بریده‌هایی از کتاب بارون درخت‌نشین

مادر سرگرم تماشای آن حباب‌ها بود که اتاق را از رنگین‌کمان پر می‌کرد. ــ چکار دارید می کنید؟ این را با همان لحنی می‌گفت که در کودکی‌مان به کار می‌برد و از ما خرده می‌گرفت که چرا بازیهایی می‌کردیم که به نظر او بیش از اندازه بچگانه و بیهوده بود. با این همه، چنین می‌نمود که شاید برای نخستین بار از بازی ما خوشش آمده است. حباب‌های صابون تا نزدیک چهره‌اش می‌رسید؛ آنها را فوت می‌کرد و می‌ترکاند و لبخند می‌زد. حبابی میان دو لبش نشست و همان‌جا ماند، نترکید. زنها و من روی بستر خم شدیم. کاسه از دست کوزیمو افتاد. مادر مرده بود.

شورش را با متر و ذرع اندازه نمی‌گیرند. حتی یک راه چند وجبی هم می‌تواند راه بدون بازگشت باشد.

کارهای برجسته‌ای که آدمی به پیروی از وسوسه‌ای درونی می‌کند باید ناگفته بماند؛ همین که آن را به زبان بیاوری و از آن لاف بزنی چیزی بیهوده و بی‌معنی جلوه می‌کند و پست و بی‌مقدار می‌شود.

می‌کوشیدم بدانم حال کسی که در چند قدمی‌ام، چیزی جز شب در پیرامون خود ندارد و دستخوش باد و آن آواهاست چگونه است؛ کسی که هیچ یار آشنایی جز تنه درختی ندارد که در دهلیزهای بیشمار آن سوی پوست زبرش حشره‌ها در پیله‌های خود خفته‌اند.

پیشتر گفتم که عادت داشتیم ساعتهای درازی را بالای درختان بگذرانیم، و این را مانند بسیاری از کودکان دیگر برای کندن میوه‌ها یا یافتن لانه پرندگان نمی‌کردیم، بلکه انگیزه‌مان لذتی بود که از دست یافتن به بلندترین و دشوارترین شاخه‌ها می‌بردیم، و از هر چه بالاتر رفتن، و جای خوبی پیدا کردن و نشستن و دنیای پایین را تماشا کردن، و داد زدن بر سر کسانی که از پایین می‌گذشتند و لودگی کردن.

دور دور سلطنت‌طلبان و یسوعیان است. از آرمانهای دوران جوانی ما، از عصر پرستش دانش و آگاهی، از امیدهای بزرگ سده هجدهم جز خاکستری به‌جا نمانده است.

ــ بله... جنگ... سالهای سال است که من در این کارم، این کار وحشتناک، یعنی جنگ.... و تا آنجا که می‌توانم از خودم مایه می‌گذارم... همه این کار را هم برای آرمانی می‌کنم که حتی برای خودم نمی‌توانم توجیهش کنم...

دیوانگی، چه خوب و چه بد، نوعی نیروی طبیعی است. ولی ابلهی چیزی جز سستی و درماندگی نیست و به کاری نمی‌آید.

هر تب و تابی، از نیاز ژرف‌تری خبر می‌دهد که برآورده نشده است، نشانه کمبودی است.

بعدها به این نکته پی برد که هنگامی که دیگر مسأله‌ای همگانی در میان نیست انجمنها مفهوم خود را از دست می‌دهند و در این صورت تنها بودن بهتر از رهبر بودن است.