بریده‌هایی از کتاب زندگی حسینی

- لباس مشکی (لباس عزا) که گاه شکل‌های خاصی هم دارد؛ مثلاً بلندتر از پیراهن‌های معمول است با آستین بدون دکمه و بدون یقه و گاه با پشت باز برای زنجیرزنی. بسیاری به قداست این لباس عقیده دارند (وصیت مرحوم آیت‌الله نجفی مرعشی برای دفن پیراهن عزا با جنازهٔ ایشان در قبر).

اگر برای تضعیف توان اقتصادی این مکتب فدک را غصب کرده‌اند، من و شما با پرداخت خمس خود، در تقویت بنیان‌های اقتصادی مکتب می‌کوشیم

نقل می‌کنند، در مجلسی با حضور مرحوم علامه امینی، هنگامی‌که محفل ذکر مصیبت و انس به حال خوش و مناسبی رسیده بود، کسی برخاست و با صدایی نامناسب و لحنی ناموزون چند بیت خواند و مجلس را به سردی کشاند و حال جمع را برهم زد. می‌گویند، مرحوم علامه با تندی از وی پرسید: «چرا خواندی؟» او گفت: «می‌خواستم من هم ثوابی ببرم...» و مرحوم علامه پاسخ داد: «اگر نمی‌خواندی، بیشتر ثواب می‌بردی!»

امام ششم (علیه‌السلام) فرمود: به یاران و دوستان ما سلام برسان و آنان را به تقوای الهی سفارش کن و اینکه آن‌که داراست به فقیرشان رسیدگی نماید و آن‌که سالم است از بیمارشان عیادت کند، آن‌که زنده است در تشییع جنازهٔ مرده‌شان حاضر شود و اینکه در خانه‌هایشان به دیدار هم بروند. همانا دیدارشان با یکدیگر حیات مکتب ماست. خدا بیامرزد بنده‌ای را که مکتب ما را زنده کند.

هنگامی‌که یکی از شما در دین خود پرهیزکار بود و راست گفت و امانتداری کرد و با مردم خوش‌اخلاق بود، خواهند گفت: ببین، این شخص ’شیعهٔ جعفری‘ است و این مرا خوشنود می‌سازد و می‌گویند: این رفتار حاصل تعلیم و تربیت جعفر است، جعفر شیعیان خود را چنین آموزش داده است؛ اما اگر برعکس باشد نیز ننگ و عارش به من می‌چسبد و خواهند گفت: این منش و رفتار جعفر است.»

گرچه دین مردم دقیقاً همین جا شکل می‌گیرد که «کاد الفقر أن یکون کفرا». آیا رفتار برخی مسئولان و فساد و خطاهای فاحش برخی متصدیان، اسباب نگرانی نبوده است و دین را و عقیدهٔ مردم را تهدید نمی‌کرده است؟

امیر مؤمنان (ع) به مالک اشتر هشدار می‌دهند و او را از مشاور ترسو برحذر می‌دارند؛ زیرا مشاور ترسو فرد را از اقدام بازمی‌دارد و عدم اقدام صحیح، همان قدر خطرناک است که اقدام غلط.

گاهی با یک حرکت کوچک و به‌ظاهر کم‌اهمیت، تأثیر یک اثر هنری کم می‌شود؛ زیرا که چنین آثاری محصول ترکیب متن و صدا و نور و حرکت و زاویهٔ دوربین و احساس بازیگر است و باید ابر و باد و مه و خورشید و فلک جمع شوند تا در یک لحظه و یک مکان درست و دقیق، تیر پیامی به هدف دل و جان مخاطب اصابت کند و هرکدام از این هزار نکتهٔ باریک‌تر از مو را اگر کسی به‌حجت آنکه آینه‌ساز بوده دست‌کاری کند، درواقع، آن ترکیب نهایی را برهم زده است.

وقتی کسی را دوست داشته باشیم، در دنیا مثل او می‌شویم و در آخرت با او محشور خواهیم شد؛ حتی اگر کاملاً در آن سطح و مرتبه نباشیم، همین همدلی و همراهی

با حرارت و تعصب گفت: «خودم دیدم یکی از مراجع تقلید شما به‌نام... که من فیلمش را هم توی موبایلم دارم، به حضرت عایشه و خلفای راشدین توهین می‌کند.» گفتم: «او نه‌فقط از مراجع تقلید نیست، بلکه حتی از علمای ما هم به‌حساب نمی‌آید و فقط یک منبری فعال است که به‌دلیل وجود شبکه‌های تلویزیونی ماهواره‌ای معروف شده. علما و بزرگان ما امثال آیت‌الله سیستانی‌اند که خطاب به علمای اهل‌سنت می‌گوید: ’بنفسی أنتم.‘؛ جانم فدای شما. و به شیعیان می‌گوید: ’نگویید برادران ما از اهل‌سنت، بلکه بگویید ’أنفسنا‘.»

از شنبه درون خود تلنبار شدیم تا آخر پنجشنبه تکرار شدیم خیر سرمان منتظر آقاییم جمعه شد و لنگ ظهر بیدار شدیم!

«اگر اصحاب سیدالشهدا (ع) امروز هم باشند، همان اتفاقی می‌افتد که آن موقع افتاد. وقتی روبه‌روی مسئله قرار می‌گیری، این امتحان جدی می‌شود. ممکن است امام‌حسین (ع) را از دور و خارج از میدان یاری کنی؛ ولی توی میدان و موقع امتحان کنار بکشی. اگر همین الآن دوباره عاشورا بشود، باز بسیاری کسان کنار می‌کشند؛ ازاین‌رو فرمود: «الدّین لعقٌ علی ألسنتهم»؛ «وقتی بلاها فرارسد، دینداران کم می‌شوند.» دلیلش این است که باطل همچنان هست و حق همچنان غریب است و این، تفسیر غیبت است. امام‌حسین (ع) درواقع به این سؤال جواب داد که چرا امام‌مهدی (عج) غایب می‌شود. هشت تن از امامان بعد از کربلا و قبل از غیبت آمدند (و حجت بر همه تمام شد) و شرایط پیروزی بر باطل فراهم نشد. پیروزی حق، رمزی و معنوی بود (اما ازنظر معیارهای عملی) شرایط و امکانات واقعی نیاز است و برای همین لازم است، غیبت باشد. کربلا بزرگ‌ترین دلیل برای فلسفه و ضرورت غیبت امام‌مهدی (عج) است و هرکه دربارهٔ مفهوم غیبت و فلسفهٔ آن اشکال وارد می‌کند، می‌گوییم برود جزئیات اتفاقات و مسائل تاریخی‌اجتماعی حادثهٔ کربلا را بخواند.»

خداوند به حضرت موسی (ع) گفت: «هل عملت لی عملاً قط؟»؛ آیا تاکنون کاری را فقط برای من کرده‌ای؟ حضرت موسی (ع) پاسخ داد: نماز خوانده‌ام و روزه گرفته‌ام و زکات و صدقه داده‌ام و به یادت بوده‌ام. خداوند فرمود: نماز که برهان توست و روزه که سپر حفظ خودت از آتش جهنم است و اما صدقه هم که سایهٔ سرت خواهد بود و یاد من هم راه تو را نورانی خواهد ساخت. برای من چه کرده‌ای؟ موسی (ع) عرض کرد: خدایا، خودت مرا به کاری که مخصوص خودت باشد راهنمایی کن. خداوند فرمود: آیا تاکنون کسی را به‌خاطر من دوست داشته‌ای یا با کسی به‌خاطر من دشمنی کرده‌ای؟ چنین بود که موسی دریافت برترین اعمال در نزد پروردگار، محبت و مهربانی به‌خاطر خدا و دشمنی و دوری به‌خاطر خداست. (۲)

گفتم دل و جان بر سر کارت کردم هر چیز که داشتم نثارت کردم گفتا تو که باشی که کنی یا نکنی این من بودم که بی‌قرارت کردم «حق و حقیقت» را یافته‌ایم و در پی‌اش روان شده‌ایم و امید بسته‌ایم تا بدین پیروی و تبعیّت سعادت یابیم.

حال اگر کسی اصول و قواعد فنی و هنری را رعایت کرد و درعین‌حال با قصد قربت و نیت خیر بدان دست یازید، به کاری ماندگار و الهی دست می‌یابد و اثری چون اذان مؤذن‌زاده اردبیلی به‌جای می‌گذارد. مرحوم رحیم مؤذن‌زاده اگر آن روز با زبان روزه و با نیت الهی به ذکرِ الله اکبر زبان گشود، وضو و زبان روزه‌اش نبود که کارش را برای مخاطب دنیایی ماندگار می‌کرد؛ بلکه او در کار خود توانمند و قابل بود و اضافه بر آن، نور الهی وضو و روزه کار او را آسمانی و اخروی کرد.

- درآوردن کفش و جوراب و عزاداری با پای برهنه در ظهر عاشورا (نقل از مرحوم کاشف‌الغطا که در پاسخ به پرسش دیگران فرموده بود که من امام‌زمان (عج) را با این هیئت مشاهده کردم).

بزرگداشت عاشورا را ترویج کرد و همگان را فرمان داد که «این محرم و صفر را زنده نگهدارید» و به همه یادآور شد که «ما هرچه داریم، از محرم است».

علی‌بن‌ابی‌طالب (ع) محور شناخت و تشخیص حق است و وسیلهٔ ثبت همراهی و همدلی با این جریان و جبههٔ حق همراهی و هم‌نفَسی با کاروان پرشور حسینی است که از آغاز خلقت به‌راه افتاده و تا پایان عمر جهان همچنان در راه است و «کلّ یومٍ عاشورا، کل یومٍ کربلا و کل شهرٍ محرم».

وقتی حماسه‌ای به عظمت قیام و شهادت حسینی تاریخ را به دو نیمهٔ قبل از عاشورا و بعد از عاشورا و جغرافیا را به دو پارهٔ کربلا و غیرکربلا تقسیم می‌کند، زندگی هر انسانی هم یا این‌سوی خط است یا آن‌سوی خط. هر انسانی چه بداند و بخواهد و چه نداند و نخواهد، یا کربلایی هست... یا نیست و اگر هست یا اگر نیست، در هرکدام، درجاتی و مراتبی و قدری و اندازه‌ای دارد. هر کسی در سبک زندگی‌اش، در خوراک و پوشاکش، در حرف‌زدن و خندیدنش، در معاشرت و دوستی‌هایش، در ظاهر و قیافه‌اش، در موضع‌گیری سیاسی و روابط اجتماعی‌اش...

هر کسی با هر وسیله و امکانی می‌تواند زنده‌کنندهٔ امر اهل‌بیت باشد، نه‌تنها دانشمند یا نویسنده یا فیلمساز و هنرمند یا معلم و شاعر و... می‌توانند خود را در دایرهٔ دعای فرزندان پیامبر و شمول رحمت الهی قرار دهند، بلکه حتی کارمند یا مغازه‌داری ساده و رانندهٔ تاکسی و زن خانه‌دار معمولی هم می‌توانند زنده‌کنندهٔ این امر باشند. نقل و ترویج احادیث و برپایی مجالس حسینی و اقامهٔ شعائر و ترویج آن‌ها، گاه با پوشیدن لباس مشکی و نصب پوستر یک حدیث بر دیوار محقق می‌شود. این سفره‌ای است که برای همه پهن شده است. از فیض رحمت الهی غافل نمانیم.