گتسبی بزرگ
نویسنده: اسکات فیتز جرالد
مترجم: رضا رضایی
نشر ماهی
هر سرزمینی، شاخصههای خاصی دارد که در جهان با آنها شناخته میشود. ادبیات یکی از مهمترین و تاثیرگذارترین این شاخصهها به شمار میآید. ادبیات هر کشوری تابعی از شرایط اجتماعی، سیاسی و فرهنگی آن کشور است. امروز قرار است سری به بهترین کتاب های ادبیات آمریکا بزنیم. کشوری که دورههای مختلفی از استعمار، جنگهای داخلی و جهانی و استقلال را پشت سر گذاشته است و امروز، ادبیاتی مستقل دارد؛ حالا ادبیات آمریکا کتابهایی دارد که در فهرست بهترین کتابهای دنیا جای گرفتهاند و داستانهایی دارد که تاثیرگذار، ارزشمند، جذاب و خواندنیاند.
اگر به ماجراجویی در ادبیات و فرهنگهای مختلف علاقهمندید، پیشنهاد میکنیم یادداشتهای زیر را هم بخوانید.
گتسبی بزرگ، تنها یک داستان عاشقانه نیست. داستانی است که در خط به خط آن، روایتی از زندگی مردم نوکیسه است. مردمی که پس از جنگ جهانی، در دوران رشد اقتصادی آمریکا، ناگهان به ثروت عظیمی دست یافتهاند. اما این ثروت، همراه خودش، هرزگی، تباهی و بیقیدی را هم آورده است. گتسبی بزرگ داستانی است که در دانشگاههای آمریکا تدریس میشود و در فهرست صد کتاب برتر جهان هم قرار دارد. ماجرا از این قرار است: مرد جوانی به نام نیک کراوی، به سواحل شرق آمریکا مهاجرت کرده است و آنجا، همسایه مردی میشود که به خاطر مهمانیهای باشکوه و بینظیرش، معروف است. اما راز این مهمانیها و این همه ریخت و پاش هفتگی چیست؟ نیک هم دوست دارد از همین ماجرا سر دربیاورد.
گتسبی بزرگ با دو اقتباس سینمایی بزرگ و موفق، توانست مخاطبان بیشتری هم به دست آورد. اولین بار، براساس فیلنامهای از فرانسیس فورد کاپولا با بازی رابرت ردفورد که در سال ۱۹۷۴ به روی صحنه رفت و دومین بار به کارگردانی باز لورمن و بازی لئوناردو دیکاپریو. این فیلم در سال ۲۰۱۳ اکران شد و جایزه اسکار بهترین طراحی صحنه و بهترین طراحی لباس را از آن خودش کرد.
پیشنهاد میکنیم یادداشت «معرفی کتابهایی که فیلم شدند» را هم بخوانید.
بخشی از گتسبی بزرگ را بشنوید.
ماجراهای هاکلبری فین از آن دسته کتابها است که هرکسی را، چه نوجوان و چه بزرگسال، مجذوب خودش میکند. این کتاب که یکی از بهترین کتاب های ادبیات آمریکا است، روایتگر داستان پسرکی است که پدری الکلی دارد و البته که بعد از چندسال پدرش را گم میکند. او روحیه ماجراجویی دارد، دوست ندارد زندگیاش را مقید به آداب و رسوم اجتماعی زندگی متمدن کند. در این میان با تام سایر آشنا میشود، یکی دیگر از شخصیتهایی که مارک تواین خلق کرده است. حالا هاکلبری، تام و دوستانشان، میخواهند دست به ماجراجوییهای جدیدی بزنند که سروکله پدر هاکلبری پیدا میشود.
شاید انیمه یا فیلمی را که از روی کتاب ماجراهای هاکلبری فین، ساخته شده است، به یاد داشته باشید. حالا هم میتوانید با خواندن کتابش، یکبار دیگر سفری جادویی به دل ماجراجوییهای هاک و تام را تجربه کنید.
خوشههای خشم، نام اثری بینظیر از جان اشتاین بک است. کتابی که جایزه پولیتزر را برای نویسندهاش به ارمغان آورد، به انتخاب مجله تایمز در فهرست صد کتاب برتر جهان قرار دارد و داستانی است در رد و محکومیت بیعدالتی. نویسنده در این کتاب، روایتگر ماجراهای خانوادهای فقیر است که به امید داشتن یک زندگی بهتر، مهاجرت را انتخاب میکنند. آنها از اوکلاهما به کالیفرنیا سفر میکنند اما زیاد شدن کشاورزان، پایین آمدن دستمزدها و… تمام محاسبات این خانواده بهم میریزد. زمانی که این داستان نوشته شد، عصبانیت سرمایهداران و زمینداران برانگیخته شد. اما با این حال، قدرت کلمهها پیروز شد و این داستان، به یکی از محبوبترین رمانهای ادبیات آمریکا و داستانهای ادبی سراسر جهان، بدل شده است.
فیلمی که جان فورد، کارگردان صاحبنام آمریکایی، در سال ۱۹۴۰ از روی این رمان ساخت، یکی از اقتباسهای موفق سینمایی به شمار میآید. هنری فوندا در این فیلم به ایفای نقش پرداخت. فهرست ملی ثبت فیلم ایالات متحده آمریکا، این اثر را به عنوان اثری تاریخی و فرهنگی شناخت.
بخشی از خوشههای خشم را بشنوید.
پیرمرد و دریا، یکی از اعضای ثابت تمام فهرستهای کتابهای خوب و از معروفترین کتاب های ادبیات آمریکا است. افتخاراتش هم کم نیست. جایزه پولیتزر و جایزه نوبلی که این اثر برای نویسندهاش، ارنست همینگوی به ارمغان آورده است، خود دلیلی است برای خواندن این داستان. داستانی از زندگی سانتیاگو. ماهیگیر پیری که روزهاست چیزی صید نکرده است و با این حال دست از تلاش نمیکشد و برای شکار یک نیزه ماهی بزرگ دوباره به آب میزند. داستانی که از سرسختی یک پیرمرد میگوید و نبرد میان مرگ و زندگی.
بخشی از پیرمرد و دریا را بشنوید.
فارنهایت ۴۵۱ درجهای است که کاغذ در آن میسوزد و این داستان، ماجرای کتابهایی است که باید سوزانده شوند. این کتاب جنجالی که درونمایه اصلی آن، سانسور و حذف کتاب از زندگی انسانها است، مدتها در فهرست کتابهای ممنوعه قرار داشت. اما حالا بخشی از آن، به کتابهای درسی هم راه پیدا کرده است.
فارنهایت ۴۵۱ داستانی پادآرمانشهری از بهترینهای ادبیات آمریکا است. از سرزمینی که در آن آزادی ظاهری وجود دارد. همه خوشحالند. در این سرزمین، کتاب داشتن و خواندن جنایت است و مردم مدام به استفاده از تلویزیون ترغیب میشوند. تلویزیونی که فقط حقایق بیخطر را نمایش میدهند و کار آتشنشانها در این سرزمین، نه خاموش کردن آتش، که افروختن آن است. اما آیا انتظار تغییر داشتن در چنین شرایطی واقعبینانه است یا احمقانه؟ این کتاب هم به فیلم تبدیل شد. هرچند فرانسوا فروتوا، فیلمساز معروف فرانسوی، چندان به داستان اصلی پایبند نبود و تغییراتی در آن ایجاد کرد.
برای آشنایی بیشتر با کتابهایی که روزگاری از انتشارشان جلوگیری شده است، یادداشت «معرفی کتابهای ممنوعه» را بخوانید.
نویسنده: جی. دی. سلینجر
مترجم: آراز بارسقیان
انتشارات میلکان
هولدن کالفید، قهرمان کتاب ناطور دشت، دومین شخصیت معروف داستانی جهان است. پسرکی که با جهان خود بیگانه است و در تلاش است تا بفهمد در این دنیای غریب و نکبتی، کجای راه قرار دارد. جوانی که تلاش میکند تا دریابد زیر فشارهای مختلف زندگی، ارتباطات عجیب و بیمعنای انسانی و قوانین محدودکننده، چطور باید زندگی کند. او را میتوان مظهر و نمونهای از تمام جوانان در سراسر جهان دانست. هرچند این اثر مدتی را در فهرست کتابهای ممنوعه گذراند و بارها تیغ سانسور گلویش را برید، اما همچنان از کتابهای محبوب جهان و بهترین کتابهای ادبیات آمریکا است.
ناطور دشت، کتابی با حواشی بسیار است. از این کتاب ترجمههای متفاوتی وجود دارد که در هرکدام از آنها، هولدن یک شخصیت دارد. در یکی جوانی سرخورده، اما مهربان است و در دیگری، سرکشی به تمام معنا. جالب است بدانید که دیوید چپمن، قاتل جان لنون، موسس گروه بیتلز، در اعترافاتش اعلام کرده است که انگیزه قتل لنون، بعد از خواندن این کتاب به او الهام شده است!
بخشی از ناطور دشت را بشنوید.
انتظار ما از کارآگاهها این است که افراد باهوشی باشند اما اینجا در کتاب عامه پسند با کارآگاهی روبهرو هستیم که چندان هوشی ندارد و حالا، درست زمانی که موعد اجاره دفترش رو به اتمام است، مهمترین پرونده عمرش به او محول شده است. نویسنده این کتاب، چارلز بوکوفسکی در حین نوشتن این اثر بود که متوجه شد به سرطان خون مبتلا شده است. بنابراین، در جایجای کتاب، میتوان تاثیری را که او از این خبر گرفته بود، مشاهده کرد.
عامه پسند، داستانی است به زبان طنز، با رگههایی از سبک علمی تخیلی و با چاشنی فلسفه. در طول داستان، جملهها و نقلقولهای بسیاری وجود دارد که میتواند ذهن را درگیر کند. همچنین، کتاب عامه پسند و دیگر کتابهای چارلز بوکوفسکی، همگی، به شدت تحت تاثیر فضایی هستند که او در آن زندگی میکرد. به عبارت دیگر، عریانی حقیقت را میتوان در تک تک کتابها و آثار او دید.
خشم و هیاهو، یکی از آثار برتر داستانی جهان و از بهترین رمانهای ادبیات آمریکا است که به سبک جریان سیال ذهن نوشته شده است. همان سبکی که عباس معروفی برای نوشتن رمان سمفونی مردگان از آن استفاده کرد. این داستان، روایتی از یک خانواده آمریکایی است که رو به نابودی میرود… این کتاب بیشترین میزان نقد و بررسی را در میان آثار ویلیام فاکنر به خود اختصاص داده است.
هر بخش از کتاب، از زبان یکی از شخصیتها نوشته شده است. در یک فصل داستان را از زبان پسر عقبمانده خانواده، یعنی بنجامین میخوانیم و در فصلی دیگر به سراغ یکی دیگر از پسرهای خانواده میرویم که عمیقا با ذهنیات، خاطرهها و اخلاق درگیر است. یکی از فصلها از زبان یکی دیگر از پسرهای این خانواده روایت میشود که تنها و تنها در پی سود خودش است و برای تصاحب اموال خانوادگی نقشه میکشد و بخش آخر هم روایتی است از زبان برده سیاهپوست این خانواده. داستانی پیچیده، جذاب و عمیق که زندگی را به چالش میکشد. این اثر و به طور کلی تمام نوشتههای ویلیام فاکنر، سهمی منحصربفرد و قدرتمند در ادبیات داستانی آمریکا دارند.
بخشی از خشم و هیاهو را بشنوید.
«اگر کسی با میل خود در ماموریتهای مرگبار جنگی شرکت کند، دیوانه است، پس میتواند تقاضای معاف شدن بدهد، اما همین درخواست معافیت نشان میدهد که او سالم و عاقل است پس شرایط لازم برای معاف شدن را ندارد». این همان ماجرایی است که در کتاب تبصره ۲۲ اتفاق میافتد. داستانی که در زمان جنگ جهانی دوم و در رد جنگ و خشونت نوشته شده است. جوزف هلر، نویسنده این کمدی سیاه، خودش هم در جنگ شرکت کرده است و اثری عجیب آفریده است. داستانی که هم تحسین شده، هم رد شده. هم در فهرست صد رمان برتر جهان راه پیدا کرده است و هم نویسنده را با تهمت سرقت ادبی روبهرو کرده است.
به نظر میرسد جنگهایی که آمریکا درگیر آنها بوده، به شدت بر روی ادبیات آنها تاثیرگذار بوده است. یک نمونه عالی از چنین تاثیرپذیری را میتوان در کتاب زنان کوچک دید. داستانی که با الهام از زندگی واقعی نویسنده نوشته شد و بارها مورد اقتباسهای سینمایی، تلویزیونی و انیمشین قرار گرفت و می توان آن را جزو معروفترین رمانهای ادبیات آمریکا دانست. چهار خواهر خانواده مارچ، بعد از اینکه پدرشان را راهی جنگ کردند باید زندگی تازهای را آغاز کنند. زندگی که البته با حضور مادری عاقل و مهربان، کمی آسانتر شده است اما به هرحال دخترها میدانند که باید با سختیها و ماجراهای بسیاری روبهرو شوند.
یکی از موفقترین اقتباسهای سینمایی از زنان کوچک در سال ۲۰۱۹ با کارگردانی گرتا گرویگ ساخته شد. این فیلم موفق به نامزدی شش جایزه اسکار، پنج جایزه از جوایز آکادمی فیلم بریتانیا و دو جایزه گلدن گلوب شد.
بخشی از زنان کوچک را بشنوید.
برباد رفته نام رمانی از مارگارت میچل است که بهعنوان حسن ختام در این یادداشت بهترین کتابهای ادبیات آمریکا به سراغش میرویم. این رمان، ماجراهای زندگی عاشقانه دختری به نام اسکارت اوهارا در زمان جنگهای داخلی آمریکا را به تصویر کشیده است. این رمان که برای نویسندهاش جایزه پولیتزر و جایزه کتاب ملی را به ارمغان آورد، از عاشقانههای بینظیری است که در سراسر جهان طرفدار دارد. فیلمی که از روی این سریال در سال ۱۹۳۹ ساخته شد، به یکی از فیلمهای موفق و پرفروشی بدل شد که البته به شناخته شدن بیشتر کتاب هم کمک کرد. جالب است بدانید که این فیلم هنوز هم پرفروش و پردرآمد است.
دانلود کتاب از اپلیکیشن طاقچه