بریده‌هایی از کتاب زندگی حسینی

باید اعتراف کنیم که این نعمت بزرگ الهی را قدر ندانسته‌ایم و روضه‌های سادهٔ خانگی را دست‌کم گرفته‌ایم. اگر به‌خاطرات دور و نزدیک ذهنمان برگردیم و فضای زندگی امروز را که به دلایل گوناگون از روضه‌های خانگی دورتر شده است، با گذشته‌مان مقایسه کنیم، درخواهیم یافت که آرام‌آرام و بی‌سروصدا داریم چه فرصت آسمانی ارزشمندی را از دست می‌دهیم

 باید این تأسف تلخ را بازخورد که در سال‌های گذشته، بسیاری از ما با اعتقاد به وجود دولت اسلامی و حاکمیت دینی جامعه و به دل‌خوشی تلاش و کوشش مقدس متولیان دینی امور جامعه، در برخی مسئولیت‌های فردی و اجتماعی خود کوتاهی کرده‌ایم؛ غافل از آنکه خلأ نقش و کارکرد فعالیت‌های مردمی، هرگز با کار و عملکرد اداری مسئولان جبران نمی‌شود.

 آیا تاکنون اندیشیده‌اید که شما چند نفر هستید؟ آیا فقط خودتان به مسجد می‌روید؟ آیا فقط خودتان در نماز جمعه حضور پیدا می‌کنید؟ آیا فقط خودتان در راهپیمایی روز قدس حاضر می‌شوید؟ اگر چنین است، شما فقط یک نفر هستید؛ ولی اگر چون شهید مطهری هستید، وقتی‌که برای هم‌حجرهٔ خود آب می‌آورد تا وضو بگیرد و نماز شب بخواند، شما دو نفر به‌شمار می‌آیید و اگر چون شهید مطهری هستید، وقتی‌که با سخنان آتشی و آگاهی‌بخش خود در دل هزاران نفر شور و حرارت و درد و بینش می‌آفرید و در سخن و کلام و نوشتار و حضورتان آتش و شور و حرارت هست، به تعداد کسانی که برمی‌آشوبید و به حرکت می‌آورید، شماره می‌شوید. شما چند نفر هستید؟  چند نفر را در این اوضاع نابسامان فرهنگی و در این شرایط نابهنجار اجتماعی، برای جنگی تحمیلی در عرصهٔ فرهنگ و اجتماع به صف کشیده‌اید و مهیای کارزار تهاجم و شبیخون فرهنگی ساخته‌اید؟

به‌نقل از کسی‌که می‌گفت مادرم شام غریبان همهٔ بالش‌ها را جمع می‌کرد و چندپاره آجر می‌آورد و می‌گفت امشب هر کسی می‌خواهد بخوابد، روی آجرها سر بگذارد، امشب شبی است که بچه‌های پیغمبر در بیابان آواره‌اند

در فاصلهٔ میان ولادت تا وفات انسان، در فاصلهٔ میان آن زنده‌شدن و این زنده‌ترشدن، تجربه‌ها و آزمون‌ها و خطاها و... را زندگی می‌نامیم و هر کسی فرصتی دارد کوتاه یا کوتاه‌تر برای این زندگی و هر کسی مسیری را، شیوه‌ای را، حالی و حالتی را برای این زندگی برمی‌گزیند و گاه، حتی بی‌آنکه بداند و بخواهد، در شیوهٔ این زندگی به کسی‌که پسندیده و دوستش داشته اقتدا می‌کند و در آخرت هم براساس همین زندگی و همین چگونگی با همان که مثل او بوده و شبیه او شده محشور می‌شود. این خلاصه داستانی است که برخی بیهوده طولانی‌اش می‌کنند!

شاید یکی از تلخ‌ترین کلماتی که از زبان مبارک ائمهٔ معصومین (ع) نقل شده، این حدیث تند و گزنده از وجود مقدس امام‌صادق (ع) باشد که در حق گروهی از مدعیان پیروی خود فرمود. این روایت بیان حال کسانی است که سنگ ولایت را بر سینه می‌زنند؛ اما از حقیقت ولایت بی‌بهره‌اند؛ کسانی که در منبر و مجلس ادعای ولایت دارند؛ اما در عمل و واقع بدان پایبند نیستند. کسانی که در رسانه و شعار و مصاحبه و هیاهو نان ولایت را می‌خورند؛ اما در میدان آزمون نمکدان می‌شکنند و البته چنان‌که از سیاق حدیث برمی‌آید، هم خود و هم مردم چنین تصوری دربارهٔ آنان دارند.

یک مشکل ریشه‌ای وجود دارد و آن این است که ما در همهٔ مصادیق، سیاست‌گذاری ثابت و تصمیم مشترک داریم. این مطلق‌انگاری سبب می‌شود که در هر مصداق خاص، از مجوز یک کتاب و نمایش یک فیلم تا برگزاری یک نمایشگاه و عرضهٔ یک محصول، تلقی و باوری را که درمورد دختر پنج‌سالهٔ خودمان داریم، درمورد یک زوج میان‌سال تعمیم می‌دهیم و نتیجه می‌شود ممنوعیت رسمی و قانونی استفاده از شبکه‌های ماهواره‌ای؛ درحالی‌که همه، از قانونگذار تا مخاطب عام، می‌دانیم که دیر یا زود ناچار به تغییر آن خواهیم بود. یا اصرار بر منع تلویزیون‌های خصوصی، درحالی‌که همه می‌دانیم روزی تسلیم واقعیت آن خواهیم شد. فرقش این است که به‌جای آماده‌شدن برای این رویارویی و تصمیم‌گیری، صبر می‌کنیم تا وقتی همه چیز تمام شد، از سر انفعال تسلیم آن شویم و خود را به‌دست موج بسپاریم.

این توسیع در مباحات است که باعث می‌شود تضییق در محرّمات ممکن باشد؛ وگرنه اگر در هر موضوعی حکم به حرمت و عدم‌جواز بدهیم، دیگر در مقام خودش نمی‌توانیم حکم خدا را اجرا کنیم.

اصرار عجیبی که در سیرهٔ ائمهٔ معصومین (ع) برای بزرگداشت روز عاشورا دیده می‌شود، نشان می‌دهد که باید تفاوت چشمگیر و خاص روز عاشورا با سایر روزهای مصیبت و عزای آل‌الله محسوس باشد و «لا یوم کَیَومک یا اباعبدالله»، که «شب‌ها اگر همه قدر بودی، شب قدر بی‌قدر بودی». اگر قرار بود هر روز عاشورا باشد و هفته‌ای یک روز همه سیاه بپوشند و مجلس برگزار کنند و سینه بزنند و به خیابان بیایند، دیگر عظمت عاشورا به‌چشم نمی‌آمد و اگر قرار بود هر روز روزه بگیرند و سفرهٔ افطار بیندازند، دیگر ابهت ماه مبارک رمضان دیده نمی‌شد.

بدین‌گونه، مضمون برنامه را از محتوای روایات و احادیث انتخاب کردم و بیشتر هم تکیه‌ام بر دو کتاب ارزشمند بود که در ضمن معرفی‌های کتاب در برنامه به مخاطبان توصیه شد و صادقانه معتقدم به‌تناسب نوع و فضای خانواده‌ها، باید در همهٔ خانه‌ها یکی یا هر دوی این مجموعه‌ها موجود باشد. یکی مجموعهٔ گرانقدر میزان الحکمه که سال‌ها از برکت حضورش بهره‌مند بوده‌ام و دیگری دائرة‌المعارف ارجمند الحیاة که آرزو می‌کنم سال‌های باقی‌ماندهٔ عمرم، از برکت خوشه‌چینی از آن مبارک گردد. مجموعهٔ نخست حاصل تلاش طولانی حضرت آیت‌الله محمدی ری‌شهری و بعدها همکاری و مشارکت پژوهشگران مؤسسهٔ دارالحدیث است و موسوعهٔ دوم نتیجهٔ مجاهدت بزرگ علامهٔ حکیم و فرزانه، استاد محمدرضا حکیمی و برادران ارجمند و فاضل ایشان حضرات محمد و علی حکیمی خراسانی.