بریده‌هایی از کتاب خیانت اینشتین

اینشتین: خب آقای اُنیل، تحلیلتون رو ادامه بدین. وقتی می‌گین که به هر حال یک ژاپنی، ژاپنیه دیگه، منظورتون اینه که ارزش جون یک ژاپنی، کمتر از یک آمریکاییه؟ اُنیل: خودشه! اینشتین: اجازه بدین کمی روی این موضوع تأمل کنم تا پیچ و خم‌های فکر شریفتون رو درک کنم، حالا اگه این بمب قرار بود اینجا روی آمریکا بیفته، ترجیح می‌دادین روی محلهٔ سفیدپوست‌ها می‌افتاد یا سیاه‌پوست‌ها؟

اُنیل: هورا! به هیروشیما! اینشتین خشمگین به طرفش برمی‌گردد. اینشتین: خواهش می‌کنم محترمانه رفتار کنید. اُنیل: (منگ، صورتش را پشت دستانش پنهان می‌کند.) من رو که نمی‌بینین! اینشتین: صداتون رو که می‌شنوم. این بمب افتاده توی یک شهر معمولی، شهری با حدود سیصد هزار نفر جمعیت. اون‌هایی هم که بلافاصله نمردن، همین چند روزه تلف می‌شن، یا از جراحت‌هاشون، یا از تشعشع یا از آتش‌سوزی ناشی از گرما.

اینشتین: آلمان‌ها اورانیوم استخراج شده از معدن‌های چکسلواکی رو از بازار خارج کردن. و این ثابت می‌کنه که می‌خوان بمب بسازن. من که اهل این کشورم، قابلیت‌هاش، نیروی اراده‌ش، و کیفیت دانشمندهاش رو می‌شناسم، (هر چند که خیلی‌هاشون بعد از سال ۱۹۳۳ فرار کردن)، و می‌دونم که قادرن یک روز این وسیلهٔ جهنمی رو برای هیتلر بسازن. حتی یک ثانیه هم نباید وقت تلف کرد. باید هر چه سریع‌تر خنثی‌شون کنیم. (مکث) متوجهین؟ دارم ارتشی‌ها رو تشویق می‌کنم که خطرناک‌ترین مواد منفجره رو بسازن. اون هم من!

ولگرد: آقای اینشتین شمام زیادی همه چیز رو به دل می‌گیرین. هیچکی ازتون توقع نداره تمام بار بشریت رو روی کولتون بکشین. اینشتین: من بلد نیستم بی‌تفاوت باشم. (محزون) دنیا رو آدم‌هایی که مرتکب بدی می‌شن خراب نمی‌کنن، دنیا رو کسایی از بین می‌برن که بدون کوچک‌ترین واکنشی نظاره می‌کنند. اولش هم روزولت. دست رو دست گذاشتن همون‌قدر خطرناکه که هایل هیتلر گفتن.

اینشتین: آلمان امروزه، یک ملتی مثل بقیه نیست. به ناسیونال  سوسیالیسم آلوده شده. آرزوش مرگ مردم‌سالاریه. تک‌حزبیه، کلیمی‌ها رو مورد آزار و اذیت قرار می‌ده، به آزادی‌های ابتدایی بشر حمله می‌کنه. وقتی با اون مبارزه می‌کنین، درواقع از یک مفهوم تمدن دفاع می‌کنین. امروز بشریت در خطره.

ولگرد: (صدایش عوض می‌شود، شکننده) پس قصدتون از صلح‌طلبی این نیست که پسرم رو مسخره کنین؟ اینشتین: برعکس. دلم نمی‌خواست که پسرتون تو جنگ کشته بشه. دلم می‌خواست الان با ما بود و به کاری که امروز داشت افتخار می‌کردید. دلم می‌خواست که پسرتون محاسن ارزشمندش رو ـ مثل جوونیش، قدرتش، شرافتش، هوشش ـ برای آرمان‌های دیگه‌ای به‌جز نبرد به کار می‌گرفت. دلم می‌خواست که پسرتون در حیاتش قهرمان بود، نه در مرگش. ولگرد: (سرخ می‌شود.) لطف کردین که نظرتون رو با من در میون گذاشتین.

اینشتین: اول باید احساسات ملی‌گرایی رو از بین برد، چون این مثلاً عشق به خودی‌ها منجر به نفرت از سایرین می‌شه. دوم اینکه باید جوون‌ها را متقاعد کرد که سربازی نرن. بهتر نیست که از این وقت و پول استفاده کنیم برای تربیت مغزهایی که زندگی براشون محترم و با ارزشه؟ سوم اینکه باید صنعتی که مخفیانه از ملی‌گرایی حمایت می‌کنه، نابود شه. در این مورد معتقدم که نباید نصفه‌نیمه عمل کرد. پایان کامل، خلع سلاح دائمی. باید حکومت‌ها از استقلالشون و از قدرت نظامی‌شون به نفع جامعهٔ ملل چشم‌پوشی کنن. در صورت بروز اختلاف، از حکم دادگاه بین‌المللی تبعیت کنن. آیندهٔ ما در گرو دولت جهانی است. در این صورت بشریت همونی می‌شه که آرزوش رو داریم و یک روز، یک روزِ دوردست شاید، ولی یک روز نورانی، جنگ به کل از بین خواهد رفت و حتی کلمه‌ش، به جای اینکه کسی رو به وحشت بندازه، تنها یادآور دیوانگی باورنکردنی اجدادمون خواهد شد.

ینشتین: چه در مورد شما و چه من، بهترین جمله‌ای که می‌شه برای جنگ به کار برد، دیگه نمی‌خوام جنگی در بگیره. ولگرد: (زیر لب) چه فکر بکری!

در همهٔ زمینه‌ها، اصول به تنهایی و بدون در نظر گرفتن عواقبشون معنی نداره. تجربه باید درستی‌شون رو محک بزنه

اتفاقاً چیزهای احمقانه خیلی هم مهمه، برای اینکه به احتمال زیاد مردم حرف‌های احمقانه رو باور می‌کنن، تکرار می‌کنن، تا جایی که عادی بشه و حقیقت به حساب بیاد.

خدا؟ انگار زیاد به آزمایشگاه‌ها سر نمی‌زنه. (مکث) از این به بعد بشر قادره خودش و حیات رو نابود کنه.

آیا خدا در زمان آفرینشِ دنیا حق انتخاب داشت؟ آیا خدا می‌توانست جهان را نیافریند؟

اصول به تنهایی و بدون در نظر گرفتن عواقبشون معنی نداره. تجربه باید درستی‌شون رو محک بزنه.

اینشتین: وطن‌پرستی یک بیماری بچگانه‌ست، آبله‌مرغون بشریته. ولگرد: شما دارین به ریش ارتشی‌هایی می‌خندین که به قیمت جونشون دارن از ما دفاع می‌کنن. اینشتین: آدمی که با صدای یک موسیقی وحشتناک راه می‌ره و از این بابت هم خوشحاله، نزد من احترامی نداره. اشتباهی مغز به این بزرگی بهش دادن، ستون فقرات بسش بود. انسان‌ها نباید انسان‌ها را بکشن. ولگرد: در جنگ کسی برای کشتن نمی‌کشه، برای اینکه نمیره می‌کشه. و یک سرباز به جای امثال شما می‌جنگه. اینشتین: من هم به جای اون فکر می‌کنم. این به اون در.

دنیا رو آدم‌هایی که مرتکب بدی می‌شن خراب نمی‌کنن، دنیا رو کسایی از بین می‌برن که بدون کوچک‌ترین واکنشی نظاره می‌کنند.

ولگرد: می‌بینم. تنها علیه بقیه، جدا، بالاتر از همه. اینشتین: (ناگهان بع بع می‌کند.) بع... بع... بع... ولگرد: (مبهوت) ببخشید؟ اینشتین: برای تعلق داشتن به جماعت گوسفندها باید گوسفند بود. بع... بع...

اینشتین: نه، جنگ آدم رو نزدیک‌بین می‌کنه و گردن‌ها را خم می‌کنه. از سوراخ تفنگ فقط گِل و لای رو می‌شه دید.

این مثلاً عشق به خودی‌ها منجر به نفرت از سایرین می‌شه

شاید، ولی یک روز نورانی، جنگ به کل از بین خواهد رفت و حتی کلمه‌ش، به جای اینکه کسی رو به وحشت بندازه، تنها یادآور دیوانگی باورنکردنی اجدادمون خواهد شد.

مبارزه برای صلح یعنی روح تفاهم دمیدن و باعث انقلاب اخلاقی شدن.