌نظر و کوته‌بین باشد.

طبیعتِ ذهن «آفرینش» اندیشه است، اما کیفیتِ این «آفرینش» ها از شخصی به شخص دیگر و از اندیشه‌ای به اندیشهٔ دیگر بسیار فرق می‌کند.

وقتی سنجشگرانه می‌اندیشیم، زمامِ آفرینش‌های مفهومی‌مان را به دست می‌گیریم و آنها را ارزیابی می‌کنیم. در حالت معمولی نیز آفرینش‌های مفهومی‌مان را ارزیابی می‌کنیم اما، در اندیشیدنِ سنجشگرانه، این ارزیابی بسیار صریح‌تر است.