بریده‌هایی از کتاب نه فرشته، نه قدیس

همهٔ کارها را باید خودم تنها انجام بدهم

پدرم در خوار کردن آدم‌ها و برانگیختن احساس گناه در وجودشان استاد بود.

شاید گمان نمی‌کردند روزی گپ‌های تلویزیونی جای گفت‌وگوی رودرروی آدم‌ها را بگیرد.

خیلی دلم می‌خواهد در درونم لحظه‌ای سکوت برقرار شود، سکوتی که در آن صدای جریان خونم را بشنوم و همچنین صدای غلتیدن اشک‌هایم را بر گونه‌هایم و صدای شعله‌هایی که ناگهان نزدیک می‌شوند.

دستیارم از سکوت می‌ترسد، مثل همهٔ مردم در این روز و روزگار. اما من آرامش و سکون را دوست دارم.

از اتاق پشت سرم غرشی به گوش می‌رسد که این روزها به آن موسیقی می‌گویند و دخترکم کشته مردهٔ آن است

آن‌که حالا دیگر آوریل است ولی هنوز بخاری‌ام روشن است. از تنهایی و بی‌کسی می‌لرزم ــ گریه‌ای که پنهانش می‌کنم به لرزه‌ام می‌اندازد

برای من هیچ اهمیت نداشت که میلیاردها سال پیش چه اتفاقی افتاده و اصلاً زمان شروع شده یا نه. فقط عمر خودم برایم مهم بود و زمان هم که تا به حال عشق را از من گرفته و چین و چروک نصیبم کرده و در هر گوشه و کناری در کمینم نشسته، به‌سرعت پیش می‌تازد و به درخواست‌های من توجهی ندارد.

محبوبم به خاطر خدا یاد بگیر شاد باشی. این تنها آرزوی من است برای تو، و غیر از عشقت هیچ چیزی زیباتر از شادی‌ات نمی‌توانی به من بدهی

این چه اخلاق و چه طرز فکری است که کسی یقین پیدا کند و بگوید به حقیقت رسیده و بنابراین حق دارد دربارهٔ دیگران داوری کند، برای‌شان تصمیم بگیرد و هر چیزی را که نمی‌پسندد و با آن سازگاری ندارد ممنوع کند؟

برای آن‌که مردم به صورت توده‌ای عظیم و بی‌فکر و مطیع و مُنقاد درآیند و گوش به فرمان رهبران‌شان باشند لازم است اعتقادی عمیق به چیزی داشته باشند که فوق بشری و نجات‌بخش باشد.

چون زمان تصفیه حساب نزدیک است.

حرف‌های پدرم تلخ بود و آکنده از این اندیشه که گلهٔ انسان‌ها را باید در مسیری واحد و به سوی هدفی واحد هدایت کرد و این هدف را هم کسانی معین می‌کنند که می‌دانند بهشت را در کجا می‌توان بنا کرد

چهره‌اش زیباست، سیمایی که نه سیگار به آن آسیبی رسانده و نه بوسه‌ای بر آن زده شده.

فراموش کردن گذشته، که اغلب مردم این کشور چنین می‌کنند، پدیده‌ای خطرناک است.

آسان‌ترین کار این است که به کسانی صدمه بزنیم که هرگز آن‌ها را ندیده‌ایم، گرچه بیشتر اوقات به کسانی صدمه می‌زنیم که از همه به ما نزدیک‌ترند.

گاهی پیش می‌آید که آدم در یک لحظهٔ شفاف و درخشان به کشف چیزی نائل می‌شود که سال‌ها بیهوده در پی یافتنش بوده. نکته این‌جاست که ما نباید پیش از فرا رسیدن آن لحظهٔ خجسته خود را نابود کنیم.

برای آن‌که مردم به صورت توده‌ای عظیم و بی‌فکر و مطیع و مُنقاد درآیند و گوش به فرمان رهبران‌شان باشند لازم است اعتقادی عمیق به چیزی داشته باشند که فوق بشری و نجات‌بخش باشد.

اکثر مردم به ایمان احتیاج داشتند. به مقدسینی برای پرستیدن احتیاج داشتند. به خدا و به مناسک و به شعائر مذهبی نیاز داشتند. بنابراین شرایط برای پیدایش کیش‌هایی تازه، خشن و بی‌خدا، و ظهور جنبش‌های غیردینی بزرگ فراهم شده بود. احزاب نازی و کمونیست، هر دو، رهبران خود را تا مقام خدایی بالا بردند

چرا در قرن بیستم نظریه‌هایی دربارهٔ ملعونان و نفرین‌شدگان پدید آمد که بر اساس آن باید میلیون میلیون از آن‌ها را کشت؟ و چه شد که توده‌های وسیع مردم از این نظریه‌ها استقبال کردند؟