بریده‌هایی از کتاب بیماری منتهی به مرگ

چه فلاکتی است که ما مستغرق در هر چیز دیگریم یا جماعت آدمیان را ترغیب می‌کنیم که مستغرق در هر چیز دیگری شوند، و آنها را برای تأمین کارمایهٔ نمایش زندگی به کار می‌گیریم ولی هرگزاین خجستگی را به یادشان نمی‌آوریم. چه فلاکتی است که آنان را گرد هم جمع می‌آورند و گمراه می‌سازند به‌جای آنکه از هم جدایشان کنند تا هر فردی برترین چیز را به دست آورد، آن یگانه چیزی که ارزش دارد به‌خاطرش زندگی کنیم و کفایت می‌کند برای آنکه تا ابد در آن به سر بریم

هرچه آگاهی بیشتر باشد، خود بیشتر خود است؛ هرچه آگاهی بیشتر باشد، اراده بیشتر است؛ هرچه اراده بیشترباشد، خود بیشتر خود است. شخصی که اصلاً اراده‌ای ندارد خود نیست؛ اما هرقدر که او ارادهٔ بیشتری داشته باشد خودآگاهی بیشتری هم دارد.

فرد نومید در حالت نومیدی درمورد چیزی، به‌واقع درمورد خودش نومید بوده، و حال می‌خواهد از دست خودش خلاص شود.

همواره به این طریق است که شخص شجاعت پیدا می‌کند؛ وقتی او از خطری بزرگ‌تر می‌هراسد، همواره شجاعتِ رودرروشدن با خطری کوچک‌تر را دارد؛ وقتی به‌غایت از یک خطر می‌هراسد، چنان است که گویی خطرهای دیگر اصلاً وجود ندارند.

دارد، نویسنده پدیدهٔ نومیدی را در بستری مسیحی می‌کاود و آن را بالاخص در نسبت با گناه قرار می‌دهد: نومیدی گناه است و ماندن در وضعیت گناه، گناهی دیگر.

نومیدی «بیماری خود» است، بیماری منتهی به مرگ به معنایی که کی‌یرکگور از این تعبیر مراد می‌کند. درعین‌حال، نومیدی پدیده‌ای یکسره منفی نیست و با شرحی که در کتاب آمده است رگه‌ای مثبت نیز دارد.

«اگر نتوانی ایمان داشته باشی، به خودت آسیب خواهی رساند، زیرا آدمی کاری را که باید انجام دهد می‌تواند انجام دهد»

مؤمن پادزهرِ همواره مطمئنِ نومیدی‌یعنی امکان را در اختیار دارد، زیرا برای خدا هر چیزی در هر لحظه ممکن است. سلامتِ ایمان است که تناقض‌ها را حل‌وفصل می‌کند. تناقض در اینجا این است که، به‌حسب انسانی، سقوط قطعی است و بااین‌حال امکان، وجود دارد.

شادکامی و خوشبختی کیفیتی از روح نیست، و در آن اعماق، در اعماق ناپیداترین زوایای خوشبختی و شادکامی، اضطراب نیز مأوا دارد، که همان نومیدی است؛ نومیدی به‌شدت خواستار آن است که رخصت پیدا کند همان‌جا بماند، زیرا محبوب‌ترین و مطلوب‌ترین زیستگاه برای نومیدی، قلب خوشبختی و شادکامی است.

دیدگاه شایع فهم بسیار کم‌مایه‌ای از نومیدی دارد. از جمله اینکه به‌کلی از نظر دور می‌دارد که نومیدنبودن، آگاهی نداشتن از نومیدبودن، خودش دقیقاً شکلی از نومیدی است (تنها همین یک موردی که اشاره شد، اگربه‌درستی فهمیده شود، هزاران و بلکه میلیون‌ها نفررا در مقولهٔ نومیدی جای خواهد داد).