بریده‌هایی از کتاب ویکتور هوگو، زندگی و آثارش

همهٔ هیجان‌ها و تأثرهای نخستین روز را در وجودم احساس کردم: خوشبختی زوال‌ناپذیر، خلسهٔ آسمانی، بی‌خوابی، شگفت‌زدگی... همهٔ این‌ها را دیشب داشتم و چند ساعتی بیش‌تر نتوانستم بخوابم، اگر چه تا دیروقت در رختخواب ماندم.

چرا اندوه در پی آن‌همه شادمانی؟ زیرا تضاد میان زیبایی ابدی طبیعت و خوشبختی‌های گذرای آدم‌ها برای رمانتیک‌ها دردناک بود.

«سفر چیزی جز سرگرمی‌ای زودگذر نیست. فقط در خانه است که خوشبختی را می‌توان یافت...»

حسادت، شبه‌عشقی در آدم برمی‌انگیزد.

در نخستین روز سال خواهم نوشت: دوستت دارم و در آخرین روز آن: می‌پرستمت...

از هر سو دل از عارف و عامی می‌ربود! و تو او را نظاره می‌کردی بی‌آن‌که جرأت کنی به او نزدیک شوی، زیرا بشکهٔ باروت از جرقه می‌هراسد.

بدترین ظلم‌ها دربارهٔ یک فرد، ستمی است که بر اثر تولد عارض طفل می‌شود؛ فرزند نامشروع (که دی‌دیه در «ماریون دولورم» بود) و یا دارای نقص عضو (تریبولهٔ کوتوله در «شاه تفریح می‌کند»)

باری بدترین ظلم‌ها دربارهٔ یک فرد، ستمی است که بر اثر تولد عارض طفل می‌شود

حمله همواره بر دفاع چیره می‌شود.

اما موفقیت‌هایش در سال‌های اخیر از حد و مرزی که غرور و عزت‌نفس رقبا می‌توانست تحمل‌شان کند گذشته بود

خشمی که نتواند با عقده‌گشایی برطرف شود، تا سرحد انفجار متراکم می‌شود.

بسیاری از روزها و شب‌هایم را مثل دزدها به پرسه زدن در پارک‌ها و در آرزوی راه یافتن به حریم خانهٔ دیگران گذراندم.

با معلولیت باطنی که او را کمروتر می‌کرد، فردی که به‌خاطر لطافت روح و ظرافت طبع برای عشقی لطیف ساخته شده بود، اما به‌علت کمرویی مجبور بود به زن‌های خیابانی بسنده کند.

«ویکتور هوگو کسی بود که همه برای دریافت دستورالعمل و خط مشی به او رو می‌آوردند

آدم بدون ناراحتی و گرفتاری نمی‌تواند در زندگی تغییرمشی و جهت بدهد

ویکتور هوگو، قالبی بود که یک روز به جست‌وجوی محتوایش برخاست و سرانجام هم بر آن دست یافت

نودیه که خانه‌نشینی و کار یکنواخت و ساکن را دوست داشت

کافی است آدم زندگی کند، تا هم همه‌چیز را ببیند و هم خلاف همه‌چیز را.

وقتی تمناها شعله‌ورند و قلب پاک و منزه است، موقعی که نبوغ می‌خواهد فوران کند، و آدم نمی‌داند چگونه به این گسترهٔ سیال و شفاف دست یابد، هنگامی که آدم خود را نیرومندتر از دنیا احساس می‌کند، اما قدرت نشان دادن آن را ندارد، زمانی که زندگی‌مان تازه آغاز شده و پوشیده از خاطره‌های فاجعه‌آمیز است، اما قلب‌مان شاد و سبکبار و بالاخره هنگامی که آدم نومید و ناشکیباست و در عین‌حال لبریز از امید، چه نامی به این پدیدهٔ شگرف می‌توان داد؟ این پدیده نام بسیار زیبایی دارد، نامش جوانی است.

اسپانیا همیشه فرانسوی‌ها را به‌سوی خود جلب کرده است، زیرا شور و هیجان‌هایی را که بر اثر زندگی اجتماعی در ملت ما رو به خاموشی گذاشته، آن‌ها هنوز در همان وضع بدوی در خود حفظ کرده‌اند.